14 Haz 2012 09:05
Son Güncelleme: 23 Kas 2018 13:46
EY AŞK SEN NELERE KADİRSİN! YILMAZ ÖZDİL SABRİ ÜLKER'İN HİKAYESİNİ YAZDI
Aşk romanından yola çıktı. Kazandı... Bisküvilerinin adı, Ülker olur olmaz, fırtına gibi esmeye başladı.
Ey aşk... Sen nelere kadirsin
110 sene evvel...
Edirne’de dünyaya gelmiş, İstanbul’da, önce Alman mektebini, sonra Fransız mürebbiye mektebini bitirmiş, henüz 13 yaşındayken, lise için Almanya’ya gönderilmiş, Münih Üniversitesi’nde edebiyat ve felsefe diploması almış, şarkiyat doktorası yapmıştı, Safiye.
*
Çok güzeldi. Etrafına ışık saçıyordu. Dönemin Türk kızlarına kıyasla, saçı başı, giyimi, davranış biçimleri açısından özgür ruha sahipti, cesurdu.
Gönlü tutuştu... Âşık oldu.
*
Hintliydi delikanlı, okuldan arkadaşıydı. Evlenmeye karar verdiler. Gel gör ki, ikisi de yurtseverdi, hangi ülkede yaşayacaklar? Daha işin başında anlaşamadılar maalesef.
Vatanını, yüreğine tercih etti Safiye.
Son bir öpücük, vedalaştı, topladı bavulunu, memlekete döndü. 1926’ydı.
*
Yazmaya başladı. Duygularını romanlarına döktü. “Aşkı hiç tatmamak mı, yoksa, tattıktan sonra yalan olduğunu anlamak ve kaybetmek mi?” diye sordu mesela... “Âşık olan zaten alacağını almıştır, artık bir şey isteyemez, bundan geri o verecektir, hep o verecektir” dedi.
*
“Sen yalnız sevdiğini kaybettin, ben ise, sevdiğimi de, sevginin kutsiyetini de... En büyük acı sevmek ve günden güne ayaklar altında çiğnenip, paçavra edildiğini görmektir” dedi... Ki, Türk edebiyatında aşk’ı en derin o tarif etmiştir bana göre.
*
Kadınlardı hep roman kahramanları... Kırılgan, düş kırıklığına uğramış kadınlar.
Ve, kaleminin gücünün yanı sıra, çok çok önemli bi özelliği daha vardı.
*
“Doğu”yla “Batı”yı harmanlarken, “muasır medeniyet”le sosyal hayata hâkim “geleneksel” arasında sıkışan, bocalayan insanlarımızın, kuşak farklarını deşti, kültür çatışmalarını irdeledi.
*
Bi gün oturdu, sene 1938...
Ülker Fırtınası’nı yazdı.
Batı’da müzik eğitimi almış, ayıp mayıp dinlemeyen, ailesinden ayrı evde, tek başına yaşamak isteyen Nuran’la, evli ve çocuklu Sermet’in umutsuz aşkıydı. Müsveddelerini çantasına koydu, Yunus Nadi’nin kapısını çaldı, henüz kitap olarak piyasaya çıkması beklenmeden, Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildi.
*
Çift manalıydı Ülker... Boğa takımyıldızının adıydı. Aynı zamanda, denizcilik literatüründe bi fırtınanın adı... Zaten, hem fırtınalı bir aşkı anlatıyordu, hem de sosyal yaşamdaki fırtınaları.
*
Dönemin edebiyat aleminde patlama yapan, adeta fırtına gibi esen romanı okuyanlar arasında, genç bir adam vardı... Eminönü Nohutçu Han’daki küçücük atölyesinde, bi yandan bisküvi üretiyor, bi yandan harıl harıl Ülker Fırtınası’nı okuyordu. Doğu’yla Batı’yı harmanlarken, muasır medeniyet’le geleneksel’i “çok iyi okumayı başaran” bi adamdı.
*
Şirketinin adı, Üç Yıldız’dı.
Popüler bi marka adı arıyordu.
Safiye, esin kaynağı oldu...
