Şeker Portakalı mahkemelik oldu

Şeker Portakalı kitabını 35 yıl boyunca Aydın Emeç çevirisiyle basan Can Yayınları, 130 baskı yaptıktan sonra ana dilden çeviri “kaygısıyla” çevirmeni değiştirmeye karar verdi. (Not: Son dönem birçok yayınevi özellikle çok satan kitaplarda çevirmenlere telif ödememek için bu yöntemi kullanıyor) Aydın Emeç’in çevirisinin kullanılmadığı baskılarda Aydın Emeç’in yarattığı özgün Şeker Portakalı adının kullanılmamasını (Fikir ve Sanat Eserleri Kanuna aykırı) talep eden oğlu Ali Selim Emeç, Can Yayınları’nın kitabı Şeker Portakalı adını kullanarak basması ve buna devam etmesi sonucu dava açtı.

İlk Aydın Emeç çevirdi, Aydın Emeç bastı
Aydın Emeç’in güzel Türkçesiyle yüzbinlerce adet basılan, birçok insanın çocukluğunda önemli bir yeri olan Şeker Portakalı’nı, ilk defa 1975 yılında Aydın Emeç kurucusu olduğu E Yayınları yayınlandı. Aydın Emeç’in Fransızcadan çevirdiği Şeker Portakalı E Yayınları’nda birkaç baskı daha yaptı.

Daha sonra 1983 yılında Can Yayınları kitabın yazarı olan José Mauro de Vasconcelos’un haklarını devralıp Şeker Portakalı’nı Aydın Emeç çevirisiyle basmaya devam etti. Asıl adı “Meu Pé de Laranja Lima” yani “Benim Portakal Ağacım” olan, diğer dillerde de yine “Benim Tatlı Portakal Ağacım” ya da “Benim Güzel Portakal Ağacım” gibi isimleri olan ancak Aydın Emeç tarafından “Şeker Portakalı” olarak adlandırılarak kitabı Can Yayınları 35 yıl boyunca yayınlamayı sürdürdü.

Ancak, Can Yayınları 130 baskı yapan ve baskı adedini her geçen gün artıran Şeker Portakalı’nı “ana dilden çeviri” kaygısıyla Emrah İmre isimli kişiye Portekizce’den çevirtti. Fakat Can Yayınları aynı “kaygıyı” kitabın isminde göstermedi. Sanki Aydın Emeç’in 35 yıllık çevirisi devam ediyormuş gibi 131. Baskıyı Aydın Emeç tarafından yaratılmış Şeker Portakalı adını kullanarak bastı ve basmayı sürdürüyor.

Aydın Emeç’in koyduğu “Şeker Portakalı” isminin onun çevirisi olmadan kullanılmasına izin vermeyen Aydın Emeç’in oğlu da konuyu mahkemeye taşıdı.

Aydın Emeç kimdir?
1939 yılında doğan Aydın Emeç gençlik yıllarında babası Selim Ragıp Emeç’in sahibi olduğu Son Posta Gazetesi’nde çalışmaya başladı. İsmail Cem ve Ercan Arıklı ile birlikte haftalık ABC gazetesini çıkardı. 1968 yılında Cengiz Tuncer ile birlikte E Yayınları’nı kurdu.

E Yayınları’nda 200’den fazla kitap yayımladı ve birçoğu satış rekorları kırdı. İtalo Calvino'nun "Ağaca Tüneyen Baron"unu, Vasconcelos'un "Şeker Portakalı", "Güneşi Uyandıralım", "Yaban Muzu" ve "Kayığım Rosinha" kitaplarını, Kazancakis'in "Kardeş Kavgası"nı, Kosinski'nin "Boyalı Kuş", Bulgakov'un "Usta ile Margarita" kitabını, Larry Collins ve Dominique Lapierre'in "Kudüs Ey Kudüs”, Milan Kundera'nın “Ayrılık Valsi”ni, Vasilikos’un “Ölümsüz” kitabı gibi 70’e yakın eseri Türkçe’ye çevirdi.

Emeç, daha sonra Hür Yayınları’nda ve ardından da Adam Yayınları’nda yöneticilik yaptı. 1982 yılında Cumhuriyet Gazetesi Kültür Bölümü’nün yöneticisi olan Aydın Emeç, 1986 yılında vefat edene kadar bu görevini sürdürdü.