ERTUĞRUL ÖZKÖK UNISEX TÜRK HAMAMINA GİRDİ!

Hürriyet gazetesi köşe yazarı Ertuğrul Özkök Türklerin Almanya’ya göçünün 50’nci yılında Alman Bild gazetesinin genel yayın yönetmeninin isteği üzerine Almanya’da geziye çıktı.

Geziye Türk hamamından başlayan Özkök’ün Almanya notları şöyle:

HİÇBİR KELİME HAMAM KADAR TÜRK DEĞİLDİR
Neden Türk hamamından start aldık? Türkiye dışında hiçbir kelime, “hamam” kadar Türk değildir. “Das hamam in Hamburg” derseniz, o kelime Almanlaşır mı? Hamburg’daki binanın kapısından girerken kafamda işte bu soru vardı. Türk tarihinin yüzlerce yılına fazla değişmeden direnen Türk hamamı, acaba Almanya’da yarım yüzyılda aynı güçle direnebilmiş midir? Türk hamamı deyince, kubbeli, kubbesinin üzerinde küçük lombozvari delikleri olan bir mimari akla gelir. İlk şaşkınlığımı Seevartenstrasse 10 numarada tipik Hamburg binasına girerken yaşıyorum. Burası eskiden bir hastaneymiş. Eee nerede o bildiğimiz Türk hamamı? Onun sadece kapısı var. Yan tarafa tipik bir Türk hamamı kapısı konmuş.

TÜRK ENTELİ BİR HAMAMCI
Kapıdan girerken ilk dikkatimi çeken şey, duvarlardaki Atatürk resimleri oluyor. Bunun nedenini biraz sonra hamamın sahibi gelince anlıyorum. Kapıdan giren kişinin kafamdaki “hamamcı” tipiyle yakından uzaktan ilgisi yok. Hamamın sahibi Coşkun Coştur adlı bir Türk. Üzerinde blazer bir ceket var. Gömleğinin içine fular takmış. Elinde piposu ile hamamcıdan çok, 1960’lı yıllardan kalma Batılı bir Türk entelektüelini andırıyor. 1980 yılında 16 yaşındayken Karadeniz Bölgesi’nden gelmiş. Gençliğinde sol örgütlerde faaliyette bulunmuş. Almancayı çok hızlı öğrenmiş. Sınıfta Almancayı en iyi konuşan öğrenci seçilmiş. Ama onun çok önem verdiği bir başka şapkası daha var. Hamburg Atatürkçü Düşünce Derneği Başkanı. Sıkı bir Cumhuriyet gazetesi okuru. Çalıştığı yerde sendikacı olmuş. İşte o sırada Focus dergisinde bir araştırma okumuş. Araştırmaya göre Almanya’da “wellness”, sağlıklı yaşam imkânları hemen hiç yokmuş. İşte o sırada aklına hamam açma fikri gelmiş.

UNISEX TÜRK HAMAMI
Türk hamamına sadece Türkler gider diye düşünürseniz çok yanılırsınız. Hamburg’daki Türk hamamının müşterilerinin yüzde 90’ı Alman. Yüzde 70’i kadın. “Peştamal” denilen örtüleri alıp içeri giriyoruz. O anki hislerimiz şöyle. Ben, içeride göreceğimiz manzaradan emin olmadığım için tedirginim. Daniel ve Matthias ise merakla bakıyorlar. İlk şoku, soyunma odasına giderken yaşıyorum. Çünkü bir önceki soyunma odasında, peştamalları üzerine geçiren kadınları görüyorum. İşte orada, yüzyıllardır değişmeyen “Türk hamamının” ne kadar Almanlaştığını görüyoruz. Burası kadın ve erkeklerin birlikte girdikleri bir hamam. Gördüğüm ilk manzara şu. Tipik bir Türk hamamı, ama biraz buharı eksik. Ayrıca yerler kuru. Hamamın ortasındaki göbek taşında 5 kadın uzanmış yatıyor. Bizimle birlikte 3 Alman kadını daha giriyor. Mesleklerini soruyorum. Biri bir kuruluşta asistanmış. Öteki bir medya kuruluşunda çalışıyormuş. Üçüncüsü ise bir benzin istasyonunun sahibiymiş.

