EYÜP CAN'DAN MEDYA MENSUPLARINA ÇAĞRI; ''GELİN KADINA 'KADIN' DİYELİM''

Son zamanların önemli konusuna Hürriyet yazarı Eyüp Can da değindi ve Voleybol Federasyonu’na muhafazakarlığına son verme çağrısı yaparak kadınlara "bayan" demenin cinsiyetçiliğini irdeledi.

Can, sponsor markalara da seslendi ve bu konuyu önemseyin dedi.

Kadına kadın diyemeyen zihniyet

KARISINA ‘karım’ kocasına ‘kocam’ diyemeyenlerin ülkesi Türkiye...

‘Eşim...’

‘Beyim...’

* * *

Bazıları için bu bir nezaket göstergesi.

‘Bey...’

‘Hanım...’

* * *

Ama gelin itiraf edelim...

Sahte bir nezaket gösterisi, kötü bir alışkanlık aslında.

Çünkü mesele cinsel kimliklerimizle barışık olamama.

Bu yüzden Basketbol Federasyonu’nun aldığı ‘Kadınlar Ligi’ kararını canı gönülden alkışlıyor, Voleybol Federasyonu’na ‘Bayanlar Ligi’ ayıbını devam ettirmek istediği için kocaman bir ‘yuh’ çekiyorum.

* * *

Erkek egemen dilin yaygın olduğu spor dünyasında bir süredir ‘Bayanlar Ligi mi?’ yoksa ‘Kadınlar Ligi mi?’ tartışması yapılıyor.

Çok teferruat gibi görünebilir ama değil.

Çünkü bu, basit bir dil bilgisi tartışması değil.

Öyle olsa dil bilgisi uzmanları ‘Bayanlar Ligi’ tamlamasının yanlış bir kullanım olduğunu yıllardır söylüyorlar.

Dinleyen kim?

Dinlemezler; çünkü bu, kadına ve erkeğe bakışımızı belirleyen bir zihniyet tartışması.

* * *

Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Şükrü Haluk Akalın, ligler için ‘Baylar Ligi’, milli takımlar için ‘Bay Milli Takımı’ denilmediğini, dil bilgisi açısından doğru kullanımın tıpkı erkeklerde olduğu gibi ‘Kadınlar Ligi’ olduğunu söylüyor.

Nitekim Basketbol Federasyonu kısa bir süre önce bu uyarıları dikkate alıp ‘Bayanlar Ligi’ yerine ‘Kadınlar Ligi’ ifadesini kullanacağını açıkladı.

Buna karşılık Voleybol Federasyonu resmen statüko zaptiyeliğine soyundu:

“Liglerin tescilli isimlerinde ‘bayan’ ifadesi yer almaktadır. Dolayısıyla ‘Bayanlar Ligi’ olarak anılmaya devam edeceğiz...”

* * *

Dil; yaşayan bir varlık, elbette alışkanlıklar önemli.

Ama ortada hem dil hem de zihniyet açısından sorunlu bir tanımlama varsa -ki uzmanlar olduğunu söylüyor- Voleybol Federasyonu yanlışta neden ısrar ediyor?

Prof. Akalın, “İki yıl medya ve federasyonlar ‘kadın’ sözünü kullansın, göreceksiniz ‘bayan’ sözünün kullanımı tuhaf gelecek” diyor.

Fakat Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü tavır almaktan korkuyor.

* * *

Bu durumda görev biz medya mensuplarına düşüyor.

Gelin; medyada özellikle de spor sayfalarımızda ‘Bayanlar Ligi, ‘Bayan Voleybol Takımı’ gibi kötü alışkanlıklara, kadına ‘kadın’ demekten korkan zihniyete bayrak açalım.

Ayrıca buradan özellikle Kadın Voleybol Ligi’ne destek veren Aroma, Acıbadem, Güneş Sigorta gibi sponsor firmalara sesleniyorum…

Erkek Voleybol Takımı’na ‘erkek’ diye hitap eden ama söz konusu Kadın Voleybol Takımı olunca ‘kadın’ yerine ‘bayan’ diyen zihniyete siz de bayrak açın.

Ta ki bu cinsiyetçi anlayıştan vazgeçilene kadar.

Avrupa edebiyatının en dokunaklı kalemi Ingeborg Bachmann’ı hatırlayın:

“Faşizm, atılan ilk bombalarla başlamaz, her gazetede üzerine bir şeyler yazılabilecek olan terörle de başlamaz. Faşizm, insanlar arasındaki ilişkilerde başlar, iki insan arasındaki ilişkide başlar...”

Dahası...

“Dilde başlar...”

Eyüp Can/Hürriyet