Haftanın tarihine bakış

ANKARA (AA) - Birleşmiş Milletler örgütü, dünya barışını, güvenliğini korumak, uluslararası ekonomik, toplumsal ve kültürel işbirliğini oluşturmak amacıyla 1945'te kuruldu.

- Belli başlı öteki olaylar

20 Haziran

1389- Osmanlı ordusu ile Haçlı orduları arasında Sırp Sındığı Savaşı yapıldı. Osmanlı ordusunun kazandığı savaştan sonra yaralı bir Sırp askeri, Sultan I. Murat'ı savaş alanını gezerken hançerle öldürdü.

1481- Sultan II. Bayezid ve Şehzade Cem arasındaki Yenişehir Savaşı'nda Cem yenildi.

1837- Kraliçe Victoria, 18 yaşında İngiltere tahtına çıktı.

1932- Mustafa Kemal Paşa, binası yanan Fenerbahçe Kulübüne 500 lira bağışladı.

1933- İstanbul Üniversitesinde, İnkılap Enstitüsü kurulması kararlaştırıldı.

1938- 19 Mayıs, milli bayram günü oldu. "Dağ Başını Duman Almış" marşı, Gençlik ve Spor Bayramı marşı olarak kabul edildi.

1963- Beyaz Saray ile Kremlin arasında kırmızı telefon hattı kuruldu.

1963- İngiltere ile Fransa'yı birbirine bağlayacak "Manş Tüneli" projesi açıklandı.

1973- 50. Yıl Marşı ile marşın şairi Bekir Sıtkı Erdoğan ve bestecisi Necil Kazım Akses basına tanıtıldı.

1973- İstanbul Kültür ve Sanat Vakfının Cumhuriyet'in 50. Yılı dolayısıyla düzenlediği İstanbul Festivali başladı.

1976- İlk kez yapılan Kıbrıs Türk Federe Devleti seçimlerinde Rauf Denktaş "Devlet Başkanı" seçildi.

1984- Viyana'da Çalışma Ataşesi Erdoğan Özen, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü.

1990- Viyana'da açılacak "Anadolu'nun Görkemi" adlı sergi için gönderilen 7500 yıllık "Ana Tanrıça" heykeli çalındı.

2005- Almanya'dan sınır dışı edilen İslami Cemiyet ve Cemaatleri Birliği yöneticisi Metin Kaplan, "anayasal düzeni silah zoruyla değiştirmeye teşebbüs etmek" suçundan müebbet ağır hapis cezasına çarptırıldı.

2012- AB üyeleri, Türkiye ile vize muafiyeti müzakerelerinin başlamasına yeşil ışık yaktı. Brüksel'de toplanan AB Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER) vize muafiyeti müzakereleri konusunda AB Komisyonu'na yetki verdi.

2013- 17. Akdeniz Oyunları, 20-30 Haziran tarihlerinde Mersin ve Adana'da yapıldı.

21 Haziran

1037- İslam dünyasının önemli bilim adamlarından İbni Sina, İran'da öldü.

1633- Galileo Galilei, engizisyon mahkemesinde dünyanın döndüğüne ilişkin tezini inkara zorlandı.

1908- Londra'da 200 bin kadın, seçme ve seçilme hakkı için yürüdü.

1934- Soyadı Kanunu, TBMM'de kabul edildi.

1940- Mozart'ın "Bastien ile Bastienne"i, Devlet Operası'nın verdiği ilk temsil oldu.

1946- Rize Çay Fabrikasının temeli atıldı.

1980- "Fahriye Abla" şiiriyle tanınan şair Ahmet Muhip Dranas, 71 yaşında Ankara'da öldü.

1985- Amerikalı, Brezilyalı ve Batı Alman adli tıp bilim adamları, Brezilya'da bulunan iskeletin Nazi doktor Josef Mengele'ye ait olduğunu belirledi.

1987- Mardin'in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyünde teröristler, 14'ü çocuk olmak üzere 23 kişiyi katletti.

1990- İran'da meydana gelen depremde 25 bin kişi öldü.

2007- Türkiye'nin ilk "ot borsası" Sivas'ta açıldı.

2007- En iyi Amerikan filmi sıralamasında "Yurttaş Kane" birinci oldu.

