SON DARBE! 90'LI YILLARDA KİM PKK'YLA MASAYA OTURDU?

Mehmet Ali Birand’ın hazırlayıp sunduğu ve CNNTURT’te yayınlanan "Son Darbe" belgeselinde ilk bölümünde 1990’lı yıllarda Türkiye’de yaşanan önemli olaylar ele alındı. PKK ve Hizbullah terörünün yanı sıra bir yandan da enflasyon canavarıyla uğraşan Türkiye’de Atatürkçülere yönelik yaşanan cinayetler, ülkeyi tam bir kaos ortamına sokmuştu. Bu cinayetlerin ardından akla “Laiklik elden gidiyor mu?” sorusu geldi. Türkiye sarsan asıl patlama ise gazeteci Uğur Mumcu’nun evinin önünde yaşandı.

Belgeselde Mumcu’nun kızı Özge, babasının ölümünün ardından devletin her kademesinden kendilerine “Kanı yerde kalmaz. Failleri en kısa sürede bulacağız bu bizim namus borcumuz” denildiğini belirterek, “Ama namus borçlarını yerine getiremediler” ifadelerini kullandı.

Bir dönem İçişleri Bakanlığı da yapan eski polis Saadettin Tantan da, Mumcu suikastını, “Aydınlar tehdit ediliyorsa, burada bir alt yapı eksikliği varsa suçlu siyasetçidir” sözleriyle değerlendirdi.
O dönem Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olan ve daha sonra Başbakan Yardımcılığı’na getirilen Murat Karayalçın da, 90 yılları “Hem terör açısından, hem iktisadi durum açısından, hem toplumun durumu açısında Türkiye ciddi olumsuzluklar sergiliyordu” diye değerlendirdi.
Ardından yaşanan Jandarma Genel komutanı Eşref Bitlis’in şüpheli bir helikopter kazasında ölümü de belgeselde ele alındı. Olayın kaza mı suikast mı olduğu üzerinde durulurken, dönemin SHP’li Kültür Bakanı Fikri Sağlar, “Bitlis’in ölümü hala şaibeli. Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş dosyayı kapattı. Kaza yerine ilk gelen de JİTEM kurucularından, daha sonra öldürülen Cem Ersever’di” diye konuştu

Özal öldü dengeler değişti

17 Nisan 1993’te 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın ani bir şekilde yaşamını yitirmesi de belgeselin ilk bölümünün konuları arasındaydı. DYP-SHP koalisyonunun Başbakanı Süleyman Demirel, Aydın’da miting yaparken birisinin kulağına Özal’ın öldüğünü fısıldadığını anlatarak, “O anda gökkubbe başıma göçtü” dedi.

Özal’ın danışmanı Kaya Toperi de, “Cumhurbaşkanı’nın vefatının ardından Genelkurmay Başkanı Güreş ve kuvvet komutanları Semra Hanım’a geldi. Sayın Cumhurbaşkanı’nın naaşını verin, bize ait. Cenazesini biz kaldıracağız” anekdotunu anlattı.

Bu arada belgeselde ilginç bir ayrıntı da ortaya çıktı. Özal’ın, PKK ile ilan edilen ateşkesi uzatmak için 5 HADEP’liyi Abdullah Öcalan’la görüşmek üzere Suriye’nin başkenti Şam’a gönderdiği iddiası belgeselde gündeme geldi.

Heyetteki isimlerden Hatip Dicle, “Özal tarafından devlet tarafından Şam’a gönderildik. Şam da elçiliğin ikinci ismi Siyasi Müsteşar bizi karşıladı. Resmi heyettik” dedi. Bu arada Öcalan’ın “Özal öldürülmüş olabilir” dediği iddiasının tartışıldığını söyleyen Dicle, “Bazı kesimler Öcalan’ın bu çıkışından memmun olmadı” diye konuştu.

Yine heyetteki isimlerden Sırrı Sakık da “Şam’a ateşkesi uzatmak için risk alarak gittik” ifadesini kullandı.

Kim Başbakan olacak?

Özal’ın ölümünün ardından Başbakan Demirel, cumhurbaşkanlığına aday olurken, yerine gelecek ismin de DYP içinde tartışılmasının perde arkası belgeselin konuları arasındaydı. Parti içinde ismi dillendirilen Cindoruk, o dönemi şöyle anlattı: “Demirel’e ilk çıktığımda tabanın benim ismim üzerinde durduğunu anlattı. Ama o bana ‘Sen Meclis başkanı ol’ dedi. Daha sonra giden arkadaşlar ise net bir yanıt alamayınca ikinci kez Demirel’e gittim ve ‘üzerimde çok baskı var’ dedim. O da bana ‘Sen yurt dışına çık tatil yap’ dedi. Demirel Çiller’in seçileceğine inanmıyordu. Sonradan öğrendiğime göre aklında İsmet Sezgin varmış.”

Madımak katliamı

Tansu Çiller’in siyasete atıldıktan kısa bir sonra Başbakanlık koltuğuna oturmasına neden olan DYP kongresinin de işlendiği belgeselde, ardından hükümetin güven oyu bile alamadan Sivas’ta Türkiye’nin yeni bir dönemece girmesi anlatıldı.

Sivas Madımak Oteli’nde 37 kişinin diri diri yakılmasıyla sonuçlanan olaylarla ilgili belgeselde, olayın tanıklarının ifadelerine yer verildi.