BM'den Afganistan için insanlık suçu açıklaması

Birleşmiş Milletler, Küresel Eğitim Özel Elçisi ve eski İngiltere Başbakanı Gordon Brown, basın toplantısında, Afganistan'daki kız çocuklarının eğitimine ilişkin açıklamalarda bulundu.

Brown, "Aldığımız hukuki görüş, Afgan kızlarının eğitimden ve Afgan kadınlarının çalışmaktan mahrum bırakılmasının cinsiyet ayrımcılığı olduğunu gösteriyor. Bu 'insanlık suçu' olarak kabul edilmeli ve Uluslararası Ceza Mahkemesinde yargılanmalı." dedi.

"Taliban yönetiminin yayımladığı 80 bildirinin 54'ünün kadınların ve kız çocuklarının haklarını hedef aldığını" belirten Brown, son dönemlerde buna, kız öğrencilerin üniversite sınavlarına girişlerini ve kamuya açık alanlara ziyaretini kısıtlayan yeni yasaklar eklendiğine dikkati çekti.

Brown, Uluslararası Ceza Mahkemesinin, bu durumu "insanlık suçu" saymasına gerekçe olarak, Kadın İşleri Bakanlığının kabineden çıkartılıp yerine İyiliğe Davet ve Kötülükten Sakındırma Bakanlığının kurulmasını ve Bağımsız Afgan İnsan Hakları Komisyonunun feshedilmesini gösterdi.

İyiliğe Davet ve Kötülükten Sakındırma Bakanlığını "korkulan bakanlık" olarak niteleyen Brown, kadın haklarını savunan sivil toplum kuruluşu liderlerinin hapishaneden çıkarılması çağrısında bulundu.

Öte yandan Brown, Müslüman halkın çoğunlukta olduğu ülkelere, eğitimdeki söz konusu kısıtlamaların "İslam'da veya Kur'an-ı Kerim'de bir dayanağının olmadığı konusunda ikna etmek için" BM'nin ülkedeki çabalarına destek olmaları çağrısında bulundu.

Brown, İslam'ın kız çocuklarının okumasını desteklediği ve Afganistan nüfusunun yarısının eğitim hakkının elinden alınmasıyla ülkenin gelişemeyeceği anlatılabilirse bu konuda gelişme kaydedebileceklerini vurguladı.

Taliban'ın kadın personel yasakları

Taliban'ın 15 Ağustos 2021'de Afganistan yönetimine gelmesiyle, ülkede kadınların çalışmasına ve kızların eğitim almasına yönelik ciddi kısıtlamalar getirilmişti.

Kızların önce ortaokul ve liselerde, Aralık 2022'de ise üniversitelerde eğitim alması engellenmişti. Yine geçen aralıkta Afgan kadınların yerel ve yabancı sivil toplum kuruluşlarında çalışması da askıya alınmıştı.

BMGK kararı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 28 Nisan'da, Afganistan'daki Taliban yönetiminin BM kadın personeline getirdiği çalışma yasağını kınayan bir karar kabul etmişti.

Türkiye'nin de eş sunuculuğunu üstlendiği tasarı, 15 üyeli BMGK'de oy birliğiyle kabul edilmiş, kararda, Taliban yönetimine kadınlara yönelik yasakları hızlı bir şekilde "geri çevirme" çağrısı yapılmıştı.