"Merkez Bankası" için 10 maddelik kanun teklifi!
CHP, Merkez Bankası'nın "yitirdiği bağımsızlığı yeniden kazanabilmesi, para politikasını gerçeklere göre bağımsız şekilde oluşturabilmesi" gerekçesiyle kanun teklifi hazırladı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Merkez Bankası’nın (TCMB) yitirdiği bağımsızlığı yeniden kazanabilmesi, para politikasını ülke ve dünya ekonomisi gerçeklerine göre bağımsız şekilde oluşturabilmesi ve uygulayabilmesi için kanun teklifi hazırladığını açıkladı.
Teklif 10 maddeden oluşuyor. Teklifin gerekçesinde, 2017 yılından sonra yapılan değişikliklerle TCMB’nin bağımsızlığının yok edildiği belirtilirken, izlenen yanlış politikalar nedeniyle faiz ve enflasyonun yükseldiği, rezervlerden yapılan 128 milyar dolarlık satışa rağmen, döviz ve faiz artışının engellenemediğine dikkat çekiliyor.
Muhalefet partilerinin TBMM’de benzer yöntemle yapılan öneri önerge ve talepleri genel olarak AKP ve MHP’nin oyları ile reddediliyor.
2001 HATIRLATMASI
Bankanın bağımsızlığını artırmak amacıyla TCMB Kanunu’nda 2001 yılında yapılan değişikliklerden sonra Türkiye ekonomisinde olumlu gelişmeler yaşandığına, büyümenin hızlandığına ve enflasyon, kamu kesimi borçlanma gereksiniminin azaldığına dikkat çekilirken TL’de de aynı dönemde istikrar oluştuğu belirtildi.
Teklif ayrıca TCMB başkanının görev süresinin 4 yıldan 5 yıla çıkarılması ve görevden alınmasının güçleştirilmesini de öneriyor.
CHP Grup Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç tarafından hazırlanan ve TBMM Başkanlığı'na verilen ‘Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinde yer alan maddelerden bazıları şöyle:
* Merkez Bankasının, hükümetle ilişkilerinin doğrudan Cumhurbaşkanı aracılığıyla sağlanması, dolayısıyla Hazine ve Maliye Bakanlığının ‘ilgili kuruluşu’ olmaktan çıkarılacak,
* Merkez Bankası Başkanı, başkan yardımcıları ve Banka Meclisi üyelerinin Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle de belirlenecek alanlarda resmi veya özel görev alabilmelerinin önüne geçilecek,
* Merkez Bankası Başkan ve başkan yardımcılarının atanmasına ve görevden alınmasına ilişkin usul ve esasların 3 sayıl Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi dışına çıkarılarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununa göre gerçekleştirilecek,
* 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile dört yıla indirilen Merkez Bankası Başkanının görev süresi 5 yıla çıkarılacak ve görevden affının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nda var olan ve halen yürürlükte bulunan 27'nci ve 28'inci maddelere uygun olarak yapılabilecek,
* Merkez Bankası başkanı kendi yardımcılarını önerebilecek, 10 yıllık tecrübe koşulu getirilerek, yeterli tecrübesi, uzmanlığı ve liyakati olmayan isimlerin atanması önlenecek,
* Merkez Bankasının, reeskonta kabul edeceği senetlerle ilgili olarak 2001 yılında yapılan düzenlemeyle getirilen ‘üç imza ve vadesine en fazla 120 gün kalmış olma’ koşulu yeniden getirilecek,
* Merkez Bankası'nın yedek akçelerinin Hazine'ye aktarılmasının yarattığı parasal genişlemenin ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri dikkate alınarak, yeniden yıllık safi kârdan yüzde 20 oranında ihtiyat akçesi ayrılabilmesine olanak sağlanacak ve birikmiş ihtiyat akçesinin Hazine'ye aktarılma zorunluluğu kaldırılacak.
