ORHAN GENCEBAY HALA TRT TARAFINDAN YASAKLI MI?

Sözcü gazetesinden Yüksel Şengül’e konuşan Gen­ce­bay gelecek planları ve gündeme dair önemli açıklamalar yaptı.

İşte o röportaj;

Ya­rış­ma prog­ra­mı ‘Pops­tar Ala­tur­ka 2013’ ye­ni­den ek­ra­na ge­ri dö­nü­yor. Bu kez jü­ri­de Bü­lent Er­so­y’­un dı­şın­da Ser­dar Or­ta­ç’­la De­met Aka­lın da var.

Şu an iti­ba­rıy­la, bir de­ği­şik­lik ol­maz­sa, 14 Mart ta­ri­hin­de baş­la­ya­ca­ğı­mız bil­di­ril­di. Yi­ne Türk mü­zi­ğin­de gü­zel ses­le­ri ara­ya­ca­ğız. He­pi­miz bu yol­la mü­zi­ğe hiz­met ve­re­ce­ğiz. Bu ara­da iyi ses­le­ri se­çer­ken, ye­ri gel­di­ğin­de Türk mü­zi­ğiy­le il­gi­li bil­gi­ler de su­na­ca­ğız. Bu prog­ram­da oluş ne­de­nim de bu­dur za­ten. Sa­de­ce eğ­len­ce­nin ola­ca­ğı bir prog­ram su­nul­say­dı, ben ora­da ol­ma­ya­bi­lir­dim. Mü­zi­ği an­lat­mak, bu ko­nu­da bil­gi­ler ver­mek çok önem­li.

‘Or­han Gen­ce­bay ile Bir Ömü­r’ ad­lı al­büm kriz­de olan mü­zik sek­tö­rü­ne bir can­lı­lık ge­tir­di…

Ger­çek­ten de mü­zik sek­tö­rü­mü­ze mad­di ve ma­ne­vi can­lı­lık ge­ti­ren ‘Or­han Gen­ce­bay ile Bir Ömü­r’ al­bü­mü dün­ya ça­pın­da bir olay­dır. Çün­kü bu­gü­ne ka­dar dün­ya­nın hiç­bir ye­rin­de bir bes­te­ci­nin 33 se­vi­len ese­ri 32 ta­ne se­vi­len sa­yı­lan sa­nat­çı ta­ra­fın­dan okun­ma­mış­tır. Bu dün­ya­da bir ilk­tir. Eme­ği ge­çenlere te­şek­kür edi­yo­rum.

Son dö­nem­de pek çok di­zi­de Or­han Gen­ce­bay şar­kı­la­rı yer alı­yor… Bun­lar­la il­gi­li ya­sal hak­kı­nı­zı ala­bi­li­yor mu­su­nuz?

Bu di­zi­ler­den ço­ğu­na 20-30 şar­kı­lık izin ver­dim. Son al­büm çık­ma­dan ön­ce de şar­kı­la­rı­mı­za ay­nı il­gi var­dı za­ten. Ya­sal hak­kı­mı­za ge­lin­ce…

Bu ko­nu­da ya­nıl­mı­yor­sam bir de ya­sa­mız var.

El­bet­te, 5846 nu­ma­ra­lı ya­sa bi­zim ya­sa­mız, fi­kir ve sa­nat eser­le­ri ya­sa­sı­dır. Bu ya­sa yü­rür­lük­te­dir ama te­lif hak­la­rı­nın çok iyi an­la­şıl­ma­sı ve ha­ya­ta geç­me­si ge­re­ki­yor. Mev­cut ya­sa­da ba­zı de­ği­şik­lik­le­re gi­di­le­cek­tir. Sa­nı­rım pro­je­miz en­gel­le­ri kal­dı­ra­cak ve ada­let ye­ri­ni bu­la­cak­tır.

Si­zin son al­bü­mü­nü­zün sa­tı­şı ne ol­du?

Ya­sal ola­rak 900 bin ci­va­rı di­ye­bi­li­rim. Ger­çek­te 30 mil­yon ol­ma­lıy­dı.

Tür­ki­ye­’de sa­nat­çı­la­ra da­ğı­tı­lan yıl­lık te­lif üc­re­ti­nin top­la­mı 10 mil­yon eu­ro. Ol­ma­sı ge­re­ken ra­kam ne­dir?

En az 500 mil­yon eu­ro ol­ma­sı ge­re­kir. Mü­zik sek­tö­rün­den yıl­da 490 mil­yon eu­ro gasp edi­li­yor. Bu pa­ra biz­de ol­say­dı, mü­zik sek­tö­rü Ulus­la­ra­ra­sı alan­da bü­yük ba­şa­rı­la­ra im­za atar­dı.

Bir dö­nem ya­sak­la­ndınız.

TRT’­ye çı­ka­mı­yor­dum ve 30-35 yıl son­ra ben­den özür di­len­di, ya­sak bit­ti.

