Tarihçi İlber Ortaylı uyardı: Çanlar Topkapı Sarayı için çalıyor

Topkapı Sarayı Müzesi’nin eski başkanı İlber Ortaylı, geçtiğimiz günlerde Gülhane Parkı’nda bir istinat duvarının yıkılmasıyla gündeme gelen Topkapı Sarayı’nın güvenliği ile ilgili olarak uyardı: “Sarayın Hazine Dairesi’nin altındaki bölüm alarm veriyor.”

Hürriyet gazetesine konuşan Ortaylı, yıkımın temel nedeninin duvarın birbirine bağlantılı kesme taşlarla değil, molozlarla yapılmış, yetersiz bir istinat olması olduğunu söyledi. Duvarın olduğu bölgenin bakımsızlık bırakıldığını söyleyen Ortaylı, “Bakım belediyenin tasarrufunda. Ama duvarın devamı da Topkapı arazisinde. Saray’ın Hazine Dairesi, Elbise-i Hümayûn denilen bölümün altı, statik bakımdan bir problem arz ediyor. Şimdi sadece güneybatı tarafından tamirat başlamış. Bu duvarın çöküşü; bu bahsettiğim kısmın ne büyük risk altında olduğunu, çanların o bölüm için çaldığını gösteriyor” dedi.

Ortaylı milyonlarca dolara da mal olsa sarayın güçlendirilmesi gerektiğini söyleyerek, istinat duvarının muhtemelen 20’inci yüzyılda yapıldığını, içerideki insan akışı ve Sarayburnu trafiğinin yarattığı sarsıntının da tarihi yapıyı zorladığını ifade etti. “Sarayın alt kısmının kesinlikle kapatılıp çembere alınmasının ve derhal tamirinin düşünülmesi gerekiyor. Bilhassa Topkapı Sarayı Müzesi’nin temellerinin, yani Marmaray’a bakan istinat duvarlarının en kısa zamanda ve en iyi şekilde restorasyonun tamamlanması gerekiyor” dedi.

METRO VE MARMARAY HATLARINI TOPA TUTTU
Marmaray’ın Topkapı Sarayı’na bu kadar yakın olmasını da sakıncalı bulan Ortaylı, Haliç metro köprüsünü de sınıfta kalınmış bir kültür imtihanı olarak tanımladı: “Süleymaniye’nin altından metro geçmez ve oraya istasyon konmaz. O kadar yoğun trafik yok orada. Hem Mimar Sinan’ın o camiyi kurduğu tepe öyle çok kayalık da değil; inşaat bu yüzden uzun sürdü. Metro geçirmek çok lüzumsuz, utanıp sıkılacak bir iştir.”

Topkapı Sarayı’nın İtalya’daki örneklerde olduğu gibi randevu sistemiyle gezilmesi gerektiğini savunan Ortaylı, bölgede 19’uncu yüzyıl itibariyle yapılan ve dokuyu bozan yapıların da temizlenmesinden yana. Ortaylı yetkilileri Aya İrini kilisesi hakkında da uyardı: “Bu tek ikonoklast kilisedir. Fresk yoktur. Bizans devrinden beri hiç cami olmamıştır; müzedir. Ben o konserleri organize edenlerin yerinde olsam oraya adım atmam. Neredeyse bininci yılına yaklaşan bir bina ve restorasyona ihtiyaç duyulmamış. Fakat gerekiyor. Bir çöküntü var. Aya İrini’nin artık büyük faaliyetlere kapalı olması gerekiyor.”