Sözlük anlamı da gayet uygundu, ha üç yıldız, ha yedi yıldızdan oluşan Ülker.
*
İşini aşkla yap diye boşuna dememişler.
Aşk romanından yola çıktı.
*
Kazandı... Bisküvilerinin adı, Ülker olur olmaz, fırtına gibi esmeye başladı. Dedim ya, geleneksel’ciydi ama, muasır medeniyet’i iyi harmanlıyordu, reklam denilen kavramı bu memlekette ilk keşfedenlerden oldu. Önce güneş, hava su, sonra bol gıda gelir, akşama babacığım, unutma Ülker getir... Sözleri Nuri Gamsız, bestesi Süheyl Denizci tarafından yazılan bu reklam sloganı, 7’den 77’ye herkesin ağzındaydı, ezberlendi, marş gibi oldu.
*
Safiye’nin Ülker’i öyle hale geldi ki, Safiye’den ilham alan o genç adam, Berksan olan soyadını Ülker olarak değiştirdi, “Sabri Ülker” adını aldı.
*
Ve, bana sorarsanız, vizyoner ticari zekâsının en önemli özelliği... Kuruşların değerini kavrayamayan, küçümseyen Doğu kültüründe, Batı yaklaşımıyla “kuruş kuruş” imparatorluk kurmasıydı.
*
Senelerce ve bugün bile hâlâ, para üstü olarak kullanılır, kuruş etiketli Ülker ürünleri... O nedenle, biz 25 kuruşun kıymetini bilmiyoruz ama, o, aynı 25 kuruşlarla 25 bin kişi çalıştırıyordu.
*
“Gazozdan işlerle uğraşmayı bırak” diye nasihat eden bi toplumdan...
Gazozdan işlerle uğraşa uğraşa, dünya devi Coca-Cola’nın siyo’su olmayı başaran Muhtar Kent’in çıkması gibi.
*
Safiye’ye dönersek...
*
Sadece denizlerde değil, duygusal dünyamızda da derin dalgalanmalar yaratan Ülker Doğumu Fırtınası, her sene 10 Haziran’da esmeye başlar, üç gün sürer, 12 Haziran’da diner. Sabri Ülker’in tam da 12 Haziran’da vefat etmesi ise, sanırım, kaderin cilveleri üzerine eşsiz eserler bırakan Safiye’nin bile hayal edemeyeceği bir romanın öyküsüdür.
Yılmaz ÖZDİL / HÜRRİYET
110 sene evvel...
Edirne’de dünyaya gelmiş, İstanbul’da, önce Alman mektebini, sonra Fransız mürebbiye mektebini bitirmiş, henüz 13 yaşındayken, lise için Almanya’ya gönderilmiş, Münih Üniversitesi’nde edebiyat ve felsefe diploması almış, şarkiyat doktorası yapmıştı, Safiye.
*
Çok güzeldi. Etrafına ışık saçıyordu. Dönemin Türk kızlarına kıyasla, saçı başı, giyimi, davranış biçimleri açısından özgür ruha sahipti, cesurdu.
Gönlü tutuştu... Âşık oldu.
*
Hintliydi delikanlı, okuldan arkadaşıydı. Evlenmeye karar verdiler. Gel gör ki, ikisi de yurtseverdi, hangi ülkede yaşayacaklar? Daha işin başında anlaşamadılar maalesef.
Vatanını, yüreğine tercih etti Safiye.
Son bir öpücük, vedalaştı, topladı bavulunu, memlekete döndü. 1926’ydı.
*
Yazmaya başladı. Duygularını romanlarına döktü. “Aşkı hiç tatmamak mı, yoksa, tattıktan sonra yalan olduğunu anlamak ve kaybetmek mi?” diye sordu mesela... “Âşık olan zaten alacağını almıştır, artık bir şey isteyemez, bundan geri o verecektir, hep o verecektir” dedi.
*
“Sen yalnız sevdiğini kaybettin, ben ise, sevdiğimi de, sevginin kutsiyetini de... En büyük acı sevmek ve günden güne ayaklar altında çiğnenip, paçavra edildiğini görmektir” dedi... Ki, Türk edebiyatında aşk’ı en derin o tarif etmiştir bana göre.
