GSM sektöründe kara liste dönemi
Bankalarda borçlu mudilerin listelendiği kara listenin benzeri GSM sektörü için kuruluyor. İşletmeci şirketler, faturasını veya aldığı kontratlı telefonun ücretini ödemeyenlerin bilgisini ortak havuzda görecek.
Türkiye’deki milyonlarca telefon kullanıcısına yönelik yeni
yaptırım yolda. GSM operatörleri arasında tıpkı bankalar arasında
olduğu gibi “kara liste” ağı kurulacak. Bu sistem Bilgi ve İletişim
Kurumu (BTK) eliyle uygulamaya geçecek.
Belirlenecek olan bir limitin üstündeki faturalarını ödemeyen veya
Turkcell, Avea ve Vodafone gibi cep telefonu operatörlerinden
kontratlı telefon satın alıp, bunun taksitlerini ödemeyenleri bütün
GSM operatörleri bilerek satış yapmayacak. Bugüne kadar her bir
operatör kendi ‘kara liste’sini tutuyor ancak yasal altyapı
olmadığından bunu sektördeki diğer oyuncularla paylaşamıyordu. Yeni
dönemde operatörler oluşturulacak bilgi sistemi ağı üzerinde basit
bir sorgulama yaparak 65 milyon cep telefonu abonesi arasında
riskli isimleri anında öğrenebilecek. Operatörler kara listeye
düşen aboneye satış yapmayacak. Halihazırda toplam 1 milyonu aşkın
kişinin operatörlerin ayrı ayrı hazırladığı kara listelerde olduğu
tahmin ediliyor.
"KÖTÜ NİYET" MADDESİ
İlgili düzenleme TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen “torba
teklife” eklenen madde üzerinden, Elektronik Haberleşme Kanunu’nda
yapılacak olan değişiklikle hayata geçirilecek.
Buna göre, işletmeciler, tahsilata ilişkin riskin yönetilmesi ve
kötü niyetli kullanımların önlenmesi amacıyla abonelerin elektronik
haberleşme hizmetlerine yönelik fatura tutarı ve ödeme bilgilerini
diğer işletmecilerle paylaşabilecek ve işleyebilecek. Hazırlanan
maddeler bunun yanı sıra birçok yeni düzenlemeyi daha içeriyor.
Muhalefet, teklife eklenen maddeyle Cumhurbaşkanı Tayyip
Erdoğan’ın, başbakanlığı döneminde oğlu Bilal Erdoğan ile kızı
Sümeyye Erdoğan arasında yaptığı telefon görüşme kayıtlarının
silineceğini iddia etti. Telefon dinleme-izleme, sinyal bilgileri
(HTS) kayıtları özel bir sistemle TİB’de korunduğu için yasal
olmayan bir yoldan müdahalede bulunulamadığını öne süren muhalefet,
eklenen maddedeki, “kayıtların en geç 2 yıl içinde imha
edileceğine” ilişkin hükme dikkat çekti.
AKILLI CEP'LER GÖZETLENEMEYECEK
Elektronik haberleşme şebekeleri, haberleşmenin sağlanması dışında,
abonelerin terminal cihazlarında bilgi saklamak ya da saklanan
bilgilere erişim sağlamak amacıyla işletmeciler tarafından
ancak ilgili abonelerin verilerin işlenmesi hakkında açık ve
kapsamlı olarak bilgilendirilmeleri ve açık rızalarının alınması
kaydıyla kullanılabilecek.
BTK yetkilileri akıllı cep telefonlarındaki tüm bilgilere
operatörün ulaşma yetkisine sahip olduğunu belirtirken, bunun ancak
izin almak koşuluyla yapılabileceğini vurguladılar.
Kullanıcının izni olmadan sim kartı kopyalanamayacak veya akıllı
telefondaki kişisel veriler dışında, resim, mesaj gibi özel
bilgilere giriş yapılamayacak. Bunu yapan operatöre yıllık
cirosunun yüzde 3’ü oranında ceza verilecek. Yetkililer “5 milyar
dolarlık cirosu olan bir şirketi düşünürseniz bu ceza çok ciddi bir
rakam olur” diye konuştular.
KURALA UYMAYANLARA MİLYONLARCA LİRA CEZA
Yeni düzenlemeyle trafik bilgilerini izinsiz kayda geçiren,
saklayan, görüşmeyi kesen veya takip işlemi yapan operatörler bu
işlemlerden sorumlu olacak ve cirolarının yüzde 3’ü oranında idari
para cezasına çarptırılacak. BTK yetkilileri milyarlarca liralık
cirosu bulunan bu şirketlerden örneğin bir yıllık cirosu 1 milyar
TL olan operatöre 30 milyon TL para cezası kesileceğini
kaydetti.
VERİLER 2 YIL SAKLANACAK
Öte yandan, kim kimi aradı, ne zaman aradı, ne kadar süre görüştü,
nerede görüştü gibi iletişim trafik verileri gizli olacak. Yargı
kararları hariç, haberleşmeye taraf olanlarının tamamının rızası
olmaksızın haberleşme dinlenemeyecek, kaydedilemeyecek,
saklanamayacak, kesilemeyecek veya takip edilemeyecek.
Veri kategorileri ile haberleşmenin yapıldığı tarihten itibaren bir
yıldan daha az ve iki yıldan daha fazla olmamak üzere
verilerin saklanma süreleri yönetmelikle belirlenecek. Soruşturma,
inceleme, denetleme ve uzlaşmazlığa konu olan kişisel veriler süreç
tamamlanıncaya kadar saklanacak.