2010- Cumhuriyet gazetesi imtiyaz sahibi ve başyazarı İlhan Selçuk, tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.

2011- Birleşmiş Milletler, Ban Ki-mun'u 5 yıllığına ikinci kez Genel Sekreter seçti.

2011- Rusya'nın kuzeyindeki Petrozavodsk kentinde bir yolcu uçağının düşmesi sonucu 44 kişi hayatını kaybetti.

22 Haziran

1565- Denizci Turgut Reis, Malta Adası kuşatması sırasında şehit düştü.

1919- Mustafa Kemal Paşa'nın 19 Mayıs 1919'da yaktığı Milli Mücadele meşalesi, "Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcı ve yeni bir devletin doğuşunun ilk belgelerinden sayılan" Amasya Genelgesi'nin yayımlanmasıyla daha gür ışık vermeye başladı: "Vatanın tamamiyeti, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır."

1920- Kurtuluş Savaşı'nda, toplu Yunan saldırısı başladı.

1926- Kazım Karabekir Paşa, İzmir Suikastı sanığı olarak tutuklandı.

1936- "Boğazlar Konferansı" Montreux'de açıldı. Konferansta, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ın sunduğu karar tasarısı temel alındı. Bu tez, Lozan Sözleşmesi'ndeki askerden arınma hükmünün kaldırılması ve Boğazlar Komisyonu'nun lağvedilmesi esasına dayanıyordu.

1937- Boksör Joe Luis'in şampiyonluğuyla bir siyahi ilk kez ağır sıklet boks şampiyonluğunu kazandı.

1941- Dünya radyoları, Alman birliklerinin Sovyet sınırını geçtiğini duyurdu.

1941- Türkiye'nin, Alman-Sovyet savaşı karşısında "tarafsızlık" ilkesini benimsediği açıklandı.

1964- Başbakan İsmet İnönü, ABD Başkanı Lyndon Johnson ile Kıbrıs sorununu görüştü. İnönü, "Türkiye barışçıdır ancak adalete dayanmayan barış uzun ömürlü olamaz" dedi.

1973- "Toprak ve Tarım Reformu Kanunu" kabul edildi. Uygulamada yetersiz kalınınca, yasa 1978'de iptal edildi.

1988- Tanju Çolak, Avrupa gol kralı oldu.

2001- Anayasa Mahkemesi, Fazilet Partisini "Laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemlerin odağı" olduğu gerekçesiyle üç ret oyuna karşılık sekiz kabul oyuyla kapattı.

2005- Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, Yunanistan Kara Kuvvetleri Komutanı Korgeneral Nikolaos Dukas'ın davetlisi olarak Atina'ya gitti. Orgeneral Büyükanıt, Yunanistan'ı resmen ziyaret eden ilk Türk Kara Kuvvetleri Komutanı oldu.

2005- Yaşamı boyunca Ermeni iddialarına karşı Türklerin yanında yer alan Ermeni asıllı Türk dostu Edward Taşçı, New York'ta öldü.

2010- İstanbul Halkalı'da servis aracına yönelik düzenlenen bombalı saldırıda 5 askeri personel ile asker kızı 17 yaşındaki Buse Sarıyağ hayatını kaybetti.

2012- Türk askeri uçağı düşürüldü. Genelkurmay Başkanlığı, Malatya/Erhaç Meydanı'ndan kalkan bir askeri uçakla Hatay'ın güneybatısında deniz üzerinde radar ve telsiz temasının kesildiğini bildirdi. Başbakan Erdoğan'ın başkanlığındaki güvenlik zirvesinin ardından yapılan yazılı açıklamada, "Uçağımızın Suriye tarafından düşürüldüğü anlaşılmıştır" denildi. Uçağın pilotları Hava Pilot Yüzbaşı Gökhan Ertan ve Hava Pilot Teğmen Hasan Hüseyin Aksoy'u arama çalışmaları başlatıldı.

2012- Amerikan Ulusal Basketbol Ligi finalinde Oklahoma City'yi 121-106 yenerek seride 4-1 öne geçen Miami Heat, 2012 sezonunun şampiyonu oldu.

23 Haziran

1691- II. Sultan Süleyman öldü, yerine II. Ahmet padişah oldu.

1868- ABD'li mucit Latham C. Sholes, daktilonun patentini aldı.

