Türkiye'nin ilk opera sanatçısını Google unutmadı

Google önemli Türk sanatçıları anmayı unutmuyor. Semiha Berksoy, şüphesiz Cumhuriyet dönemi sanat tarihinin en önemli isimlerinin başında geliyor. İlk Türk kadın opera sanatçısı olan Semiha Berksoy, 19 Haziran 1934 tarihinde, Atatürk tarafından sesi takdir edilerek, ilk Türk Opera Temsili olan; "Özsoy'da" Ayşim başrolünü temsil etmiştir.

Google, bugün açılış sayfasında kullanıcılarını Semiha Berksoy ile karşıladı. Semiha Berksoy bugün Google'da Doodle oldu.

SEMİHA BERKSOY KİMDİR?

1910 doğumlu Semiha Berksoy'un annesi Fatma Saime ressam, babası Ziya Cenap Berksoy şairdir.

Ankara Devlet Operası baş artisti, yüksek dramatik soprano, ressam ve tiyatro sanatçısı olan Semiha Berksoy aynı zamanda 1935 Mezardan Gelen Mektup Hikayesi'nin yazarıdır. Semiha Berksoy İstanbul Konservatuvarı Güzel Sanatlar Akademisi, Namık İsmail Atölyesi ve Tiyatro Okulunda tahsil görmüştür. Sanatçı, ilk kez İstanbul Şehir Tiyatrosunda sesiyle üne kavuşmuş; Türk ve Avrupa Operetlerinde oynamıştır.

ATATÜRK TARAFINDAN SESİ TAKDİR EDİLDİ

19 Haziran 1934 tarihinde, Atatürk tarafından sesi takdir edilerek, ilk Türk Opera Temsili olan; "Özsoy'da" Ayşim başrolünü temsil etmiştir. Devletten burs alarak Berlin Devlet Yüksek Müzik Akademisi Opera bölümünü 1939 yılında birincilikle bitirmiştir.

AVRUPA'DA İLK ÇIKAN TÜRK OPERA PRİMADONNASI

22 Haziran 1939'da Richard Strauss'un 75. Doğum Yılı festivalinde, Berlin Akademisi Eski Apollon operasında, Richard Strauss'un Ariadne auf Naxos operasında "Ariadne" başrolünü oynamıştır. Bu temsilde Avrupa'da ilk çıkan Türk Opera Primadonnası unvanını kazanmıştır.

1940 yılında (Ankara Devlet Konservatuvarı Konser Salonunda) Cumhurbaşkanı İnönü'nün karşısında, Riyaseti Cumhur Senfoni Orkestrası eşliğinde, Şef Dr. Emil Preatoriuss idaresinde,Richard Wagner operalarında, Lohengrin'den Elsa'nın Rüyası, Tanrı Hauser'den Elisabeth'in Duası, Tristan und Isolde operasından; Isolde'nin Aşk Ölümünü taganni etmiştir. O tarihte , Devlet Konservatuvarında opera I.sınıf öğrencileri vardır. Karl Ebert'in nihayet operaya başlayabilirim demesi üzerine, İnönü tarafından kabul edilerek tebrik edilen Semiha Berksoy; Tosca Operasını istemesi üzerine, İnönü Tosca'nın temsilini buyurmuştur.Nisan 1941 tarihinde Karl Ebert yönetiminde, Tosca ve Butterfly ilk profesyonel Avrupa temsili olarak Ankara Halk Evi'nde oynanmıştır. Karl Ebert bunun üzerine,opera stüdyosunu kurmuş ve iki profesyonel opera sanatçısı olarak Semiha Berksoy ile Nurullah Taşkıran'ı göstermiştir. Semiha Berksoy 1946'da Karl Ebert'in reji asistanı olarak görevlendirilmiş ve Doktorlar Kongresi'nde tekrar Butterfly'ı temsil etmiştir.

"BİRİNCİ SINIF DRAMATİK SOPRANO"

1950'de açılan Devlet Operasına, Semiha Berksoy solist olarak atanmıştır.

