EDEBİYATIN PAPASI HAYATA VEDA ETTİ!
Almanya'nın en etkili savaş sonrası edebiyat eleştirmeni, "Edebiyatın Papası" olarak bilinen Marcel Reich-Ranicki 93 yaşında öldü.
Sıklıkla "Literaturpapst" (Edebiyatın Papası) olarak anılan ünlü
eleştirmene bu yılın başlarında prostat kanseri teşhisi
konulmuştu.
1920 yılında Polonya’da doğan Marcel Reich-Ranicki, Yahudi kökenli
Polonyalı-Alman bir ailede yetişti ve eşi Teofila’yla evlendiği bir
Varşova gettosundan sağ olarak çıktı. Eleştirmenin anne-babası ise
konsantrasyon kampında ölmüştü.
Guardian'ın haberine göre, savaş sonrasında Polonya ordusuna
katılan Reich-Ranicki, kısa süreyle Londra’daki başkonsoloslukta
görevlendirildikten sonra 1958’de Almanya’ya döndü.
Reich-Ranicki sert eleştirileriyle ünlüydü. Günter Grass’ın 1995
tarihli romanı “Ein weites Feld”i yerin dibine sokan eleştirisinden
sonra Spiegel’in kapağında kitabın bir kopyasını yırtarken
resmedildi. Ünlü eleştirmen, Grass’ın geçen yıl yayımlanan ve
İsrail’i eleştiren bir şiirini de “iğrenç” olarak
nitelemişti.
Reich-Ranicki edebiyat dünyasının diğer önde gelen isimleriyle de
sık sık ters düştü. Martin Walser, bir yazarın ünlü bir edebiyat
eleştirmenini öldürmekle suçlandığı “Eleştirmenin Ölümü” (Tod eines
Kritikers) adlı romanında Reich Ranicki’ye çok benzeyen bir
karaktere yer vermiş, sonrasında ise antisemitizm suçlamalarıyla
karşı karşıya kalmıştı.
Ekim 2008’de devlet televizyonundaki “Literarisches Quartett” adlı
kitap programı nedeniyle hayat boyu başarı ödülüne layık görülen
Reich-Ranicki sonuna kadar oturmak zorunda kaldığı programın
“saçmalık yığını” olduğunu belirterek ödülü canlı yayın sırasında
reddetmişti.
Süddeutsche Zeitung, Reich-Ranicki’yi “bize okumayı öğreten adam”
olarak niteledi.
Ünlü eleştirmen 2005’te kendisine Tanrı’ya inanıp inanmadığı
sorulduğunda “Shakespeare’e ve Goethe’ye, Mozart’a ve Beethoven’a
inanıyorum” demişti.