GRAFİKLİ - Merkezi yönetim Kerkük'e girince IKBY petrol kuyularının yarısını kaybetti

BAĞDAT (AA) - HAYDAR HADİ - Irak merkezi hükümetinin, Kerkük'te 3 yıl sonra tekrar denetimi sağlamasıyla, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani'nin, Peşmergeler tarafından burada denetlenen günlük 300 bin varilden fazla petrolü kaybettiği belirtiliyor.

Terör örgütü DEAŞ'ın 2014 yılında gerçekleştirdiği saldırılar sırasında, IKBY Başkanı Barzani'ye bağlı Peşmergeler kentteki petrol kuyularının denetimini ele geçirmişti.

Irak güçleri, Kerkük'te bulunan Kuzey Petrol ve Doğal Gaz Şirketleriyle Baba Gürgür, Kuzey Bay Hasan ve Güney Bay Hasan, Avana, Cembur ve Habbaz gibi önemli petrol kuyularını Peşmerge'nin elinden hiçbir çatışma yaşanmadan alarak Bağdat'ın kontrolüne geçirdi. Merkezi yönetimin Kerkük'e girmesiyle IKBY, kontrolündeki petrol kuyularının yarısını kaybetmiş oldu.

Barzani yönetimi ayrıca ülkenin en büyük boru hattı Kerkük-Ceyhan petrol hattında da kontrolü kaybetti.

Irak Petrol Bakanlığı Sözcüsü Asım Cihad, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "IKBY, petrol üretimi ve satışıyla ilgili şeffaf veri veya istatistikler olmasa da kuzeyden günlük yaklaşık 800 bin varil petrol ihraç ediyordu. Bunun 300 bin varilden fazlası Kerkük'teki Bay Hasan ve Avana petrol sahasındandı." dedi.

IKBY, buradaki petrol satışından aylık yaklaşık 4,5 ila 5 milyon dolar gelir elde ediyordu. Kerkük'ün yaklaşık 13 milyar varil petrol rezervine sahip olduğu biliniyor. Bu da ülkedeki rezervin yüzde 12'sini oluşturuyor.

- "Merkezi yönetim, Kerkük ve tartışmalı bölgelerdeki petrolün yüzde 100'üne hakim"

AA muhabirine konuşan Iraklı Enerji Uzmanı Hamza Cevahiri, "Irak merkezi yönetimi, Kerkük ve tartışmalı bölgelerdeki petrolün yüzde 100'üne hakim oldu ve buralarda yeniden kontrol sağladı." dedi.

Kerkük-Ceyhan petrol boru hattının daha önce de birçok kez saldırıya uğradığını hatırlatan Cevahiri, "Peşmerge, Kerkük'teki petrol yataklarından çekilince Bay Hasan ve Avana petrol sahalarının büyük bölümünü ateşe verdi. Boru hattının yeniden onarımı en az 6 ayı bulur." diye konuştu.

- "Petrol kaçakçılığı yapamayacak"

Cevahiri, Kerkük-Ceyhan petrol boru hattından başlaması beklenen petrol akışının Barzani yönetimi tarafından engellenme ihtimaline dair şunları söyledi:

"Merkezi yönetim ülkenin kuzeyindeki tüm petrol yataklarında kontrolü sağlamış. Petrol ihracatı Irak Ulusal SOMO Şirketi aracılığıyla yapılacak. Barzani grubu, IKBY'den geçen borulardan bile petrol kaçakçılığı yapamayacak. Bu petrol ya Kerkük-Ceyhan boru hattından gidecek ya da gitmeyecek. Ancak petrol akışının durması Kürtlerin çıkarına olmayacak. Çünkü bunun zararı Kürt halkına olacak. IKBY memurları maaşlarını buradaki gelirden elde ediyor."

Iraklı enerji uzmanı, Mahmur yakınlarındaki petrol kuyularının yönetiminin de Peşmerge ve Bağdat'a bağlı güçler tarafından korunacağını dile getirdi.

- Petrol zengini ülke: Irak

Petrol zengini olan ancak savaş ve çatışmaların bir türlü durmadığı Irak, Kerkük'e bağlı Baba Gürgür, Habbaz, Güney ve Kuzey Bay Hasan, Avana, Çemçamal, Cembur ve Hemrin'in yanı sıra Musul'da Ayn Zale, Batma, Kayyara, Balhane ve Erbil'e bağlı Hormala, Tavkoy ve Süleymaniye'ye bağlı Taktak gibi petrol yataklarına sahip.

Bölgede, Kerkük dışındaki petrol kuyularının ise hâlâ IKBY yönetimi tarafından denetlendiği ifade ediliyor.

Irak'ın doğuda Diyala'ya bağlı yatakların yanı sıra batıda Enbar'a bağlı Akkas, Bağdat'ın doğusu, Ahdab, Beled, Bedre ile güneyde de Rumeyle, Zubeyr, Kurna, Mecnun ve birçok petrol ve doğalgaz yatağına sahip olduğu biliniyor.

Gelirinin yaklaşık yüzde 95'ini petrolden elde eden Irak'ta günlük 3,5 milyon varile yakın petrol üretimi yapılıyor. Merkezi yönetim bunu 12 milyon varile yükseltmek istiyor.

Ancak geniş petrol rezervine rağmen ülkede yaşanan şiddet olayları petrol üretimi ve satışının önündeki en büyük engel görülüyor.

Irak, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) en büyük ikinci üreticisi durumunda.