İl­ginç­tir ama Or­han Gen­ce­ba­y’­ı yi­ne TRT’­de pek gö­re­mi­yo­ruz. Bi­zim bil­me­di­ği­miz giz­li bir ya­sak hâ­lâ de­vam mı edi­yor?

TRT’­nin ba­na kar­şı bir in­ti­kam his­si mi var, yok­sa bil­me­di­ği­miz giz­li bir ya­sak mı var, bi­le­mi­yo­rum… Be­nim hal­kı­mın ka­na­lı, gö­nül dost­la­rı­nın iz­le­di­ği ek­ran… Ne­ler olup bit­ti­ği­ni bi­le­mi­yo­rum ama üzül­dü­ğü­mü söy­le­ye­bi­li­rim. TRT’y­le il­gi­len­mek ama­cıy­la söy­le­mi­yo­rum ve bu sa­at­ten son­ra hiç de il­gi­len­me­ye ni­ye­tim yok ama bu tarz şey­le­rin ol­ma­sı ra­hat­sız edi­ci.

Sağ­lı­ğı­nız na­sıl?

Eve­lal­lah ka­le gi­bi­yim! Ber­hu­dar ol Yükselciğim…

Or­han Gen­ce­ba­y’­ın bu­gü­ne ka­dar mü­zik sek­tö­rün­den el­de et­ti­ği ka­zan­cın yüz­de ka­çı gasp edil­di?

Ba­na bu­nu da­ha ön­ce Ah­met Ha­kan da sor­muş­tu. Ben pa­ra pu­lu çok­ça ko­nuş­ma­yı sev­mem ama hak­sız­lı­ğa uğ­ra­mak son de­re­ce onur kı­rı­cı bir du­rum. Kor­san, hır­sız­lık ya­par­ken üzül­me­mek müm­kün de­ğil. Or­han Gen­ce­bay ola­rak 20-30 mil­yon do­la­rım ça­lın­dı di­ye­bi­li­rim. Ben onun pe­şin­de de de­ği­lim ama sek­tör­de sü­rü­nen in­san­la­rı­mız var, sa­na­tın ko­run­ma­sı ge­rek­li­li­ği var. De­di­ğim gi­bi ya­sa­da­ki de­ği­şik­lik­ler ta­mam­la­na­cak in­şal­lah. Da­ha son­ra di­le­rim ha­ya­ta ge­çer ve hak­sız­lık­lar son bu­lur.

Ba­har ge­li­yor ve mü­zik­te­ki gün­dem­de Eu­ro­vi­si­on Şar­kı Ya­rış­ma­sı yer alı­yor. Bu yıl ka­tıl­ma­ya­ca­ğı­mız açık­lan­dı.

Eu­ro­vi­si­on Şar­kı Ya­rış­ma­sı bal­tık ül­ke­le­ri­nin eğ­len­ce­si ola­rak baş­la­yan bir ya­rış­ma­dır. Ne­den­se son­ra­ki yıl­lar­da bi­ri­le­ri bu şar­kı ya­rış­ma­sı­nı mil­li da­va ha­li­ne ge­tir­di. Oy­sa mü­zik­te si­ya­set ol­ma­ma­lı. Ka­tı­lı­rız ka­tıl­ma­yız, önem­li de­ğil.

Geçen yıl sahneye çıkacaktınız ama olmadı. Bu yıl olabilir mi?

Bu yıl ke­sin ola­cak, sah­ne­ye çı­ka­ca­ğım, sö­züm söz. Ça­lış­ma­lar ve ha­zır­lık­lar de­vam edi­yor. Bel­li sa­yı­da kon­ser­ler ola­cak ama şu an net­leş­me­di­ği için ke­sin bir ta­rih ve­re­mi­yo­rum. Dün­ya yü­zün­de, 45 yıl­dır hal­kı­nın ta­nı­dı­ğı ve ken­di eser­le­rin­den baş­ka eser oku­ma­yan, sah­ne­ye çık­ma­yan tek sa­nat­çı be­nim. Bir ak­si­lik ol­maz­sa gö­nül dost­la­rı­nın hu­zu­ru­na can­lı ola­rak çı­kıp şar­kı söy­le­me­yi dü­şü­nü­yo­rum.

20 yıl­dır si­ne­ma fil­min­de oy­na­ma­yan Or­han Gen­ce­bay, ka­me­ra önü­ne geç­me­yi dü­şün­mü­yor mu?

Bir si­ne­ma fil­min­de oy­na­ma­yı dü­şü­nü­yo­rum. İyi bir pro­je ha­zır­lı­ğı­mız var. Bu da sah­ne ola­yı gi­bi sür­priz ola­cak.

Ha­ya­tı­nı­zı ki­tap ya­pı­yor­du­nuz, ça­lış­ma­lar ne du­rum­da?

Ki­ta­bı­mı yaz­dık, bit­ti. An­cak ne­hir tar­zı yaz­dık. Ben onu pek be­nim­se­ye­me­dim. Bu ne­den­le ye­ni­den el­den ge­çiriyoruz.

