02 Kas 2015 13:27
Son Güncelleme: 23 Kas 2018 18:09
Guardian’dan seçime ilk yorum: Türkler ağır bir bedel ödeyebilir
İngiltere'nin önde gelen gazetelerinden Guardian, 1 Kasım seçim sonuçlarıyla ilgili ağır iddiaların bulunduğu bir yazı yayınladı.
Guardian gazetesindeki bir analizde, "Türkler, Erdoğan'ın vadettiği istikrar için ağır bir bedel ödeyebilir" iddiasında bulunuldu.
Simon Tisdall imzalı yorum özetle şöyle:
"Türkiye'nin kavgacı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın partisi AK Parti, beklenmedik bir şekilde parlamento çoğunluğunu kaybedince ağır bir darbe almıştı. Erdoğan Pazar günü, siyasi yaşamının en büyük kumarını oynadı ve kazandı.
Ama Türkler, Erdoğan'ın sadece kendisine ve AK Parti'ye tam yetki verilmesiyle ulaşılabileceğini söylediği istikrar için ağır bir bedel ödeyebilir. Erdoğan'ın hoş olmayan mesajı ayrılık ve korkuya dayalıydı:
"Komşulardan, Kürtlerden, yabancılardan, mültecilerden Amerikalılardan, AB'den ve insanların birbirlerinden korku duymalarına dayalıydı."
BENDEN SONRA TUFAN
Erdoğan, havayı 'benden sonra tufan' politikası uygulayarak değiştirebileceğini düşündü. Cumhurbaşkanı olarak tarafsız olması gerekmesine rağmen, seçim kampanyası boyunca istikrar, güvenlik lafını ağzından düşürmedi. Ve yeterli sayıda seçmen, Erdoğan'ın uyarılarını dikkate aldı.
Bu, otoriterliği Türk demokrasisinin geleceği için derin kaygılar yaratan bir adamın şaşırtıcı bir kişisel zaferidir. Taraftarlarınca yeni Atatürk olarak görülen, düşmanlarınca Osmanlı sultanı özentisi olarak nitelenen Erdoğan şimdi modern Türkiye'yi kendine göre şekillendirme, ülkesinin geleceğine karakterini, vizyonunu, muhafazakar, yeni İslamcı görüşlerini yansıtma şansına sahip.
Muhalif gazetelere, sosyal medya ve bağımsız gazeteciliğe baskı yapmakla, Gezi parkı protestolarını şiddetle bastırmakla eleştirilmesine rağmen Erdoğan yine kazandı. Son zaferi, AK Parti'nin 2002'den beri arka arkaya üç seçim kazanmasından daha büyük bir zafer. Çünkü Erdoğan bu kez oy pusulasında yoktu. Seçim yeni parlamento için yapıldı ama her şey tamamen onunla ilgiliydi.
AK Parti, MHP'den destek alabilirse, anayasayı değiştirme ya da yeniden yazması için gerekli olan 330 milletvekili sayısına ulaşacak. Bu Erdoğan'ın potansiyel olarak en tartışmalı, en büyük arzusunu gerçekleştirebilmesi anlamına geliyor. Yani Putinvari, icra yetkisine sahip bir başkanlık. Bir başka deyişle fiilen Türkiye'nin parlamenter sistemden, tek adam diktasına geçmesi. Parti kuralları gereği geçen yıl başbakanlığı bırakmaya zorlanmasından bu yana Erdoğan'ın amacı bu oldu. Şimdi sonunda istediğini elde etmiş görünüyor.
Erdoğan'ın mutlak zaferi, Kürt azınlığa karşı çatışmacı yaklaşımı ve PKK'ya karşı operasyonları yeniden başlatmasına karşı çıkan birçok Türk ve Batılıyı endişeye sevk edecek. Bu değişiklik şiddeti ve sıradan seçmenler arasındaki güvensizlik duygusunu artırdı - ki belki de amaç zaten buydu.
GECENİN KAYBEDENİ HDP
Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin seçim yenilgisinden sonra savaşı yeniden başlatmakla suçlandı. Şimdi avantajını kullanıp, PKK'ya ve müttefiklerine karşı daha sert önlemlere başvurabilir. Buna alternatif olarak yetkisini yenilemenin rahatlığı içinde geri çekilip ateşkesi ve birkaç yıl önce kendisinin başlattığı barış sürecini yeniden geri getirebilir. ABD ikinci seçenek için bastıracak.
