Türkiye’nin Montrö kararına çarpıcı yorum: Zarar verebilir
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun dün akşam Montrö Anlaşması uyarınca Rus gemilerinin Boğazlardan geçmesine kısıtlama getirilme kararı uluslararası kamuoyunun gündemine oturdu.
Ankara’nın dün gece Montrö Anlaşması uyarınca Rus ve Ukrayna gemilerinin geçişlerinin engelleneceğinin sinyalini vermesinin yankıları uluslararası medyada yayılıyor.
İngiliz haber ajansı Reuters, Rusya-Ukrayna savaşı devam ederken Türkiye’nin Montrö Anlaşması uyarınca Rusya gemilerini Boğazlardan geçirmeme kararı ile ilgili dikkat çekici bir yorum yaptı.
Dün gece Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Artık bu bir savaşa dönüştü. Bu bir askeri harekat değil, resmen savaş hali var. Bu durumda da tabii biz tarafların birisi hangisi olursa Rusya da olabilir Ukrayna da burada biz bu durumda Montrö anlaşmasını bu şekilde uyguluyoruz” açıklamasını yaptı.
Ankara’nın Rusya’nın hamlelerine askeri operasyon değil de savaş demesiyle birlikte Montrö Anlaşması’nın uygulamaya konulacağının açıklanması ile ilgili Reuters haber ajansı çarpıcı bir yorumda bulundu. Son bir ayda en az 6 Rus savaş gemisi ve denizaltının Boğazlardan geçtiğini hatırlatan Reuters, “Batı’ya taahhütleri ve Moskova ile yakın bağları sebebiyle bir denge oluşturmaya çalışan Ankara son günlerde Rusya’nın saldırılarının kabul edilemez olduğunu söylüyordu fakat Pazar gününe kadar Ukrayna’daki durumu bir savaş olarak tanımlamıyordu” ifadesine yer verdi.
ÇAVUŞOĞLU’NUN UYARISINA DİKKAT ÇEKTİLER
Türkiye’nin söyleminin değişmesiyle birlikte 1936’da imzalanan Montrö Anlaşması’nın uygulanabileceğine dikkat çeken Reuters, savaş zamanında ya da tehlikeye uğradığını hissettiği durumda Boğazlardan gemilerin geçişlerine sınır koyabileceğini de hatırlattı.
Fakat haber ajansı, Çavuşoğlu’nun bazı sözlerine de dikkat çekti. Reuters, Çavuşoğlu’nun, “Eğer bu savaş gemisi, savaşın tarafı olan ülkedeki üsse gidecekse o zaman bu geçiş engellenemiyor. Burada o geminin üsse kayıtlı olup olmadığı belli. Suistimalin de olmaması lazım. Üsse gideceğim deyip de Boğaz’dan geçtikten sonra savaşa dahil olmaması lazım” sözlerini hatırlattı.
Reuters haber ajansı, “Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna ile iyi ilişkileri var. NATO üyeleri Moskova’ya yaptırım uygularken, Ankara tarafından çok ileri giden bir adım, Türkiye’nin Rusya’dan enerji almasına, ticaretine ve turizmine, iç ekonomide kriz yaşanırken zarar verebilir” yorumunu yaptı.
FINANCIAL TIMES: TAMAMEN SEMBOLİK
Öte yandan İngiltere’nin saygın gazetelerinden Financial Times da bu sıcak gelişme ile ilgili dikkat çekici bir yorumda bulundu. Gazete, “Boğazların hemen kapatılmasının Rusya’ya etkisi sınırlı olacak zira Rusya, Karadeniz’de büyük bir donanma oluşturdu. Ayrıca Rus savaş gemilerinin kayıtlı olduğu üsse gitmesi de Rus savaş gemilerinin dönmesi anlamına gelebilir” yorumunu yaptı.
Financial Times, Türkiye’nin adımı ile ilgili olarak da, “Uzmanlar Türkiye’nin söyleminin değişmesinin çok sembolik olduğunu dile getirdi. Kiev ve Moskova ile yakın bağı olan Türkiye daha önce de Moskova’yı kızdırmamak için çok dikkatli davranmıştı” ifadesine yer verdi.
