Efsane lider Nelson Mandela yaşamını yitirdi

Mandela'nın hayatını kaybettiğini Güney Afrika Cumhuriyeti Devlet Başkanı Jacob Zuma duyurdu.

Güney Afrika’nın efsanevi lideri 95 yaşındaydı. Mandela’nın ölümünü saat 22.45'te Devlet Başkanı Jacob Zuma "Ulusumuzun en kıymetli evladını kaybettik" sözüyle duyururken ulusal yas ilan edildiğini belirtti.

Haziran ayında Güney Afrika’nın Pretoria kentinde hastaneye kaldırılan Mandela eylülde taburcu edilmiş ve Johannesburg kentindeki evine götürülmüştü. Dün gece durumu yeniden kritikleşen Mandela’nın eşi Graca Machel, iki kızı, torunu ile eski eşi, Mandela gözlerini kapayıncaya kadar başında bekledi.

Güney Afrika’da ‘Ulusun Babası’ olarak kabul edilen Mandela'nın sık sık yaşadığı akciğer sorununun nedeni olarak hükümeti düşürmek üzere yaptığı eylemler nedeniyle aldığı 27 yıllık hapis cezasının 18 yılını geçirdiği Robben Adası’nda yakalandığı tüberküloz hastalığının bıraktığı iz gösterildi.

Uzun yıllar beyaz ırkın yönetiminde olan Güney Afrika Cumhuriyeti'nde 1948-1994 yıllarında, Ulusal Parti hükümeti tarafından siyahilere uygulanan ayrımcılık, 1948 yılı genel seçimlerinden sonra resmileşerek sürdü. 1958 yılından itibaren yasalarla da desteklenen Apartheid (ayrılık) sistemi, insanların derilerinin renklerine göre sınıflandırılmaları sonucu, beyaz azınlık dışında kalanların vatandaşlık hizmetleri ile devletin sağladığı sağlık ve eğitim gibi birçok hizmetten daha az yararlanmaları gibi ırkçı bir zemin oluşturdu.

Apartheid'ın dağılması, ırkçılığın engellenmesi gibi çabalarının yanı sıra fakirlik ve eşitsizlikle de mücadele eden sosyalist demokrat Mandela 1962'de tutuklandı ve hükümeti düşürmek için komplo kurmak ve sabotaj hareketlerine destek vermekten ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

Mandela cezasını önce Robben Adası'nda daha sonra Pollsmoor Hapishanesi’nde çekti. Hapishane numarası "46664" ilerleyen yıllarda Mandela'nın lakabı oldu.

27 yıl sonra 1990’da uluslararası bir kampanya düzenlenerek hapishaneden çıkarıldı. Daha sonra Afrika Ulusal Konseyi Partisi Başkanı olarak ilk defa tüm halkın katıldığı seçimlerde 1994'ten 1999'a kadar Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı seçildi.

Mandela iktidarıyla birlikte ırkçı-ayrımcı uygulamalar, Apartheid'a karşı Anti-Apartheid Hareketi ile ortadan kaldırıldı.

1992 yılında Atatürk Uluslararası Barış Ödülü’ne layık görülen Mandela, ödülü kabul etmedi. Mandela'ya 1962'de Lenin Barış Ödülü, 1979'da Nehru Ödülü, 1981'de Bruno Kreisky İnsan Hakları Ödülü,1983 'te UNESCO'nun Simon Bolivar Ödülü verildi. 1993'te Nobel Barış Ödülü'nü, Eylül 1989 Eylül-Mayıs 1994 arası Apartheid’ın son döneminde Güney Afrika Cumhuriyeti devlet başkanlığı yapan De Klerk ile birlikte aldı.