GAZETECİLER 939 SAAT ÇALIŞIYOR!

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Baş İş Müfettişi Arif Temir, gazetecilerin çalışma süreleriyle ilgili bir araştırma yaptı.

Araştırmaya göre, gazetecilerin çalışma süresi 8, haftalık çalışma süresi ise 48 saat. Gazetecilere haftada en az bir gün hafta tatili verilmesi gerekiyor. Pazar gününden başka bir gün hafta tatili yapan gazeteci, pazar günü çalıştığı zaman fazla çalışma yapmış sayılmıyor.

Gazetecinin görevinin devamlı gece çalışmasını gerektirdiği hallerde gazeteciye hafta tatili iki gün olarak veriliyor. Sürekli gece çalışan gazetecinin haftalık çalışma süresi ise 40 saat olarak uygulanıyor.

Gazetecilere, haftalık çalışmalarının dışında günde en fazla 3 saat fazla çalışma yaptırılabiliyor. Bu nedenle bir gazeteci her gün 11 saat çalıştırılabiliyor. 5953 sayılı Basın İş Yasası’na tabi çalışanların fazla çalışma ücretleri saat başına yüzde 50 artırımlı olarak ödeniyor. Ancak günlük normal çalışma süresine ilaveten fazla çalışmaların saat 24.00’dan sonraya denk gelen kısmının ücreti 1 kat fazla ödeniyor.

Gazetecilerin gece çalışması konusunda özel bir sınırlama bulunmuyor. Gazetecilerin gece çalışması da gündüz çalışmasında olduğu gibi 8 saat olarak düzenleniyor. Gazetecilere gece döneminde de 3 saat fazla çalışma yaptırılabiliyor.

Gazetecilerin fazla çalışma yapmalarına ilişkin olarak günde 3 saati geçmemek koşuluyla, 4857 sayılı İş Kanunu’ndaki gibi, yıllık bir sınırlama öngörülmüyor. İş Kanunu’na tabi işçilere, yılda 270 saatle sınırlanmış fazla çalışma yaptırılabiliyor. Gazetecilere her gün 3 saat fazla çalışma yaptırıldığı varsayıldığında, yıllık fazla çalışma süresi hafta tatili süreleri hariç 313 gün üzerinden yapılan hesaplamayla 939 saati buluyor.

Arif Temir, gazetecilerin çalışma süreleriyle ilgili çalışmasında, 939 saatlik fazla çalışma süresinin gerçekten çok uzun bir süre olduğunu vurgulayarak, ’’Azami fazla çalışma yapılacak olan bu 939 saatlik süre, insan sağlığını tehdit eder nitelik taşıdığından, bu fazla çalışma sürelerine yıllık tavan getirilmesi gerektiğini belirtti.

Bugünün koşullarında 5953 sayılı Yasa’nın çalışma süreleri dahil bir çok konuda ihtiyaca cevap verdiğini söylemenin mümkün olmadığını ifade eden Temir, 4857 sayılı İş Yasası değişikliğinde olduğu gibi AB müktesebatı da dikkate alınarak 5953 sayılı Basın İş Yasası’nın günümüz koşullarına göre yeniden düzenlenerek, fikir emekçilerinin de beden emekçileri gibi çağdaş iş hukukunun hükümlerinden yararlanmalarının sağlanması gerektiğini vurguladı.

Temir, gazetecilerin çalışma sürelerine ilişkin sıkıntıların ortadan kaldırılması için şu önerilerde bulundu:

-Gazetecilerin gündüz 8 ve haftalık 48 saat olan normal çalışma süresi, İş Kanunu’ndaki günlük 7.5, haftalık 45 saate çekilmeli.

-Gazetecilerin gece çalışmasında fazla çalışma yapmaları önlenmeli.

-İş sözleşmesinde hüküm olmaması ve fazla çalışmaya onay vermemesi durumunda gazeteciye fazla çalışma yaptırılmamalı.

-Gece çalışan gazetecilerin, gece çalışmalarında sakınca olmayacağına ilişkin sağlık raporu alınması uygulaması başlatılmalı.

’GAZETECİLER MODERN KÖLE’

Türkiye Gazeteciler Sendikası Ankara Şube Yönetim Kurulunun araştırmaya ilişkin değerlendirmesinde, gazetecilerin çalışma sürelerinin zaman zaman katlanılmaz ölçülere ulaştığı vurgulandı.

Gazetecilerin her iş günü 11 saat çalışmasına olanak veren hükmün çağdışı olduğu belirten değerlendirmede, şunlar kaydedildi:

’’Gazeteciler yasal olarak 11 saat, fiiliyatta ise zaman zaman bu sürenin bile üzerinde çalıştırılmaktadır. ’Gazeteciliğin mesaisi olmaz’ yaklaşımıyla belli bir mesai süresine bağlı olmaksızın çalıştırılan gazeteciler, günümüzün ’modern köleleri’ konumundadır. Bunun yanında fazla çalışma yaptırma konusunda zorlayıcı olan işverenler, iş bunun karşılığını ödemeye geldiğinde ise ipe un sermektedirler.

Çalışma süresinin sınırlarının ortadan kaldırıldığı bu uygulama, gazetecilerin ruhsal ve bedensel sağlıklarını ciddi biçimde tehdit etmekte, düzenli hale gelen fazla çalışma süreleri nedeniyle pek çok gazeteci sağlık problemleri yaşamaktadır. Yine bu çalışma düzeni gazetecilerin sosyal yaşamlarını altüst etmektedir.

Gazetecileri bitirip tüketen çalışma ve fazla çalışma sürelerinin yeniden düzenlenmesi ve bu sürelerin düşürülerek insani bir hale getirilmesi zorunluluktur. Öte yandan, yaptırılan fazla çalışmaların karşılığı da gazetecilere mutlaka ödenmelidir.’’