17 Ara 2024 17:09 Son Güncelleme: 17 Ara 2024 17:13

Pizza kutularımız riskli çıktı, AB'den güvenlik alarmı!

Gıdaların konulduğu karton bazlı malzemelerin de ciddi bir sağlık tehdidi yarattığı ortaya çıktı. Bu yıl Türkiye'den Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilen pizza kutuları için 5 kez güvenlik alarmı verildi.

Avrupa Birliği Gıda Alarm Sistemi(RASFF), Türkiye'den gönderilen gıdalarda saptanan tehlikeler yönelik düzenli bildirimlerde bulunuyor. RASFF bildirimlerinde en çok kuru incir, biber, antep fıstığı, limon ve domates yer alırken, gıdayla temas eden ambalajlar için de Avrupa'da risk analizleri yapılıyor.

Pizza kutularındaki kurşun ve ftalat tehlikesi
gidabulteni.com'da yer alan habere göre; Risk analizleri kapsamında laboratuvarda incelenen gıda ambalajlarından biri de pizza kutuları. Türkiye'den Fransa'ya ihraç edilen pizza kutularına dair RASFF sisteminde bu yıl için 5 bildirim var. İlk risk tespiti Ocak ayında yapılırken, son olarak 13 Aralık'ta sisteme yansıyan bildirimde de pizza kutularında sağlık riskinin sürdüğü anlaşıldı.

Kurşunun zararları neler?
İhraç edilen karton bazlı pizza kutularında saptanan kurşun ve çeşitli ftalatlar sağlık açısından ciddi riskler barındırıyor. Türkiye'den gönderilen yiyecek kutularında kurşun, çeşitli fitalatlar ve bisfenol A gibi kimyasal ve ağır metallerin tespit edilmesi, benzer tehdidin yurtiçinde de geçerli olduğunun işareti.

Özellikle ev yada işyerlerine sipariş edilen pizza, lahmacun, hamburger gibi sıcak yemeklerin bu gibi kutularda taşınması ve sıcaklıklar birlikte kutularda yer alan kurşun, ftalat ve bisfenol A'nın gıdaya sirayet etmesi, bazı sağlık risklerini de beraberinde getirecektir.

Literatürdeki çalışmalara göre, kurşun maruziyeti düşük dozda akut etki yaratmasa da yüksek oranda veya tekrarlanarak maruz kalınması halinde, sistemi hasarına bağlı intoksikasyon, koma, solunum durması ve hatta ölüme kadar uzayan sonuçlar doğurabiliyor.

Ftalatın zararları neler?
Yapılan bildirimlerin tamamında pizza kutularında ftlat çeşidi DEHP'in saptandığı görülüyor. Kolay buharlaşma eğilimi gösteren DEHP, için bilimsel makalelerde şu bilgiler yer alıyor; “Endokrin bozucu etkileri ortaya konulmuş ve laboratuvar hayvanlarında karaciğer kanserine neden olduğu bildirilmiştir.”

bisfenol A nerelerde bulunur zararları nelerdir
Gıda ambalajlarında saptanan bir diğer tehlikeli madde ise bisfeon A(BPA). Bisfenol A son yıllarda gıdalara geçiş açısından dikkat çekici bir bulaşan haline gelmiştir.

Genel olarak polikarbonat esaslı plastiklerde ve konserve metal kapların iç kaplaması olarak kullanılan epoksi bazlı reçinelerde bulunan bisfenol A., gıdalara genellikle konserve kutu iç kaplamaları, bebek biberonları, süt, su ve içecek şişeleri veya damacanaları ile gıda pişirme/servis ekipmanlarından bulaşıyor.

Akademik bir çalışmada, BPA’nın insan sağlığı üzerine toksik etkileri arasında yenidoğan ve ceninde beyin gelişimini engellemesi, vücutta yapısal değişikliklere yol açması, hiperaktiviteye ve öğrenme bozukluklarına ve insanlarda kısırlığa neden olması şeklinde sıralanıyor.

Ayrıca BPA’nın östrojenik özelliği nedeniyle karsinojen olma şüphesi de çeşitli araştırmalarda belirtilmektedir. Bu olumsuz etkiler, yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesine ve araştırmaların konu üzerine yoğunlaşmasına neden olmuştur. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), BPA’nın günlük en fazla alımını 50 µg/kg/gün olarak sınırlamıştır.