*
Kadınlardı hep roman kahramanları... Kırılgan, düş kırıklığına uğramış kadınlar.
Ve, kaleminin gücünün yanı sıra, çok çok önemli bi özelliği daha vardı.
*
“Doğu”yla “Batı”yı harmanlarken, “muasır medeniyet”le sosyal hayata hâkim “geleneksel” arasında sıkışan, bocalayan insanlarımızın, kuşak farklarını deşti, kültür çatışmalarını irdeledi.
*
Bi gün oturdu, sene 1938...
Ülker Fırtınası’nı yazdı.
Batı’da müzik eğitimi almış, ayıp mayıp dinlemeyen, ailesinden ayrı evde, tek başına yaşamak isteyen Nuran’la, evli ve çocuklu Sermet’in umutsuz aşkıydı. Müsveddelerini çantasına koydu, Yunus Nadi’nin kapısını çaldı, henüz kitap olarak piyasaya çıkması beklenmeden, Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildi.
*
Çift manalıydı Ülker... Boğa takımyıldızının adıydı. Aynı zamanda, denizcilik literatüründe bi fırtınanın adı... Zaten, hem fırtınalı bir aşkı anlatıyordu, hem de sosyal yaşamdaki fırtınaları.
*
Dönemin edebiyat aleminde patlama yapan, adeta fırtına gibi esen romanı okuyanlar arasında, genç bir adam vardı... Eminönü Nohutçu Han’daki küçücük atölyesinde, bi yandan bisküvi üretiyor, bi yandan harıl harıl Ülker Fırtınası’nı okuyordu. Doğu’yla Batı’yı harmanlarken, muasır medeniyet’le geleneksel’i “çok iyi okumayı başaran” bi adamdı.
*
Şirketinin adı, Üç Yıldız’dı.
Popüler bi marka adı arıyordu.
Safiye, esin kaynağı oldu...
Sözlük anlamı da gayet uygundu, ha üç yıldız, ha yedi yıldızdan oluşan Ülker.
*
İşini aşkla yap diye boşuna dememişler.
Aşk romanından yola çıktı.
*
Kazandı... Bisküvilerinin adı, Ülker olur olmaz, fırtına gibi esmeye başladı. Dedim ya, geleneksel’ciydi ama, muasır medeniyet’i iyi harmanlıyordu, reklam denilen kavramı bu memlekette ilk keşfedenlerden oldu. Önce güneş, hava su, sonra bol gıda gelir, akşama babacığım, unutma Ülker getir... Sözleri Nuri Gamsız, bestesi Süheyl Denizci tarafından yazılan bu reklam sloganı, 7’den 77’ye herkesin ağzındaydı, ezberlendi, marş gibi oldu.
*
Safiye’nin Ülker’i öyle hale geldi ki, Safiye’den ilham alan o genç adam, Berksan olan soyadını Ülker olarak değiştirdi, “Sabri Ülker” adını aldı.
*
Ve, bana sorarsanız, vizyoner ticari zekâsının en önemli özelliği... Kuruşların değerini kavrayamayan, küçümseyen Doğu kültüründe, Batı yaklaşımıyla “kuruş kuruş” imparatorluk kurmasıydı.
*
Senelerce ve bugün bile hâlâ, para üstü olarak kullanılır, kuruş etiketli Ülker ürünleri... O nedenle, biz 25 kuruşun kıymetini bilmiyoruz ama, o, aynı 25 kuruşlarla 25 bin kişi çalıştırıyordu.
*
“Gazozdan işlerle uğraşmayı bırak” diye nasihat eden bi toplumdan...
Gazozdan işlerle uğraşa uğraşa, dünya devi Coca-Cola’nın siyo’su olmayı başaran Muhtar Kent’in çıkması gibi.
*
Safiye’ye dönersek...
*
Sadece denizlerde değil, duygusal dünyamızda da derin dalgalanmalar yaratan Ülker Doğumu Fırtınası, her sene 10 Haziran’da esmeye başlar, üç gün sürer, 12 Haziran’da diner. Sabri Ülker’in tam da 12 Haziran’da vefat etmesi ise, sanırım, kaderin cilveleri üzerine eşsiz eserler bırakan Safiye’nin bile hayal edemeyeceği bir romanın öyküsüdür.