Ki­tap ne­yi an­la­ta­cak?

Ha­ya­tım bo­yun­ca mü­zik ko­nu­sun­da ne­ler yap­tı­ğı­mı, ba­şı­ma ne­le­rin gel­di­ği­ni an­la­ta­cak. Ta­bi­i as­la de­di­ko­du tar­zın­da bir ki­tap de­ğil, de­di­ko­du­dan nef­ret ede­rim. Ben­de olan sır­lar el­bet­te ben­de ka­la­cak­tır. Mü­zik­te­ki Or­han Gen­ce­ba­y’­ı an­la­ta­ca­ğım.

Türkiye’de sanatçılar hakkını alabiliyor mu?

Şöyle söyleyebilirim, Türkiye’deki sanatçıların hakları yüzde 98 oranında gasp edilmektedir dersem mesele daha net bir şekilde anlaşılır sanırım. Bu rakam tam bir faciadır. Hakkımızı yüzde 2 oranında ancak toplayabiliyoruz. Bu kazanç oranıyla yaşanabilir mi? Tabii ki yaşanmaz. Sanat camiasında tam bir sefalet hüküm sürmektedir. Mağdur sanatçıların sayısını vermem gerekirse, aileleriyle birlikte 600-700 bin kişiyi bulmaktadır. Türkiye’deki nice sektörler yükselişe geçerken müzik sektörü batmış durumdadır.

Emek hırsızlığının daha iyi anlaşılması için rakam vermeniz mümkün mü?

Bakınız, koskoca Türkiye’nin anlı şanlı müzik sektörünün yıllık cirosu sadece 60-70 milyon liradır. İlim ve edebiyatta yıllık ciro 3.5 milyar lira, yani müziğin 50 mislidir. Hak ettiğimiz ücretin ne yazık ki yüzde birini alamıyoruz. Yüzde 99’luk bir kayıp varken, müzik sektörü bu rakamlarla dönebilir mi? Mümkün değil.

Aşk­la­rın kı­sa sü­re­de tü­ke­til­di­ği bir dö­nem­den ge­çer­ken, Se­vim Em­re ile ömür bo­yu es­ki­me­yen bir aş­kın mi­ma­rı ola­rak aşk­tan ya­na ne­ler söy­le- mek is­ter Or­han Gen­ce­bay?

Ge­çen gün yi­ne aşk ko­nu­su gün­de­me gel­di. Sev­gi­li­ler ya da ev­li çift­ler uzun bir aşk uzun bir bir­lik­te­lik ya­şa­mak is­ti­yor­sa, her gün kav­ga et­me­li­dir de­dim (Gü­lü­yor). Şa­ka bir ya­na so­nu mut­lak ba­rış­may­la bi­ten kav­ga­lar aş­kın tu­zu bi­be­ri­dir, lez­ze­ti­dir. Hiç kav­ga et­me­yen­ler­den kork­mak ge­re­kir, çün­kü bi­ri­kim­ler so­nun­da bü­yük bir pat­la­ma ya­şa­na­bi­lir ve za­rar ve­re­bi­lir duy­gu­la­ra.

Se­vim Em­re ile Or­han Gen­ce­bay da bu tür kav­ga­la­rı ya­şı­yor mu?

El­bet­te, Se­vim Ha­nı­m’­la be­nim aram­da da sık sık ma­sum kav­ga­lar ya­şa­nır. Ama de­di­ğim gi­bi so­nu ba­rış­may­la bit­me­li ki, aş­kı bes­le­sin, ta­ze­le­sin. ‘Be­den­siz Aş­k’ ad­lı bir ye­ni şar­kım var, se­mah ma­ka­mın­da­dır. Söz­le­ri şöy­le­dir: “Aş­kın zir­ve­si­ne var­mak is­ter­sen, be­den­siz sev­gi­yi kav­ra­man la­zım/O eş­siz duy­guy­la yan­mak is­ter­sen, bir kı­vıl­cım ye­ter inan­man la­zım/Ez­ber­le ba­kar­san an­la­ya­maz­sın, ca­hi­li ka­mil­den ayı­ra­maz­sın/Gö­nül­den bak­maz­san tad ala­maz­sın, aşk­sız ya­şa­nıl­maz, ya­şa­man la­zım.” Sev­mek ya­şa­mın te­me­li­dir, sev­gi ol­ma­dan hiç­bir şey ol­maz. Aşk, sev­gi­nin uç oda­ğı­dır, tut­ku­dur. Sev­gi biz do­ğar­ken be­den­siz ola­rak biz­de yer alır. Bü­yü­dük­çe olu­şur, ço­ğa­lır. An­ne ba­ba sev­gi­si, oyun­cak sev­gi­si, çi­çek sev­gi­si, va­tan sev­gi­si. Se­ver­sek, da­ha iyi ya­şa­rız. Sev­mez­sek mut­lu ola­ma­yız.

SOZCU / Yüksel Şengül