Türk gıda devine Barbie şoku

Tüm dünyada yaygın bir bilinirliği olan ve çocuklarının vazgeçilmez oyuncak markası olarak anılan Barbie'nin sahibi Amerikan Mattel Inc. ile, 90 ülkeye 150 milyon dolarlık ihracat yapan ve Türkiye’nin en büyük ilk 500 sanayi şirketi listesinde yer alan Elvan Gıda’yı karşı karşıya getiren sürecin başında ‘taklitçilik’ suçlaması yer alıyor.

Bakırköy 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesinde 4 yıl önce açılan, Yargıtay’ın da onama kararı verdiği dava dosyasında yer alan belgelere göre süreç şöyle gelişti:

FRANSIZ GÜMRÜĞÜ TESPİT ETTİ

Elvan Gıda Turizm Tekstil Pazarlama Limited Şti., Güney Afrika’ya çikolata ve gofret ihracatı için kolları sıvadı. Hazırlanan ihracat beyannameleri Türkiye gümrüğünden çıktı. Mallar, Fransa üzerinden Güney Afrika’ya gönderilecekti. La Havre Limanı’nda Fransız gümrük görevlilerinin konteynırlarda yaptıkları incelemede, çikolata ve gofretlerin ambalajlarında, Barbie markasının birebir kullanıldığı tespit edildi.

Fransız görevliler yaptıkları tespitleri 20 Eylül 2010 günü tutanak altına aldı; söz konusu ürünlere el konuldu. Ünlü Barbie markasının sahibi Mattel firması durumdan haberdar edildi. Şirket durumu Elvan Gıda tarafına ihtarname ile bildirdi. İhtarnamede, Elvan Gıda’dan gerekli tedbirleri almaları istendi. Ancak iddiaya göre durumda bir değişiklik olmadı. Fransız Gümrüğü benzer bir durumu ikinci bir kez daha tespit etti.

430 BİN ÜRÜNDE ‘BARBİE’ KULLANILDI

Taraflar arasındaki ‘taklit krizi’ ihtarnameler yolu ile çözülemeyince yargı yoluna gidildi. Davacı Mattel adına dava başvuru dilekçesini mahkemeye sunan şirket avukatı dilekçesinde ‘Markadan doğan hakkımıza tecavüz var. Davalılar Barbie markasını ve bebek imajını kullanarak haksız rekabete yol açıyor’ dedi. Dilekçede, Barbie markasının tescilli markaları olduğu belirtilerek, 429 bin 120 adet üründe Barbie markasının taklit bir biçimde kullandığı kaydedildi. Dilekçe ayrıca, Barbie markasını taşıyan ürünler için de toplatma kararı verilmesi istendi. Dilekçede ayrıca, 75 bin TL maddi 15 bin TL manevi tazminat talep edildi.

BAŞKA BİR ÜLKEYE SATACAKTIK

Davalı konumda ise Elvan Gıda San. Ve Tic. A.Ş. , Cici Çikolata San. Ve Tic. A.Ş., ve Elvan Gıda Turizm Tekstil Pazarlama Limited Şti. yer aldı. Davalı taraf avukatları ise savunmalarında özetle “Davaya konu ürünleri Cici Çikolata üretmiyor. Elvan Pazarlama, üretici firmaların ürünlerini alıyor. Söz konusu ürünleri Fransa’da satışa sunmadık. Bu mallar transit olarak başka bir ülkeye gönderilecekti. Hiçbir ülkeye giriş yapmamış ürünlere yönelik işlem yapmak uluslararası hukuka da aykırı” dedi.

‘MARKA HAKKINA TECAVÜZ VAR’

Mahkeme tarafların savunma ve delillerini aldıktan sonra dosyayı 3 kişilik bir bilirkişi heyetine teslim etti. Heyetin hazırladığı raporda özetle ‘Marka hakkına tecavüz var’ denildi. Mahkemenin talebi sonrası rapor hazırlayan gümrük bilirkişisi de hazırladığı raporu dosyaya sundu. Mahkeme raporu yeterli buldu ve kararı için dayanak yaptı.

MADDİ-MANEVİ TAZMİNAT KARARI

Mahkeme, davacı Mattel’in marka hakkına tecavüz olduğu iddiasını yerinde gördü. Gerekçeli kararda Mattel’e 40 bin TL maddi, 15 bin TL de manevi tazminat talebinin yasal faizi ile ödenmesi istendi. Kararda ‘Davacı tarafa ait Barbie markası davalı şirkete ait çikolata üzerinde birebir şekil marka olarak basıldı. Taklit olarak kullanıldığı anlaşıldı. Transit haldeyken ürünler yakalandı. Söz konusu ürünler Fildişi ve Güney Afrika’ya gönderilmek istendi. Ürünlerin iç piyasaya sunulup sunulmaması neticeyi etkilemez’ denildi. Kararda, Cici Çikolata açısından davanın reddine karar verdi.

YARGITAY OYBİRLİĞİ İLE ONADI

Davalı taraf avukatları Kasım 2013’de çıkan kararı temyiz etti. Dosyaya Yargıtay 11. Hukuk Dairesi baktı. Daire, yerel mahkemenin verdiği kararı yerinde görerek oy birliği ile onama verdi. Geçtiğimiz Nisan ayında yapılan onama ile birlikte karar kesinleşti. Mahkeme kesinleşmiş kararı geçtiğimiz günlerde taraflara tebliğ etti.

Kaynak: Hürriyet