Yılmaz ÖZDİL / HÜRRİYET
| KUŞTEPE’YE TALİH KUŞU KONDU! | CEMİLE REKOR FİYATA EV ALDI! |
| HÜLYA AVŞAR AYVALIK’TA SEZONU AÇTI! | ŞOK! ŞİŞLİ’NİN GÖBEĞİ BULGAR VAKFI’NA VERİLDİ! |
| 2,5 TRİLYON DOLARLIK İSTANBUL BULUŞMASI | FSM VE HALİÇ KÖPRÜLERİNDE ÇALIŞMALAR 16 EYLÜL’DE BİTECEK! |
| SULUKULELİLERİN AHI TUTTU! | TÜRKİYE’DEN EN ÇOK GAYRİMENKULÜ KİM ALIYOR? |
| “İSTANBUL EMLAKTA DÜNYANIN PARLAYAN YILDIZI” | BİZİM EVLER 5 CUMA GÜNÜ GÖRÜCÜYE ÇIKIYOR! |
| LÜKSTE OTURAN DAHA ÇOK ÖDEYECEK! | “İSTANBUL EMLAKTA DÜNYANIN PARLAYAN YILDIZI” |
| SUNDANCE RESİDENCE’DA TESLİMLER 30 HAZİRAN’DA! | ÇİN, 3 AYDA DÜNYANIN EN YÜKSEK BİNASINI YAPACAK |
| BAKIRKÖY REFERANS PROJESİ SATIŞA ÇIKIYOR! | ATATÜRK KÜLTÜR MERKEZİ’NDE ÇALIŞMALAR BAŞLADI! |
| MİLLENİUM PARK KURTKÖY’DE 900 BİN DOLARA! | KENTSEL DÖNÜŞÜM 10 YILDA TAMAMLANACAK! |
| MAXİMOON RESİDENCE KISA SÜRELİĞİNE 89 BİN LİRAYA! | OSMANLI DÖNEMİNDE HEDİYE EDİLEN BAŞKONSOLOSLUK YALILARI |
| ANKARA’DAKİ GOLFKENT’E MİLLETVEKİLLERİ AKIN ETTİ! | MEİSTER HANNAHOME PARKE SEKTÖRÜNE YENİ BİR SOLUK GETİRDİ! |
| PASİF EV İLE ENERJİDEN YÜZDE 95 TASARRUF EDİN! | YAPI SAHİPLERİNE YENİ MEKAN YÜKÜ! |
| BÜYÜK BİR UYGARLIK, KONFORLU BİR YAŞAM BABİL ! | TÜRKİYE’DE KONUT FİYATLARI SÜREKLİ ARTIYOR! |
| DUMANKAYA REFERANS SİSTEMİ İLE ARABA KAZANMA ! | UZMANLARIN GÖZÜNDEN MORTGAGE VE AVANTAJLARI |
| TOKİ’DEN İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ’NE KALICI LOJMAN | BAKIRKÖY REFERANS PROJESİ SATIŞA ÇIKIYOR! |
| EMLAK VERGİSİNDE FIKRA GİBİ DÜZENLEME | BORÇ YAPILANDIRANA CEZA YOK |
| MİAMİ’DEKİ VERSACE İMZALI MALİKANEYE REKOR FİYAT | HAZİNE TAŞINMAZLARINDAN 3.4 MİLYAR LİRA KAZANÇ! |
| MARMARA BÖLGESİ DEPREM İÇİN ÖNLEM ALMALI | MAXİMOON’DA 79 BİN LİRAYA RESİDENCE |
| MİLLENİUM PARK KURTKÖY’DE 900 BİN DOLARA! | SUNDANCE RESİDENCE’DA TESLİMLER 30 HAZİRAN’DA! |
| İPARLAR’IN KÖŞKLERİ BİRER BİRER BİNA OLDU! | ABRAMOVİCH ÇILDIRMIŞ OLMALI! |
