DİZİ SEKTÖRÜNDE KAMERA ARKASI ELEMANLAR SÖMÜRÜLÜYOR MU?
İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) "Dizi Ekonomisi" raporu yayınladı.
Dizi sektöründe 1 Milyar TL'lik para dönüyor. Bir dizinin bölüm çekimi maliyeti 100 ile 300 bin TL arasında değişiyor. Başrol oyuncuları bölüm başına 10 ile 30 bin TL arasında ücret alırken, setlerde yatacak kadar çalışan figüranlara 20-30 TL veriliyor.
İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) "Dizi Ekonomisi" raporu yayınladı. 2008-2010 yıllarını kapsayan araştırmaya göre, bölüm başına maliyetleri 100 ila 300 bin TL arasında değişen diziler, reklam ve sponsorluk gelirleriyle birlikte yaklaşık 1 milyar TL'lik bir ekonomi ortaya çıkarıyor.
Araştırmaya göre, bir dizinin bölüm çekimi maliyeti 100 ile 300 bin TL arasında değişiyor. Bu maliyet ortalama 200 bin TL olarak alındığında 63 yerli dizinin yaklaşık bir yıllık çekim maliyeti 500 bin TL'yi aşıyor. Buna dizilerin bölüm başına en az 300 bin TL olan reklam gelirleri ve 10 ila 70 bin TL arasında değişen ana sponsorluk gelirleri de eklendiğinde, yıllık en az 1 Milyar TL'lik dizi film ekonomisi oluşuyor.
İSMMMO araştırmasına göre, dizi ekonomisinin en önemli itici gücünü, ekran önünde ve arkasındaki çalışanlar oluşturuyor. Bir dizide, ekran önünde ortalama 20 ila 30 oyuncu görev alırken, kamera arkasında bu sayının iki-üç katı teknik ekip bulunuyor. Stüdyodaki görevlilerle birlikte bir dizide görev alanların sayısı ortalama 60 ila 100 kişi arasında değişiyor.
DİZİ BAŞINA MALİYET
Milyonlarca kişinin izlediği bir dizinin bölüm başına maliyeti, 60 bin TL'den başlayarak 500 bin TL'ye ulaşıyor. Samanyolu ve Kanal 7 gibi kanallarda yayınlanan diziler daha düşük bütçelerle çekilirken, en çok seyredilen dizilerden bazılarının çekim maliyeti 500 bin TL'yi buluyor. Raporda, sektör temsilcilerinin dizilerin bölüm başına maliyetinin 100 ile 300 bin TL arasında değiştiği görüşünde birleştiği bilgisine yer veriliyor. Raporda dizi maliyetlerinin yüzde 20'sini, başrol oyuncusu ya da oyuncularının aldığı ücretlerin oluşturduğu belirtiliyor.
Dizilerin en önemli gücünü, ekran arkasında çalışanlar oluşturuyor. Ekran önünde ortalama 30 oyuncu görev alırken, kamera arkasında bu sayının iki-üç katı teknik ekip bulunuyor..
FİGÜRANA VERİLEN ÜCRET 20-30 TL
Başrol oyuncuları bölüm başına 10 ile 30 bin TL arasında ücret alırken, en düşük ücreti 20-30 TL ile figüranlar alıyor. İSMMMO raporunda, dizilerde önemli rolleri tiyatro ve sinemadan gelen oyuncuların aldığı, star oyuncu, orta kademe oyuncu (ikinci başrol) ve karakter oyuncularının büyük bölümünün Devlet Tiyatroları ve Şehir Tiyatrolarından yetiştiği ve hala bu kurumlarda çalıştığı belirtiliyor. Sektörün her kademedeki oyuncu ihtiyacını ağırlıklı olarak cast (oyuncu) ajansları tarafından karşılandığı açıklanan raporda, 1990'lı yılların başında 5 olan cast ajanslarının sayısının bugün 100'ü geçtiğine dikkat çekiliyor. Bu ajanslardan ancak 20'sinin dizi sektöründe etkin olabildiği, bu ajanslara kayıtlı olan 50 bin oyuncunun bulunduğu ifade ediliyor. Raporda, avukattan ev kadınına, mühendisten öğretmene kadar birçok mesleğe mensup kişilerin reklam, sinema ve dizilerde rol aldığı bilgisine yer veriliyor. Oyuncu adaylarından ajansların kataloglarına girebilmek için 40 ila 200 TL ücret alındığı belirtilirken, fotoğraf ve deneme filmi çekimi için talep edilen bu ücretin, kimi kesimlerce yasal bulunmadığı belirtiliyor.
OYUNCULAR SETLERDE YATIP KALKIYOR
Raporda, büyüyen dizi sektörünün sorunlarının da büyüdüğü belirtiliyor, en büyük sorunun dizi bölümlerinin 85 ila 120 dakika arasında çekilmesi olduğu vurgulanıyor. Avrupa'da 45 dakika olan bir bölüm süresinin Türkiye'de neredeyse bir sinema" filmi uzunluğunda olduğuna dikkat çekilen raporda, bu nedenle oyuncuların çoğunlukla setlerde yatıp kalktıkları ve oyuncuların örgütlenmeye çalıştıkları ifade ediliyor.
BİR BÖLÜMDE 30 DAKİKA REKLAM
Raporda, reklam gelirleri için çarpıcı rakamlar da yer alıyor. Televizyon kanallarının reklam pastasından daha fazla pay alabilmek için dizilere uzun süre ayırdığı belirtiliyor.
80 dakikalık bir dizi için 30 dakikalık reklam alınıyor. Reklam sektörünün büyüklüğü yaklaşık 4.5 milyar TL. Dizi sektöründe reklamın yanı sıra emlakçilik ve araç kiralama sektörleri de gelişti.
Raporda yerli dizi rekorunun ATV'de olduğu, Kanal D'nin ise dizi izlenme oranında reyting tahtına oturduğu belirtiliyor.
Birgün
