''MAX'A İSTERSEM PİYANO BİLE ÇALDIRABİLİRİM''
Yetenek Sizsiniz Türkiye birincisi olan Ali Yeşilırmak, köpeği Max'in bilinmeyenlerini anlattı!
Yetenek Sizsiniz Türkiye’nin son şampiyonu Max, henüz 2 yaşında. Cinsi dünyanın en zeki ve enerjik köpekleri olarak bilinen Border Collie yani İngiliz çoban köpeği.
Eğitmeni Ali Yeşilırmak, 4 aylıkken onu yanına almış. “Max evde kafasına göre takılıyor. Gidiyor suyunu içiyor, yatıyor... Bir insandan daha iyi anlaşıyorum Max’la” diyor ve ekliyor ”10’a kadar saymasını da biliyor, öğretsem piyano bile çalar.”
YETENEK SİZSİNİZ TÜRKİYE’DE ZAFER MAX’İN-VİDEO
* Sizi biraz tanıyalım; kaç yıldır köpek eğitmenliği yapıyorsunuz?
33 yaşındayım, Ankaralıyım. Küçüklükten beri köpeklerle içiçeyim. İlk köpeğim bir kangaldı. Dayım Erkan Dişoğlu da eğitmendi ve Ankara’da Dost K-9 Eğitim Merkezi vardı. Dayımdan çok etkilendim. Mesleği bana öğreten, bu mesleği yapmama vesile olan kişidir. Lisedeyken ona yardım etmeye başladım. Bir yıl boyunca beni yetiştirdi. Profesyonel anlamda ilk köpeğimi 14’ümde eğitmeye başladım yani.
* Siz profesyonel bir köpek eğitmenisiniz. Bunun için nasıl bir eğitim aldınız, okulu yok ne de olsa?
Evet, Türkiye’de bunun bir okulu yok maalesef. Ama ben dayımdan sonra da kendimi çok geliştirdim; yurt dışı ve yurt içinde pek çok seminere katıldım.
Toplamda 17 yıldır bu işi yapıyorum. Ankara’da bireysel olarak çalışıp, evlere gidiyorken Petworld’ün sahibi Can Bey’den iş teklifi aldım ve 2002’de İstanbul’a geldim. Şu anda da Petworld’ün Eğitim Sorumlusuyum.
* Çalıştığınız bu çiftlikte kaç köpek var?
150’nin üzerinde. Burada pansiyon hizmeti, eğitim hizmeti, veterinerlik hizmeti veriyoruz. Kendi ürettiğimiz Alman çoban köpeklerimiz var. Ayrıca Border Collie de üretiyoruz.
Ya Sonra filminde, Vestel reklamında ve Alemin Kralı dizisinde rol aldı
* Ben başka bir cins köpek alıp size eğitmeniz için getirebilir miyim?
Tabii ki, her köpek eğitim alabilir burada. Film ve dizilere de köpek kiralıyoruz. Örneğin Max şimdiye dek; Alemin Kralı dizisinde iki bölüm, Özcan Deniz’in Ya Sonra (Haydari adıyla) filminde ve Vestel’in klima (Tarçın adıyla) reklamında oynadı.
* Dünyanın en akıllı köpekleri Border Collieler mi?
Ben Yetenek Sizsiniz’e katılarak Border Collie cinsinin tanınması için ön ayak oldum. Dünya çapında kabul görmüş, bilinen bir ırk. Ama Türkiye’de biraz da pahalı olduğu için pek bilinmiyor. Türkiye’de bizim dışımızda bunun üretimini yapan da yok. Yalnız burada dikkat çekmek istediğim bir nokta var. Evet, Max sayesinde ırkı tanındı, buna sevindim ama “Max ne kadar sevimli, hadi gidip alalım” demesinler. Border Collie hassas, enerjisi yüksek bir ırktır. Bakımları, ihtiyaçları konusunda bilgi alınmalı, sonra ailelerine katmalılar. Evet Max çok zeki ama ben sıfır bilinçli bir aileye versem sorun çıkartır. Çünkü enerjisi çok yüksek. Enerjisini attıramazsanız, akşam eve geldiğinizde evi yemiş olabilir.
* Pahalı derken, fiyatları nedir?
Yavrular, 1500- 2000 Euro arasında. Eğitimliler ise 3000- 3500 Euro arası...
* Bu türün özelliği nedir?
İngilitere orijinli. Kısaca İngiliz çoban köpeği de diyebiliriz. İnsansız bir şekilde 300 koyunu meradan alıp, sürüyü dağıtmadan ufacık bir kapıdan geçirebilir. O kadar yetenekli... Hatta yurt dışında koyunları meradan en çabuk hangi köpek getirip kapıdan sokacak diye yarışmalar bile düzenleniyor. Frizbi şampiyonalarında da çok yetenekliler.
* Border Collie için dünyanın en yetenekli köpeği diyebilir miyiz?
Genel anlamda evet. En enerjik, en akıllı köpek. Zaten literatürde de en akıllı köpek diye geçer.
* Kazandığı ödül var mı?
Irk Standartları Yarışması’nda ırk birincisi oldu. Refakat sınavından mükemmel notuyla geçti. Köpek Irkları Federasyonu sınavına girdi ve çok yüksek puanla sınavı tamamladı.
* Siz Max’le nasıl tanıştınız?
Buranın üretimi bir köpek Max. Anne babası yurt dışından geldi; saf kan yani. Henüz 4 buçuk aylıkken aldım yanıma ve bir daha da hiç ayrılmadık. Sabah işe beraber geliyor, dönüyoruz.
* Nasıl bir eğitim aldı Max?