1939- Hatay'ın ana vatana katılmasına ilişkin antlaşma, Ankara'da imzalandı.

1941- İngiltere'ye sipariş edilen denizaltı ve uçak filosunu teslim alacak personeli taşıyan Refah şilebi, Mersin'den İskenderiye'ye giderken, bir denizaltı tarafından Mersin açıklarında batırıldı. 168 kişinin öldüğü, 32 kişinin kurtulabildiği olayın ardından TBMM'de soruşturma başlatıldı.

1954- Kurtuluş Savaşı komutanlarından, eski Genelkurmay başkanlarından Orgeneral Salih Omurtak öldü.

1954- Türkiye ilk kez katıldığı Dünya Futbol Kupası finallerinde Federal Almanya'ya yenilerek elendi.

1954- İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanlığına seçilen Prof. Dr. Nüzhet Gökdoğan ilk kadın dekan oldu.

1960- Köy Enstitülerinin kurucusu İsmail Hakkı Tonguç, 63 yaşında öldü.

1983- Doğru Yol Partisi (DYP) kuruldu.

1996- Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu öldü.

1996- HADEP Kongresinde Türk bayrağının indirilerek yerine terör örgütü PKK'yı temsil eden belirtke asılması, büyük tepkiyle karşılandı. 25 Haziran'da tüm yurtta "bayrak asma kampanyası" başlatıldı.

1999- Terör örgütü elebaşı Öcalan'ın yargılanmasına 15 gün aradan sonra yeniden başlandı. Öcalan, savunmasında "Bugüne kadar yapılanların sorumluluğunu taşıyorum" dedi.

2005- Meksika'da Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu (EZLN) silahlı mücadeleye son verdi.

2007- Eski Afganistan Kralı Muhammed Zahir Şah, 92 yaşında öldü.

2015 - Gazeteci-yazar Cüneyt Arcayürek, 87 yaşında Ankara'da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

24 Haziran

1645- İstanbul'dan 348 harp ve nakliye gemisiyle hareket eden Osmanlı ordusu, Girit Adası'na çıktı.

1854- Çarlık Rusyası ordularının, savaş meydanını terk ederek, geri çekilmesiyle Silistre Zaferi kazanıldı.

1859- İsviçreli iş adamı Henri Dunant, İtalya'da Solferino Savaşı sonrası uluslararası Kızılhaçı kurmaya karar verdi.

1936- Türk Basketbol Milli Takımı ilk maçını Yunanistan Milli Takımı ile yaptı ve 49-12 galip geldi.

1947- Bir Amerikalı, gökyüzünde uçan nesneler gördüğünü ve nesnelerin fincan tabağına benzediğini iddia etti. Basın ilk kez "uçan daire" terimini kullanmaya başladı.

1961- Almanya'ya gidecek ilk işçi kafilesi yola çıktı. İş gücü göndermeye ilişkin protokol, Türkiye ile Batı Almanya arasında 13 Haziran'da imzalanmış özel kuruluşların kontratsız işçi göndermelerinin önüne geçilmeye çalışılmıştı.

1967- İstanbul'da üniversite öğrencileri, ABD'nin 6. Filosu'nun ziyaretini protesto etti.

1983- ABD uzay mekiği Challenger, uzaydaki görevini tamamlayarak ABD'nin uzaya gönderdiği ilk kadın astronot olan Sally Ride ile dünyaya döndü.

1989- Bulgaristan'ın Türk azınlığa uyguladığı baskılar ve zorunlu göç uygulaması, Taksim Meydanı'nda düzenlenen "Bulgaristan'ı Telin Mitingi"nde protesto edildi.

1992- Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (Türkiye Kamu-Sen) kuruldu.

2000- Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı emekli Oramiral Güven Erkaya, kanser tedavisi gördüğü Kasımpaşa Deniz Hastanesinde vefat etti.

2001- Polonya'daki Özel Olimpiyatlar Avrupa Futbol Şampiyonası'nda, Zihinsel Engelliler Milli Takımı şampiyon oldu.

2007- İstanbul'daki 81. Gazi Kupası Koşusu'nu Hayrullah Doğan'ın "Inspector" adlı tayı, jokeyi Ömer Kaya ile kazandı.

2007- AA İstanbul Bölge Müdürlüğü muhabirlerinden Hasan Türkan, 31 yaşında trafik kazasında yaşamını yitirdi.