HDP meclise girmeyi başarsa bile gecenin kaybedeniydi. Şimdi Kürtler, uzun bir belirsizlik dönemiyle karşıya.
Simon Tisdall imzalı yorum özetle şöyle:
"Türkiye'nin kavgacı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın partisi AK Parti, beklenmedik bir şekilde parlamento çoğunluğunu kaybedince ağır bir darbe almıştı. Erdoğan Pazar günü, siyasi yaşamının en büyük kumarını oynadı ve kazandı.
Ama Türkler, Erdoğan'ın sadece kendisine ve AK Parti'ye tam yetki verilmesiyle ulaşılabileceğini söylediği istikrar için ağır bir bedel ödeyebilir. Erdoğan'ın hoş olmayan mesajı ayrılık ve korkuya dayalıydı:
"Komşulardan, Kürtlerden, yabancılardan, mültecilerden Amerikalılardan, AB'den ve insanların birbirlerinden korku duymalarına dayalıydı."
BENDEN SONRA TUFAN
Erdoğan, havayı 'benden sonra tufan' politikası uygulayarak değiştirebileceğini düşündü. Cumhurbaşkanı olarak tarafsız olması gerekmesine rağmen, seçim kampanyası boyunca istikrar, güvenlik lafını ağzından düşürmedi. Ve yeterli sayıda seçmen, Erdoğan'ın uyarılarını dikkate aldı.
Bu, otoriterliği Türk demokrasisinin geleceği için derin kaygılar yaratan bir adamın şaşırtıcı bir kişisel zaferidir. Taraftarlarınca yeni Atatürk olarak görülen, düşmanlarınca Osmanlı sultanı özentisi olarak nitelenen Erdoğan şimdi modern Türkiye'yi kendine göre şekillendirme, ülkesinin geleceğine karakterini, vizyonunu, muhafazakar, yeni İslamcı görüşlerini yansıtma şansına sahip.
Muhalif gazetelere, sosyal medya ve bağımsız gazeteciliğe baskı yapmakla, Gezi parkı protestolarını şiddetle bastırmakla eleştirilmesine rağmen Erdoğan yine kazandı. Son zaferi, AK Parti'nin 2002'den beri arka arkaya üç seçim kazanmasından daha büyük bir zafer. Çünkü Erdoğan bu kez oy pusulasında yoktu. Seçim yeni parlamento için yapıldı ama her şey tamamen onunla ilgiliydi.
AK Parti, MHP'den destek alabilirse, anayasayı değiştirme ya da yeniden yazması için gerekli olan 330 milletvekili sayısına ulaşacak. Bu Erdoğan'ın potansiyel olarak en tartışmalı, en büyük arzusunu gerçekleştirebilmesi anlamına geliyor. Yani Putinvari, icra yetkisine sahip bir başkanlık. Bir başka deyişle fiilen Türkiye'nin parlamenter sistemden, tek adam diktasına geçmesi. Parti kuralları gereği geçen yıl başbakanlığı bırakmaya zorlanmasından bu yana Erdoğan'ın amacı bu oldu. Şimdi sonunda istediğini elde etmiş görünüyor.
Erdoğan'ın mutlak zaferi, Kürt azınlığa karşı çatışmacı yaklaşımı ve PKK'ya karşı operasyonları yeniden başlatmasına karşı çıkan birçok Türk ve Batılıyı endişeye sevk edecek. Bu değişiklik şiddeti ve sıradan seçmenler arasındaki güvensizlik duygusunu artırdı - ki belki de amaç zaten buydu.
GECENİN KAYBEDENİ HDP
Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti'nin seçim yenilgisinden sonra savaşı yeniden başlatmakla suçlandı. Şimdi avantajını kullanıp, PKK'ya ve müttefiklerine karşı daha sert önlemlere başvurabilir. Buna alternatif olarak yetkisini yenilemenin rahatlığı içinde geri çekilip ateşkesi ve birkaç yıl önce kendisinin başlattığı barış sürecini yeniden geri getirebilir. ABD ikinci seçenek için bastıracak.
HDP meclise girmeyi başarsa bile gecenin kaybedeniydi. Şimdi Kürtler, uzun bir belirsizlik dönemiyle karşıya.