HAMAMDA KADINLARLA FOTOĞRAF ÇEKTİRDİ
Biz Türk erkekleri utangaçızdır. Kadınlarla aynı hamama girmek, göbek taşını paylaşmak bizim için çok zor bir şeydir. Etrafıma bakınca görüyorum ki, benim için çok zor olan bu “cohabitation”, Alman kadınları için o kadar zor bir şey değil. Elinde fotoğraf makinesi ile içeri dalan Daniel “Hadi birlikte fotoğrafınızı çekelim” deyince ben iyice panikliyorum. “Kadınlar rahatsız olmasın, izin vereceklerini sanmıyorum” diyorum. Daniel hiç oralı değil, “Aman Allah’ım, bir kadınla hamamda yarı çıplak fotoğraf çektirmek. Entegrasyona evet ama bu kadarı çok fazla değil mi...” “Kesinlikle kabul etmezler” diyorum. Daniel çok normal bir şey yapıyormuş gibi gidip kadınlarla konuşuyor. Hayret hemen kabul ediyorlar. Fotoğraflara dikkatle bakarsanız benim “embedded” halimi çok iyi görürsünüz. Utancımdan yüzüm kıpkırmızı oluyor ama herkes hamamın sıcaklığından zannediyor.

MASAJI YAPAN SADİST YAPTIRAN İSE MAZOŞİSTTİR
İnsanoğlu rahata çabuk alışır. Nitekim, içimdeki maymun duruma hâkim oluyor ve 3 dakika içinde sanki hayatım hep böyle karma hamamlarda geçmiş gibi rahat davranmaya başlıyorum. Göbek taşının üzerinde 40 yıllık arkadaşmışız gibi bir sohbet başlıyor. Üçü de çok sempatik insanlar. İçlerinden birinin yaş günüymüş. Birlikte “Happy birthday” şarkısını söylüyoruz. Yan tarafa bakıyorum, 2 Türk tellak, masanın üzerinde yatan 2 kadına kese çekiyor. Türk hamamında masaj bir sado-mazo ilişkisi gibidir. Masajı yapan sadist, yaptıran ise mazoşisttir. Masajı yapan ve “tellak” denen kişi, aslında derinizi yüzmeye azmetmiş bir adamdır. Sizi resmen döver. Ama burada o sadist Türk tellağı gitmiş, yerine sanki zarif bir Tai masajcısı gelmiş. Oradan, terapik Sufi müziğinin çaldığı dinlenme odasına geçiyoruz. Osmanlı dönemi evlerinden esinlenmiş dekorda alaturka bir meditasyon başlıyor.

TÜRK HAMAMI ALMAN SPA’SI OLMUŞ
Türkiye’de yüzyıllardır değişmeyen hamam, Almanya’ya, bazı Türklerden çok daha fazla entegrasyon sağlamış. O anki duygularımı, Bild gazetesinde şöyle yazıyorum: “Sevgili Alman okurlarım, göçün 50’nci yılında hepinize şu müjdeyi veriyorum. Finlilerin buhar banyosu, İsveçlilerin saunası varsa, sizin de artık ‘Almanlaşmış bir Türk hamamı’nız var.” Göçün 50’nci yılında “Alman SPA’sı” doğmuştur... Üç sempatik göbektaşı arkadaşımıza veda edip çıkıyoruz. Derin Almanya seyahatimiz, hiç unutamayacağımız ıslak gözlemlerle başlıyor. Merakla Daniel’e “Kadınları fotoğraf çektirmeye nasıl ikna ettin” diye soruyorum. Şaşırarak, “Niye çektirmesinler ki” diye cevap veriyor. “Hay Allah” diyorum. “Ben hâlâ Türk’üm, o hâlâ Alman...” Şu dünyanın haline bak... İzmir’de sapına kadar erkek bir liseden, Almanya’da kadın erkek karışık bir hamam sefasına.. Demek ki biraz entegrasyon kürüne ihtiyacım var...