Öncelikle, küçükken dikkati dağınık olduğu için 20 gün odaklanma eğitimi verdim. Sonra standart itaat eğitimi yani tasmayla birlikte oturma, yatma, beklemeyi öğrendi. Aslında itaat eğitiminin süresi 4 haftadır ama Max, 1 haftada öğrendi. Sonra aynı şeyleri tasmasız yaptık. Baktım fiziksel yapabilitesi çok yüksek, özel eğitime geçtik. Özel eğitim sonucunda da yarışmayı kazandık.
* Günde kaç saat çalıştırıyorsunuz?
Normalde günde 20 dakika çalışıp sonra dinlendiriyorum. Ama yarışma sırasında geceleri de çalıştırdım. Saat 17.00’de işten geliyordum ve gece 24.00’e dek iki saat aralıkla yarım saat çalışıyorduk. Günde toplam 2 saat diyebiliriz. Zaten 5-10 saat çalışma diye birşey söz konusu olamaz. Normalde ise bir köpeğin 1 saat çalışması yeterli.
Türkiye’de Max ayarında başka bir köpek yok
* Yetenek Sizsiniz’e katılmak nereden aklınıza geldi?
Bir arkadaşım girmem konusunda başımın etini yiyordu. Dayanamayıp internetten başvuru yaptım. İlk turda, “Ben ne yapıyorum burada” diye az daha vazgeçiyordum. Ama turu geçtikten sonra “Tamamdır” dedim.
* Birinci olacağınızı tahmin ediyor muydunuz yani?
İkinci turdan sonra iddialıydım. Hep söylerim, önce rakiplerimi görmem lazım diye.
* Ne hissettiniz kazanınca?
Tabii ki çok şaşırdım. İlk söylediğim şey; “Bana su verin” oldu. Dilim damağım kurudu resmen.
* Max özel bir köpek mi?
Evet, çok özel bir köpek. Son derece güveniyordum Max’e; birinci olamasam bile iz bırakacağımızı biliyordum.
* Max’in yaptıklarını eğitimle her köpek yapamaz mı?
Hayır, her köpek yapamaz. Kolay şeyler değil ama dünyada az da olsa örneği var. Ancak Türkiye’de Max ayarında bir köpek yok.
* Bir köpeğin yapamayacağı neler yapıyor peki?
Dolap açıyor, kapatıyor, topallayarak veya amuda kalkarak yürüyor. Çok zor olan bir şey ama sırtıma çıkıyor. Mesela, amuda kalkmayı 3 haftada öğrendi.
* Neden birinci oldunuz sizce?
Birinci olmamızdaki çok önemli nedenlerden biri; Max’in bana aşkla bakmasıydı. Komutları mutlu yapması çok önemli. Bir de yemek yiyip gösteriye çıkmadı. Günde bir defa besleniyor normalde ama yarışma günü sabah çok az yedi, geri kalanını da gösteriden sonra verdim.
* Komutlarınızı nasıl anlıyor?
Her hareketi sözlü de anlar, bakışımla da anlar. İstediğimi bakışlarımla da yaptırabilirim.
Sırrımız, Max’ın komutları yaparken ki mutlu ifadesiydi
* Yetenekli olan siz misiniz Max mı?
İkimiz de... Max’ı çok iyi analiz ettim, çok iyi sahiplendim ve çok iyi eğittim. O da bu yaptıklarından son derece mutlu.
* Sırrınız bu mu?
İfade çok önemli. Köpek korku ifadesiyle bakarsa olmaz. Yarışmada Max’ın mutlu ifadesi çok önemliydi.
* Piyano bile çalabilir mi isterse?
Öğretirsem çalar.
* Matematik biliyor bile dersiniz şimdi siz.
10’a kadar sayıyor.
* Evli değilsiniz ve Max’le beraber kalıyorsunuz. Eve geldiğinizde, “Terliklerimi getir Max” diyor musunuz?
Onu hizmetçi gibi kullanmıyorum. O takılıyor kafasına göre, gidiyor suyunu içiyor, yatıyor. Max’a otur, dur gibi şeyler demiyorum, çünkü o herşeyi biliyor. İnsan olsa o kadar anlaşamam. İnsandan daha iyi anlaşıyorum Max’la... Hayat arkadaşım o benim.
* Türkiye’nin en yeteneklisi nasıl bir köpek olur eleştirileri yapıldı...
Bunu tek başına yapmadı ki, yaptıran da bu ülkenin vatandaşı. Onu Türk halkı seçti ve boşu boşuna seçmedi. Max gibi bir köpek daha çıksın, göstersinler. Max sadece komutları yapmadı; bir insanla köpek arasındaki diyaloğu gösterdi. Üstelik İngiltere’de de geçen yıl finale bir köpek kalmıştı.
* En sevdiği şey nedir?
Top oynamak.
* Max artık yolda yürürken tanınıyor mu?
Evet, arabalar geçerken duruyor, inip seviyorlar. Benim suratıma bakan yok.
* Çok para verseler satar mısınız?
Tabii ki hayır. Ne kadar para verildiği önemli değil.
* Peki yarışmadan kazandığınız para ödülüyle ilgili bir planınız var mı?
Yok.
* O parayla Max’a bir biftek falan almayacak mısınız?
Ona yarışmadan önce de herşeyin en iyisini yediriyordum. Parayla Max’a ne yapabilirim ki, araba mı alayım?
* Tatil planı var mı?
Kesinlikle Max’la bir tatile çıkacağız. Uçak sıkıntı olabileceği için arabamıza atlayıp bir hafta kafamızı dinleyeceğiz.
Banu DURAN / VATAN