2007- Milletvekili seçiminde gümrük kapılarında oy verme işlemi başladı.

2008- Tekel'in sigara bölümü imzalanan sözleşmeyle British American Tobacco'ya devredildi. ÖİB Başkanı Metin Kilci, bu özelleştirmeyle Telekom'dan sonra tek seferde en büyük yabancı sermayenin Türkiye'ye geldiğini söyledi.

2011- "Komiser Kolombo" dizisindeki rolüyle ünlenen Amerikalı aktör Peter Falk, Beverly Hills'teki evinde 83 yaşında hayata veda etti.

25 Haziran

1801- Kahire'deki Fransız işgal orduları, Türk ordusuna teslim oldu.

1861- Sultan Abdülmecid öldü, yerine Abdülaziz padişah oldu.

1903- Marie Curie, Paris Üniversitesine sunduğu tezde radyumun keşfini açıkladı.

1917- Türkiye'de ilk Matbuat Cemiyeti kuruldu. Cemiyetin ilk başkanı Mahmut Sadık'tı.

1925- Yunanistan'da, General Thedoros Pangalos bir darbeyle iktidarı ele geçirdi.

1950- Sovyetler Birliğince desteklenen Kuzey Kore orduları Güney Kore'ye saldırdı, Kore Savaşı başladı.

1963- Anayasa Mahkemesi, ilk duruşma ile görevine başladı.

1971- Türkiye'de yapılan ilk firkateyn Berk, Gölcük'te denize indirildi.

1975- İmam hatiplilerin harp okullarına alınması teklifini TBMM Milli Savunma Komisyonu reddetti.

1993- Tansu Çiller, Türkiye'nin ilk kadın başbakanı oldu.

1997- Deniz araştırmacısı kaptan Jacques Cousteau öldü.

2005- Şarkıcı Kazım Koyuncu, kanser tedavisi gördüğü Amerikan Hastanesinde 33 yaşında hayatını kaybetti.

2006- At yarışlarında İstanbul'da yapılan 80. Gazi Kupası Koşusu'nu, Kadri Daşkan'ın "Hızelbeyi" adlı atı, 2.27.60'lık derece ve jokeyi Halis Karataş ile kazandı.

2008- 13. Avrupa Futbol Şampiyonası'nda yarı finalde Almanya'ya 3-2 yenilen Türkiye, şampiyonayı 3. olarak tamamladı.

2012- İspanyol Hükümeti, bankaları kurtarmak için kredi yardımı istediği Avro Grubu'na resmi başvuruyu yaptı.

2014- Anayasa Mahkemesi, başörtüsüyle duruşmaya alınmadığı için bireysel başvuruda bulunan avukatın haklarının ihlal edildiğine karar verdi.

26 Haziran

1530- İlk Protestan Meclisi kuruldu.

1541- Peru'daki İnka topraklarını ele geçiren İspanyol Francisco Pizarro, kurduğu Lima kentinde öldürüldü.

1867- Mısır valilerine "Hidiv" unvanı verildi.

1928- Yeni Türk alfabesini hazırlamak amacıyla kurulan Dil Encümeni, ilk toplantısını Ankara'da yaptı.

1945- Birleşmiş Milletler kuruldu.

1951- Mithat Paşa'nın 24 Haziran'da Aksu vapuruyla Taif'ten getirilen kemikleri, Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın da katıldığı törenle İstanbul'da Hürriyeti Ebediye Tepesi'ne defnedildi. 1876 Anayasası'nın mimarı Mithat Paşa, Sultan Abdülaziz'i öldürttüğü iddiasıyla yargılanmış ve Taif'e sürülmüştü. 1884 yılında burada öldürülen Mithat Paşa, Taif'te gömülmüştü.

1955- Irak Kralı II. Faysal, resmi ziyarette bulunmak üzere Türkiye'ye geldi.

1970- Çekoslovakya'da Aleksander Dubçek, Komünist Parti'den ihraç edildi.

1977- Ankara Ulus'taki Merkez Çarşısı tamamen yandı.

2012- Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) Projesi Hükümetlerarası Anlaşması, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın şahitliğinde Beşiktaş'taki Başbakanlık Çalışma Ofisi'nde imzalandı.