KKM’de kur farkı ödemesi sıfırlanıyor mu?

Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesaplarında son 3 ayda dolar/TL’de yaşanan sınırlı yükseliş nedeniyle kur farkından kaynaklanan getiriler düşerken önümüzdeki dönemde kurun bir süre daha yatay seyretmesi halinde bu getirilerin sıfırlanabileceği, yatırımcıların yalnızca faiz getirisi elde edebileceği görüldü.

Yani dolar/TL’nin 18,6 seviyelerinde kalması durumunda ağustos ayında KKM’ye üç aylık vadeyle girenlerin getirileri yalnızca faizle sınırlı kalabilir. Ancak kurun tekrar artışa geçmesi halinde KKM sahipleri tekrar kur farkı ödemesi alabilir.

2021 Aralık’ta devreye alınan KKM uygulamasıyla TL’nin döviz kurlarındaki değişimlere karşı koruma altına alınması planlanmıştı. Bu süre zarfı içinde KKM’deki minimum getiri oranının Merkez Bankası (TCMB) politika faizinin altında olmamasına karar verilirken bugüne kadar getiri mevduat faizlerinin de üstünde oldu. Kur Korumalı Mevduat hesapları ise 14 Ekim itibarıyla 1 trilyon 443 milyar 111 milyon liraya ulaştı.

KKM uygulamasının hayata geçirilmesi ile birlikte önce dolara endeksli 3 ay vadeli KKM hesabı sahipleri aralıksız bir şekilde TCMB ve Hazine’den kur farkı ödemesi almıştı. Ancak bu dönemde Türk lirasındaki değer kaybındaki hızın düşmesi nedeniyle KKM’nin tavan faizinin getirisinin belirli periyotlarda kur farkını aşabileceği ortaya çıktı.

Keza son dönemde hazinenin yaptığı kur farkı ödemelerine bakıldığında da eylülde KKM sahiplerine yapılan ödemelerin azaldığı görüldü. KKM’nin bütçeye maliyeti eylülde 9,2 milyar TL olurken bu miktar ağustosta 15 milyar TL’ydi. Kurun yatay seyretmesi hâlinde ödemelerin daha da düşmesi bekleniyor.

3 AYLIK KKM SAHİPLERİ KASIMDA KUR FARKI ALAMAYABİLİR

Ayrıca KKM tavan faizlerinin TCMB politika faizinden 3 puan fazla olabileceği hesaba katıldığında, örneğin kasım ayına kadar dolar/TL’nin bu düzeyde kalması halinde ağustosta sisteme 3 aylık vade ile katılan bir mudinin kur farkı alamayabileceği görüldü.

Ağustos ayında dolar/TL kuru ortalaması 17,99 olurken bu fiyattan parasını KKM’ye yatıran bir mudinin alacağı üç aylık faizin yüzde 4,18 olduğu düşünüldüğünde; bu yatırımcının kur farkı ödemesi alması için kurun 18,75 seviyesinin üzerine çıkması gerekecek. Aksi hâlde KKM’de kur farkı sıfıra inecek ve KKM sahipleri son üç ayda yalnızca faiz ödemesi almış olacak.

YILLIK GETİRİ BAŞA BAŞ KALABİLİR

Konu ile ilgili Sozcu.com.tr’ye bilgi veren Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, dolar/TL’deki hareketin yataylaşmasıyla beraber 3 aylık getirilerin faiz oranlarının üzerinde gerçekleşmeyebileceğini belirtti. Bu durumda son 3 ayda açılan hesapların ilk vade dilimlerinde herhangi bir Hazine veya TCMB ödemesi olmayacak.

Erkan KKM getirilerinde yaşanan gelişmeleri şu sözlerle anlattı:

“TL, KKM sistemi çıktığından beri dolara karşı yüzde 28 değer kaybetti. Sistem ilk açıldığında yıllık KKM faiz tavanı yüzde 17 idi. 3 aylık dönemsel faiz ise yüzde 4,25 seviyesindeydi.

Politika faizi +3 olan KKM faiz tavanından dolayı artık bundan sonra açılan hesaplarda yıllık faiz yüzde 13,5, dönemsel 3 aylık faiz yüzde 3,5 olacak. Gelecek ay ise politika faizi yüzde 9’a düşmesi beklendiğinden, yılık KKM faiz oranı yüzde 12, 3 aylık dönemsel oran da yüzde 3 olacak.”

Sistem başladığından beri KKM birikiminin 1,4 trilyon TL’yi aştığını hatırlatan Erkan, 20 Aralık’tan sonraki ortalama dolar kurunun 15,86 olduğunu hatırlatarak, “Bütçeye göre Hazine’den şimdiye kadar 75 milyar TL civarı KKM ödemesi yapıldı. Dolar şu anda olduğu yerde kalırsa yıllık vade dönümünde ortalama KKM maliyetinin yüzde 17 üzerinde bir seviyeye işaret eder ki, bu hemen hemen başa baş noktası. Yani KKM ödemesi için yıllık vadeye bağlayanların 18,60 üzeri bir kura ihtiyacı olacak” dedi.

BANKALAR EK SEÇENEKLERİ GÜNDEME ALABİLİR

Erkan ayrıca “Bankalar KKM dönüşümlerini hızlandırmaları için zorunlu karşılık düzenlemeleri ile zorlanıyorlar. Bu da belki KKM ürününün yanında dolar satış opsiyonu (put option) gibi ek seçenekleri mudilere sunmalarına neden olabilir” değerlendirmesinde bulundu.

Seçimin dolar kuru açısından bir ayraç olabileceğini belirten Erkan, “Dövizin sert düşmesi ya da set yükselmesi gibi durumlara karşı getiri elde etme ve ana para artı faizi koruma anlamında bedava opsiyona doğru yeniden bir eğilim olabilir. Şimdi ise kurun zımni oynaklığı aşırı düştüğü için ve dönemsel faiz oranları aşılmadığı için ekstra KKM getirisi olmuyor” dedi.

NE OLMUŞTU?

Aralık ayında yaşanan kur krizinin ardından hükümet kur korumalı mevduatı devreye alarak mudilerin yatırımlarını TL aracılığı ile bankada değerlendirmesine ve olası kur zararının Hazine aracılığı ile karşılanmasına ilişkin düzenleme getirmişti. Kur korumalı mevduatta hesaplar 3, 6 ve 12 aylık vadelerle açılabiliyor.

KKM’deki kur farklarının mevduat sahiplerine ilk ödenmeye başlandığı mart ayında bu rakam 11,7 milyar olarak gerçekleşmiş, dolar/TL’deki hızlanmanın sınırlı seyrettiği nisan ve mayıs aylarında sırasıyla 4,5 milyar TL ve 4,8 milyar TL’lik ödemeler yapılmıştı.

TOPLAM MALİYET 85 MİLYAR TL'Yİ BULDU

Haziran, temmuz, ve ağustos aylarında dolar/TL’deki artışın tekrar ivmelenmesi ve 18 seviyelerine geri dönmesiyle KKM’nin Hazine’ye olan maliyeti de artmaya devam etti. Eylül sonunda KKM’nin toplam maliyeti 84,9 milyar TL oldu.