DÜNYAYI SARSACAK BOMBA; ÜNLÜ İSİMLERİN OFFSHORELEAKS PANİĞİ

Her şey Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsoriyumu'nun posta adresine gelen bir sabit disk ile başladı. Kim tarafından gönderildiği bilinmeyen diskin içinde tam 260 gigabyte büyüklüğünde yazışma ve belge bulunuyordu.

Gazeteciler, diski incelemeye başladıklarında belki de tarihin en büyük gazetecilik olayıyla karşı karşıya olduklarını anladılar. Aralarında 2 milyon elektronik posta mesajının da yer aldığı belgelerde 170 ülkeden 130 binden fazla ultra-zenginin, siyasetçinin, sanatçının, politikacı eş ve çocuklarının dünyanın dört bir yanındaki offshore bankalarda bulunan hesapları ve vergi kaçırmak için kurdukları paravan şirketler yer alıyordu.

ABD'nin gizli yazışmalarını konu alan WikiLeaks belgelerinden 150 kat daha fazla sayıdaki dokümanı birkaç kişinin okuyarak tasniflemesi mümkün değildi. Hemen 40 ülkeden 86 gazetecinin oluşturduğu bir ekip oluşturuldu.

Aralarında ABD'den Washington Post, İngiltere'den Guardian ve BBC, Belçika'dan Le Soir, Almanya'dan Süddesutsche Zeitung muhabirlerinin bulunduğu bu ekip büyük bir gizlilik içinde tam 15 ay ellerindeki milyonlarca belgeyi inceledi. Ve dün bombalar ardı ardına patladı.

Almanya: Bize verin

Dünyanın dört bir yanında belgeleri temin eden gazeteler internet sitelerinden ilk parti haberleri yayınlamaya başladı. Belgelerin teker teker ortaya çıkmasının ardından offshore hesaplarda 32 trilyon dolar tutan yüzbinlerce zengini de korku saldı. Daha bir gün önce Bütçe Bakanı'nı İsviçre'de 20 yıldır gizli hesaplar bulundurduğu ortaya çıkınca kaybeden Fransa Cumhurbaşkanı Françis Hollande, bu kez de Offshore Leaks ile sarsıldı. Hollande'ın seçim kampanyasındaki sağ kolu ve 'kasası' olarak bilinen Jean Jacques Augier'in Cayman Adaları'nda gizli hesapları bulunduğu ve vergi kaçırdığı anlaşıldı. 30 yıllık bir dönemi kapsayan belgelerde yer alan paravan şirketler ve offshore hesaplarla her yıl en az 280 milyar dolar vergi kaçırıldığı tahmin ediliyor. Belgelerde onlarca Alman'ın da bulunduğu iddiasının ardından ilk harekete geçen Almanya hükümeti oldu. Alman Maliye Bakanı Schauble, 'Gazeteciler belgeleri mutlaka resmi otoritelerle paylaşmalı' açıklaması yaptı. Mali krizdeki Yunanistan da listedeki 107 şirketin peşine düştü.

En büyük bomba Aliyev ailesi

OffshoreLeaks'in ortaya çıkardığı siyasiler arasında en önemli isim Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ailesi oldu. Aliyev'in aile üyelerinin en az 4 offshore şirkette hisse sahibi oldukları ortaya çıktı. Dahası, ülkede 4.5 milyar dolarlık inşaat ihalesi kazanan Hassan Gozal isimli işadamının başkanın kızları Arzu ve Leyla adına Virgin Adaları'nda kurulan offshore şirketlerinin de direktörlüğünü yaptığı anlaşıldı. Bu şirketlerin Azeri milletvekillerinin şirket sahibi olmasını engelleyen anayasa hükmünü ihlal edip etmediği şimdiden tartışma konusu oldu. Belgeler ayrıca Arzu ve Leyla'nın 2008 yılında babaları ikinci kez cumhurbaşkanı seçildikten 2 ay sonra şirketleri kendi üzerlerine aldıklarını gösteriyor. Kızların adres olarak gösterdikleri Dubai'deki lüks evin değeri ise en az 6 milyon dolar olarak hesaplanıyor. Aliyev'in, cumhurbaşkanlığı öncesinde de parlamentoda görev yapıyordu. İlham Aliyev, eşi Mihriban ve kızları belgelerin ortaya çıkmasından sonra sorulan soruları cevapsız bıraktı.

İşte hedefteki zenginler

- Çoğu Virgin Adaları'nda bulunan 2.5 milyon hesabın 46 vergi cenneti ülkede bulunduğu açıklandı.

- Belgelerde Aliyev ailesinin yanısıra Rusya, Kanada, Pakistan, Filipinler, Tayland, Moğolistan gibi ülkelerde siyasilerin ve ailelerinin vergi kaçırmak ve/veya servetlerini gizlemek için para cennetlerine başvurdukları görülüyor.

- Mega zenginlerin yat, malikane, pahalı sanat eserleri alırken gizliliklerini korumak ve vergi ödememek için alımlarını offshore ülkelerdeki hesaplar üzerinden yaptıkları anlaşılıyor.

- UBS, Clariden ve Deustche Bank gibi birçok bankanın müşterilerine sürekli olarak gizlilik vaadeden offshore şirketlerle ilgili raporlar sunduğu ortaya çıktı.

- Moğolistan'da eski finans bakanı ve meclis başkan yardımcısı Bayartsogt Sangajav'ın offshore hesapları ortaya çıkarıldı. Sangajav, 'Sanırım istifa etmem gerekecek' dedi.

- Rusya Başbakan yardımcısı Igor Shuvalov'un eşi Olga Shuvalova belgelerde yer alan isimlerden biri oldu. İlk açıklamasında 'yasadışı birşey yapmadığını' söyledi.

- Kanadalı bir senatörün eşi Tony Merchant'ın 800 bin dolarını vergi cennetlerinde tuttuğu anlaşıldı.

- Defalarca yolsuzlukla itham edilen Filipinler eski diktatörü Ferdinand Marcos'un en büyük kızı Maria Imelda Marcos da belgelerde en çok ismi geçen ünlülerden biri oldu.

- İspanya'nın en büyük sanat koleksiyoncusu ve eski İspanya güzeli Barones Carmen Thyssen-Bornemisza'nın sanat eserlerini satın alırken offshore şirketlerini kullanarak vergi kaçırdığı anlaşıldı.

- Doğu Alman istihbaratının eski müdürünün oğlu Franz Wolf, Almanya'daki isimler arasında en çok göze çarpan kişi oldu.

- İsviçre'de 300, İtalya'da 200 kişinin listelendiği, Yunanistan'da ise 103 ismin listede olduğu belirtildi.

- Hindistan'da iki milletvekilinin offshore hesapları ortaya çıktı. Her ikisinin de koltuğunu kaybedeceği belirtiliyor.

- Zimbabve diktatörü Robert Mugabe'nin halkı yokluk içinde yaşarken tüm servetini vergi cennetlerinde tuttuğu anlaşıldı.