1951 opera sezonunda, temsil edilen Tiefland Çukurova Operası'nda başrol "Marta'yı"oynayan Semiha Berksoy, ses uzmanı A.Lombardie başta olmak üzere diğer uzmanlar tarafından devlet operası kadrosunda "Birinci Sınıf Dramatik Soprano" olarak belirlenmiştir.

Opera kadrosu bu kurul tarafından yazılarak şu şekilde tespit edilmiştir.
Ankara Devlet Operası Ses Kadrosu;
Semiha Berksoy, Ayhan Aydan, Belkıs Aran, Leyla Gencer DRAMATİK SOPRANO
Ayrıca bu kadro Milli Eğitim Bakanlığı'na da bildirilmiştir.

1952 sezonunda sanançıya, Karl Ebert tarafından Lv.Beethoven'nın Fidelio Operası'nda dramatik soprano Leonore başrolü verilmiştir.

1961yılında opera rejisörü Ferudun Altuna yönetiminde; Hensel und Gratel Operası'nın prömiyerinde "Hexe" başrolünü temsil etmiş ayrıca bu prömiyerde Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'de bulunmuştur.

1963 yılındaki opera sezonunda, Kültür Bakanlığı 30. Sanat Yılı Jübilesini dünya çapında kutlamıştır. Bütün sefaretler ve Dışişleri Bakanı bu galada hazır bulunmuştur. Bu galada Semiha Berksoy, Verdi'nin II.Trovatore Operası'nda meşhur "Azucena"rolünü büyük dramatik sesi ve oyunu ile canlandırmıştır. Daha sonra aynı yıl içinde Ankara'dan kendisine bir daire almıştır.
1966 tarihinde çıkan personel kanunu ile tekrar "Baş Artist" olmuş, 1972' de 1/4'ünden Baş Artist olarak kendi arzusuyla operadan emekliye ayrılmıştır.

Semiha Berksoy aynı zamanda Devlet Tiyatrosundaki dramatik oyunlarda sayısız roller oynamıştır.

ATATÜRK OPERA ÖDÜLÜ

1934 Türk Kadınına Seçme ve Seçilme Hakkı'nın 50. Yılı olan 1984 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı tarafından, kamu sektöründe görev alan İLK KADIN OPERA SANATÇISI olarak; "ATATÜRK OPERA ÖDÜLÜ'NÜ" ALMIŞTIR.

2010 yılında Özel ALEV Lisesi, ilk Türk kadın opera sanatçısı ve ressam Semiha Berksoy'u "Sınırları Aşan Türk Kadını" olarak seçti.

ROL ALDIĞI OYUNLAR

Bu Bir Rüyadır : Nâzım Hikmet - İstanbul Devlet Tiyatrosu - 2001
Keşanlı Ali Destanı : Haldun Taner - Engin Cezzar Gülriz Sururi Tiyatrosu - 1966
İstanbul Efendisi : Musahipzade Celal - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1965
Yatık Emine : Refik Halit Karay\Nazım Kurşunlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1965
Rüya Oyunu : August Strındberg - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1964
Dumanlıda Telaki Var : Nazım Kurşunlu - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1964
Çalıkuşu : Reşat Nuri Güntekin\Necati Cumalı - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1962
Göç (oyun) : Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1961
Macun Hokkası : Müsahipzade Celal - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1961
Lütfen Dokunmayın : Haldun Taner - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1961
Kanaviçe (oyun) : Turgut Özakman - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
Büyük Jüstinyen : Refik Erduran - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
Karayar Köprüsü : Redik Erduran - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1959
Felsefe Doktoru : Branislav Nušic - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1959
Tablodaki Adam : Cevat Fehmi Başkut - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1958
Cadı Kazanı : Arthur Miller - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1958
Dışardakiler : Haldun Taner - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1957
Korku (oyun) : Orhan Asena - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1956
Bu Gece Başka Gece : Reşat Nuri Güntekin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1956
Dünkü Çocuk : Garson Kanin - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1955
Yaşlı Aile : Branislav Nušic - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
Çayhane : John Parick - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1954
Lady Frederick : W. Somerset Maugham - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1953
Elektira : Sofokles - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1952
Miras (oyun) : Augustus Goetz - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951
Köşebaşı : Ahmet Kutsi Tecer - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1951