Okur Temsilcisi rakam rakam açıkladı! Sabah'taki haberlerin kaçı imzalı, kaçı özgün?

Haberde muhabir imzasına ve özgünlüğün önemine dikkat çeken Sabah gazetesi okur temsilcisi
İbrahim Altay, haberleri tek tek inceleyerek imzalı haberleri çıkardı.

İbrahim Altay, "Geçtiğimiz hafta içinde Sabah gazetesinde 628, Günaydın’da 146, toplamda 774 haber
yayımlanmış. Bu 774 haberin, sıkı durun, sadece 323'ünün altında ya da üstünde imza var." dedi.

İmzalı haberler içerisinden özgün haberlere de dikkat çeken Altay, gazetede en çok imzası bulunan muhabirleri tebrik etmeyi de unutmadı.

İşte İbrahim Altay'ın bugünkü yazısı:

Geçen hafta şöyle bir duyuru yapmıştık bu köşede: "Bu hafta asistanımla birlikte 'özgün haber' çalışması yapacağız. Bugünden başlayıp pazar gününe kadar yayımlanan bütün haberleri sayacağız. Kaçında imza var, kaçında yok? Kaçı ajanslardan alınmış, kaçını gazetenin muhabirleri yapmış? Bunları tespit edip, önümüzdeki hafta bu köşede açıklayacağız."
Sözümüzde duralım.
22 Ocak, Pazartesi: Sabah gazetesinde sadece 80 haber yayımlanmış. Bunların ise sadece 35'inde imza var. 45 haber imzasız. Günaydın ekindeki haber niteliği taşıyan 5 metinden sadece 1'i imzalı.
23 Ocak, Salı: Ana gazetede 82 haber var. Bunların 38'i imzalı, 44'ü imzasız. Günaydın'daki 15 haberin sadece 3'ünde imza var.
24 Ocak, Çarşamba: Toplamda 87 haber var. Bunların 42'sinde imza var, kalan 45'inde imza yok. Günaydın ekinde yer alan toplam 33 haberin ise sadece 2'si imzalı.
25 Ocak, Perşembe: Haber sayısı 92'ye çıkmış. 59 imzayla, ilk kez imzalı haberlerin sayısı imzasız haberlerin sayısını geçmiş. İmzasız haberler 33'te kalmış. Günaydın ekindeki 35 haberden ise sadece 4'ü imzalı.
26 Ocak, Cuma: Bugün gazetede 103 haber yayımlanmış. 44'üne imza atılmış, 59'una imza atılmamış. Günaydın'da yer alan 22 haberden sadece 6'sı imzalı.
27 Ocak, Cumartesi: Ana gazetedeki 84 haberin 35'i imzalı, 49'u imzasız. Günaydın'da 19 haber var, sadece 5'i imzalı.
28 Ocak, Pazar: Toplam 100 haber var. 42'si imzalı, 48'i imzasız. Günaydın'daki haber niteliği taşıyan 17 metinden sadece 2'si imzalı.

Sadece üçte biri

Geçtiğimiz hafta içinde Sabah gazetesinde 628, Günaydın'da 146, toplamda 774 haber yayımlanmış. Bu 774 haberin, sıkı durun, sadece 323'ünün altında ya da üstünde imza var.
Üstelik bu imzaların hepsi de gazetenin muhabir ya da editörlerine ait değil. 25 haber çeşitli ajansların imzasıyla çıkmış. 31 habere DIŞ HABERLER, 26 habere ANKARA, 8 habere SPOR SERVİSİ ve 2 habere de ne hikmetse SABAH imzası atılmış.
Bunları da çıkardığımızda muhabir imzasıyla yayımlanan haber sayısı 256'ya düşüyor. Yani: Sabah gazetesinde ve Günaydın'da yayımlanan haberlerin sadece yüzde 33'ünü muhabir ve editörler yapmış. Geri kalanı derleme ve toplama. Bazı ajans haberleri ve basın bültenleri olduğu gibi koyulmuş.

***

İMZALI HABERLERİN NE KADARI ÖZGÜN?

