Elektrikli scooter kullananlar dikkat! Kurallar değişti, uymayanlara ceza yolda!

Elektrikli scooter'lar kaldırımlarda herkesin rahatça kullanabileceği mobil uygulamalarla kullanıma sunuldu. Her yaştan insanın ilgisini çeken elektrikli scooterlar, kısa mesafede büyük avantaj sağlıyor. Bireysel kullanım için alanların sayısı da azımsanamayacak kadar çok. Hızla yayılan scooterlar, parklardan ve kaldırımlardan ziyade araç yollarında da kullanılmaya başlandı. Bu durum karşısında kayıtsız kalmayan yetkililer de scooter kullanımını kontrol altına almak için Karayolları Trafik Kanunu’na ekledi. Bu yenilikle birlikte e-scooter kullanıcıları da trafik cezasına tabi tutulan gruba girdi. Peki ceza almamak için dikkat edilmesi gereken kurallar neler?

Geçtiğimiz nisan ayında yayınlanan e-scooter yönetmeliğine göre; e-scooterların azami hız sınırının 25 kilometre/saat olması gerekiyor. Yine yönetmeliğe göre, 16 yaşından küçükler e-scooter kullanamazken, tek elle scooter kullanımına da izin verilmiyor. En önemlisi ise bir scooter iki kişinin binmesi yasak. Ancak maalesef yasağa rağmen bu kurallara uyulmadığı görülüyor.

İSTANBUL’DA HIZ SINIRI 15 KM
Scooter kullanımı özellikle İstanbul’da yaygın. İstanbul Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) de geçtiğimiz ağustosta İstanbul’da scooter kullanımına yönelik yeni bir düzenleme yaptı. Buna göre; elektrikli scooterları 15 yaşından küçüklerin kiralaması yasaklanırken, 25 kilometre (km) olan hız sınırı da 15 km’ye çekildi. Elektrikli scooterların tramvay ve metrobüs yollarını kullanması da yine yeni düzenlemeyle engellendi.

KURALLARA UYMAYANLARA CEZA VAR
İlk zamanlarda daha çok sahil kenarlarında gezinti amaçlı kullanılan scooterlar, son dönemlerde yol kenarlarında ve trafikte de yaygınlaştı. Trafik polislerinin ve jandarmanın yani kolluk kuvvetlerinin yasaya uymayanlara ceza kesme yetkisi var ama scooter kullanan vatandaşların çoğu bu konudaki düzenlemeden haberdar değil. Bu da kullanım kurallarına uymamalarına neden oluyor.

İstanbul’un neredeyse her yerinde iki kişinin bindiği ya da tek elle kullanılan scooterlar görmek mümkün. Peki bu durumda ne kadar ceza kesiliyor? Özel yolu olmasına rağmen araç yoluna giren bisiklet ve scooterlara 314 lira ceza kesilebiliyor. Yine aşırı yük ve ikinci yolcu taşıyanlara da aynı miktarda ceza yazılıyor. 15 yaşını bitirmeyenlere elektrikli scooter kullandıranlara trafik polisi tarafından 144 lira para cezası da uygulanıyor.

ARAÇ SÜRÜCÜLERİ ZORDA KALIYOR
E-scooter kullananlara yönelik denetimlerin yeterli olmadığını söylemek de mümkün. Hatta Istanbul’da 10 farklı karakolu arayıp bilgi almaya çalışsak da görevlilerin yaptırım ve cezalarla ilgili yeterli bilgiye sahip olmadığına şahit olduk. Scooterların kuralsız kullanımı araç sürücülerini de zorda bırakıyor ve kazalara davetiye çıkarıyor. Araç sürücüleri konuyla ilgili şikayetlerini sıkça dile getiriyor. Kör noktalarından hareket edildiğini söyleyen sürücüler, trafik kurallarına uyulmadığını belirtiyor.

YAYA YOLUNDA SÜRÜLEMEZ
Scooterlarla ilgili düzenlemede yer alan önemli maddeler:

Ayrı bisiklet yolu veya bisiklet şeridi varsa taşıt yolunda sürülemez. Otoyol, şehirler arası karayolları ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan karayollarında kullanılamaz.

İkiden fazlası taşıt yolunun bir şeridinde yan yana olamaz. Yaya yollarında sürülmesi yasak. Başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak kullanımı yasak. İzin alınarak yapılan gösteriler dışında, akrobatik hareketler yapılarak sürülemez. E-scooterda sürücü dışında başka kişiler taşınamaz. E-scooterda sırtta bulunan kişisel eşya harici yük olamaz. Trafik kurallarına uymayanlara ceza kesilebilir. Far, kırımızı reflektör ve zil, korna benzeri teçhizat şart.

SÜRÜCÜLERİN UYACAKLARI KURALLAR
Resmi gazetede yayımlanan yönetmelikte, e-scooter kullanımına ilişkin genel husus kuralları şu şekilde yer almıştı:

"E-scooter sürücülerinin uyacakları kurallar aşağıda gösterilmiştir:

a) E-scooterın;

1) Ayrı bisiklet yolu veya bisiklet şeridi varsa taşıt yolunda sürülmesi,

2) Otoyol, şehirler arası karayolları ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan karayollarında sürülmesi,

3) İkiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yan yana sürülmesi,

4) Yaya yollarında sürülmesi,

5) Başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak sürülmesi,

6) İzin alınarak yapılan gösteriler dışında, akrobatik hareketler yapılarak sürülmesi,

7) Manevra için işaret verme halleri dışında tek elle sürülmesi,

8) Kamu nizamını bozacak, özel mülkiyeti ihlal edecek ve yayalar, engelliler veya hareket kısıtlılığı olan kişilerin güvenli ve bağımsız hareketlerini, araç ve yaya trafiğini engelleyecek şekilde park edilmesi,

b) E-scooterda;

1) Diğer araçlar izlenirken, geçilirken, manevra yapılırken; karayolunu kullananların hareketini zorlaştırıcı, tehlike doğurucu davranışlarda bulunulması,

2) Sürücü dışında başka kişilerin taşınması,

3) Sırtta taşınabilen kişisel eşya harici yük ve yolcu taşınması,

yasaktır.

(2) Kullanılacak e-scooterın; gece diğer araç sürücüleri ve yayalar tarafından rahat bir şekilde fark edilmelerini sağlamak üzere; önde beyaz ışık verecek ve en az 20 metre önü aydınlatabilecek şekilde bir adet far, arkada, kırmızı renkte ışık veren bir lamba ve kırmızı reflektör ile 30 metreden duyulabilecek ses çıkarabilen zil, korna veya benzeri ses aleti ile teçhiz edilmiş olması zorunludur.

(3) E-scooter kullananlar 2918 sayılı Kanunda ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen kurallara uymakla yükümlüdürler."

İZİN VERECEK MERCİLER
Yönetmelikte, paylaşımlı e-scooter izni verecek merciler ise şöyle belirtildi:

"Bu Yönetmelik kapsamında yetki belgesi almış olan gerçek veya tüzel kişilerin, paylaşımlı e-scooter faaliyetlerinde kullandıracakları e-scooterlar için;

a) Büyükşehir belediyesi kurulu bulunan illerde UKOME’den,

b) Büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde il trafik komisyonundan,

c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen mercilerin görevli ve yetkili olmadığı ve özel kanunlar ile belirlenmiş alanlarda, kendilerine yetki verilmiş ilgili kurum ve işletmelerden izin almaları ve 24'üncü maddenin ikinci fıkrasındaki harcı ödemeleri zorunludur."