Darbeciler idam edilebilir mi? İşte cevabı...
Eski Adalet Bakanı ve Anayasa Profesörü Hikmet Sami Türk, idam cezası gelirse durumun hukuki prosedürünü açıkladı...
15 Temmuz Cuma akşamı gerçekleşen başarısız darbe girişiminin ardından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla kent meydanlarında toplananlar, “idam cezasının getirilmesi” için sloganlar attılar. Meydanlarda konuşma yapan gerek Erdoğan, gerekse Başbakan Binali Yıldırım da, kalabalıklardan gelen “idam cezası geri getirilsin” taleplerine yeşil ışık yakan açıklamalar yaptılar.
İDAM CEZASI GERİ GELİR Mİ?
Peki idam cezası geri getirilebilir mi? Getirilirse, 15 Temmuz darbe girişimini gerçekleştirenlere karşı kullanılabilir mi? Sözcü’nun bu sorularını yanıtlayan Anayasa Profesörü, eski Adalet Bakanlarından Hikmet Sami Türk, bundan sonra idam cezasının geri getirilmesi halinde bile, bunun 15 Temmuz darbecilerine uygulanmasının “mümkün olmadığını” söyledi.
Türk, darbe girişiminin 15 temmuz günü gerçekleştiğini, dolayısıyla da bu olayda “15 temmuz’da yürürlükte olan Türk hukukunun uygulanacağını” belirterek, şöyle konuştu; “15 Temmuz günü geçerli olan Türk hukukunda idam cezası yoktur. Türkiye idam cezasını Türk hukuk sisteminden çıkarmıştır. Ayrıca, Türkiye’nin de imzaladığı İnsan Hakları sözleşmesine ek 13 numaralaı protokolle tüm idam cezaları kaldırılmıştır. 2002 yılında benim bakanlığım döneminde TBMM’den çıkarılan AB uyum süreci yasalarında, idam cezası “yakın savaş hali ve terör suçları” dışında kaldırılmıştı. Bu, Türkiye’nin de taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Ek 6 nolu protokole uygun bir düzenlemeydi. Ancak Türkiye’nin bu adımı atmasından sonra, 2002 yılında Avrupa Konseyi, Avrupa İnsan hakları sözleşmesine ek 13 numaralı protokolü kabul ederek “tüm idam cezalarını” kaldırdı. Türkiye de, 2004 yılında Anayasa’da yaptığı bir değişiklikle, 13 nolu bu protokole uygun olarak, tüm idam cezalarını ceza hukukundan çıkardı. Dolayısıyla, 15 temmuz günü yürürlükte olan hukukumuzda idam cezası yok.”
“VERİLEBİLECEK EN YÜKSEK CEZA, AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET”
Hikmet Sami Türk, bu çerçevede 15 Temmuz darbecilerine Türk hukuk sistemi uyarınca verilebilecek en yüksek cezanın da “ağırlaştırılmış müebbet” olduğunu vurgulayarak, ” Olay niteliklerine en uygun ceza budur. Ancak elbette buna bağımsız yargı karar verecek” diye konuştu.
“İDAM CEZASINI GERİ GETİRSELER DE, BU GEÇMİŞE YÜRÜMEZ..”
AK Parti hükümetinin bundan sonra Anayasa değişikliği yaparak, idam cezasına yeniden geri getirmesi halinde ise, bu değişikliğin “geçmişe yürümeyeceğini” vurgulayan Hikmet Sami Türk, “idam cezası yeni bir Anayasa değişikliği ile geri getirilse bile, bu geçmişe yürümez. Ceza hukukunun temel ilkelerine göre geçmişte işlenmiş suçlarda etkili olmaz. Bu ceza, çıktığı tarihten ilerisi için uygulanabilir.” dedi.
“AVRUPA KONSEYİ’NDE İDAM CEZASI YOK”
Türkiye’nin Avrupa Konseyi’nin kurucu üyelerinden olduğuna ve Avrupa Konseyi’nin hiçbir üyesinde “idam cezasının bulunmadığına” da dikkat çeken Hikmet Sami Türk, “Türkiye de, Avrupa Konseyi üyesi olarak ek protokolleri kabul etmiştir” diye konuştu.