Peki imzalı haberlerin hepsini özgün sayabilir miyiz? Bu haberlerin hiçbirinin başka bir yerde bulunamayacağını iddia edebilir miyiz?
Elbette hayır! Şimdi de buna dair bazı örnekler verelim:
22 Ocak Pazartesi günü yayımlanan 2 Yıllık Evlat Hasreti Bitti başlıklı haber tam dört gün önce başka bir gazetede başka bir muhabirin imzasıyla yayımlanmış.
23 Ocak Salı günü yayımlanan 3 Koca 3 Vahşet başlıklı 3 imzalı haberin yarısı 2 gün, diğer yarısı da 1 gün önce başka mecralarda yayımlanmış.
24 Ocak Çarşamba günü yayımlanan ABD'de İstifa Depremi, önceki gün çeşitli internet sitelerinde dolaşıma girmiş.
25 Ocak Perşembe günü yayımlanan THY Penguen ve Aslanları Uçurdu başlıklı haber bir gün önce internette yayılmış.
26 Ocak Cuma günü Kültür-Sanat-Magazin (ne demekse) sayfasında yer alan Hande Yener'e Koruma Reddi başlıklı haber bir gün önce başka bir gazetede imzalı olarak çıkmış.
27 Ocak Cumartesi günü 3. sayfada kendisine yer bulan Bombacı Oğul haberi önceki gün başka bir gazetede muhabir imzasıyla yayımlanmış.
28 Ocak Pazar günü yayımlanan Uyuşturucu Ararken Kobra Zehri Buldular başlıklı haber bir gün önce bir ajans kaynak gösterilerek ve muhabir imzasıyla internet sitelerinde yer almış.
Elbette bu tespitlerin hepsi muhabirlerin bu haberleri kendi araştırmalarıyla bulmadıklarını göstermiyor. Bazen yazı işlerindeki gecikmelerden dolayı haberin gazeteye çıkması da zaman alabiliyor. Djital öncelikli yayınlar muhabirlerin işini zorlaştırıyor. Ama durum böyle ve buna dair daha onlarca örnek verebilirim.
Muhabirlerin daha önce çıkmış haberlere kendi araştırmalarını ekledikleri haberler de var, onlar iyi.
Üzücü olan ise şu: Bazı mükerrer haberlerde bazı ek bilgiler yer alırken çoğunda zaten internette ya da ajansların sayfalarında bulunabilen metinler nokta ve virgülüne dahi dokunulmadan yayımlanmış.

***

ÖZGÜN HABERLER

Kabul etmek gerekir ki gazetelerdeki özgün haber sayısı çok az. Ama bunun istisnaları da var. Şimdi buna dair bazı örnekler verelim:
22 Ocak Pazartesi günü Günaydın'da yayımlanan, Yüksel Aytuğ, Mevlüt Tezel, Funda Karayel ve Ömer Karahan'ın katkıda bulunduğu Diyarbakır İzlenimleri özgün ve keyfliydi.
24 Ocak Çarşamba günü Spor Sayfası'nda bulunan editör Duygu Bıçak imzalı Kader Haftaları Başlıyor başlıklı çalışma güzel bir dosyaydı.
25 Ocak Perşembe günü Mustafa Kaya tarafından yapılan Allah Mehmetçiği Muzaffer Eylesin başlıklı haber sokak gazeteciliğinin güzel bir örneğiydi.
27 Ocak Cumartesi günü Gül Kireklo imzasıyla yayımlanan Kanser'de Canlı İlaç Dönemi Başlıyor, yeni bir araştırmayı yerinde yapılan gözlemlerle aktarması bakımından önemliydi.
Günlük gazetelere odaklandığım için bu çalışmada hafta sonu eklerini içermedim ama Sabah gazetesinin Cumartesi ve Pazar ekleri başka yerde bulunmayan, emek verilmiş imzalı, özgün ve keyifli çalışmalarla doluydu.
Hafta Sonu Ekleri bu manada güzel bir örnek teşkil ediyor. Kendilerini kutluyorum.

***

İMZA SAYILARI

Bir haftalık çalışma sonucu elde ettiğimiz veriler onlarca farklı açıdan değerlendirilebilir. Hepsine bu köşede yer veremeyeceğiz ama son olarak gazetede bir hafta boyunca en çok imzası yer alan muhabirlerin isimleri şunlar:
11 imza: Mehmet Özcan
10 imza: Yunus Emre Sel, Betül Alakent
9 imza: Ahmet Topal
7 imza: Emir Somer
6 imza: Uğur Yıldırım, İbrahim Güneş, Barış Şimşek
5 imza: Zeynel Yaman, Ömer Karahan, Hazal Ateş, Abbas Çakar, Selçuk Adıgüzel, Okan Filizçay
4 imza: İlker Gezici, Yaser Çaparoğlu, Burak Erdem Çelik, Yunus Emre Kavak, Erkam Çoban, Volkan Demir, Gökhan Gökduman, Halit Turan, Seda Tabak, Mustafa Kaya, Osman Asiltürk.
Elbette nicelik her zaman niteliği yansıtmaz. İçlerinde, ikinci bölümde isim vermeden tenkit ettiklerim de var ama yine de bu meslektaşlarımızı tebrik ederim.