"Bir Osmanlı Bürokratının Karikatürleri" sergisi
- Osmanlı bürokratı Yusuf Franko'nun karikatür albümünden oluşan sergi, ANAMED'de açıldı
İSTANBUL (AA) - "Yusuf Franko'nun İnsanları-Bir Osmanlı Bürokratının Karikatürleri" sergisi ziyarete açıldı.
Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi'nin (ANAMED) katkılarıyla, bu merkezde açılan serginin küratörlüğünü Bahattin Öztuncay, tasarımını Yeşim Demir Pröhl, danışmanlığını ve metin yazarlığını ise Mehmet Kentel üstlendi.
Kentel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, serginin Ömer Koç koleksiyonuna yeni dahil olan Yusuf Franko adlı Osmanlı bürokratının karikatür albümü etrafında şekillendiğini söyledi.
Sergide Franko'nun sanatını, karikatürlerini, karşısına çıkan insanları ve o dönemin Beyoğlu semtini bir bağlama oturtmaya çalıştıklarını kaydeden Kentel, serginin altı farklı bölümden oluştuğunu belirterek, şu bilgileri verdi:
"Birinci bölüm aile bölümü. Yusuf ile ailesinin hikayesi yer alıyor. Lübnan kökenli bir aile. Lübnan ile Beyoğlu arasındaki bağlantıları deştiğimiz bir bölüm. İkinci bölüm karikatür bölümü. 'Avrupa'da karikatür nasıl gelişti? Osmanlı'ya nasıl geldi? Osmanlı'da nasıl bir karikatür sahnesi vardı?' Bunu anlatıyoruz. Üçüncü bölümümüz Beyoğlu'na bir giriş niteliğinde. 'Neden Yusuf'un çizdiği bu karakterler Beyoğlu'nda toplandı. 19. yüzyılda Beyoğlu'nda neler oluyordu?' Dördüncü bölüm Beyoğlu'nun bir diplomasi mekanı haline gelmesini anlatıyor. Elçilik sarayları ve uluslararası toplantılar için yapılan kasırları anlatıyor ve de Yusuf'un çizdiği diplomat ailelerini bir araya topluyor."
Mehmet Kentel, beşinci bölümde, "Pera Küresel Bir Sahne" adı altında Beyoğlu'nun bir kültür sanat merkezi haline gelmesinin anlatıldığını aktararak, "Yusuf'un albümünden aldığımız ressamlar, opera sanatçıları, Sarah Bernhardt gibi aktörlerin buraya gelmesi ve yine Yusuf'un ailesinden Michel Naum'un kurduğu Naum tiyatrosunun altını çizdiğimiz dönem." ifadelerini kullandı.
"Albümün Dışında Efsanenin Ötesinde" adlı son bölüme de değinen Kentel, o dönemde Beyoğlu'nda dışlanan ve buradan ayrılmak zorunda kalan yoksul kesimin bu bölümde ele alındığını söyledi.
Kentel, sergide en dikkat çeken işlerden birinin, "Sosyal Ağ Haritası" olduğunu vurgulayarak, bunu, Franko'nun karakterlerinin Beyoğlu'nda birbirleriyle kurdukları ilişkiyi, sahip oldukları farklı konumları ve kurdukları ortaklıkları anlatan bir ağ haritası şeklinde açıkladı.
Franko'nun albümünde 84 sayfa karikatür olduğunu aktaran Kentel, "Çalışmalarımızda, literatür taraması, arşiv çalışması, Başbakanlık Osmanlı arşivleri ve Salt Galata'da bulunan Osmanlı Bankası arşivleri, şehir planları, şehir indeksleri, kişisel arşivler tarandı. Bu karakterler hakkında yazılmış kitaplar, yazılar, bir şekilde bu karakterlerin yazdıkları notlar varsa onlar bulunmaya çalışıldı. Tabii tüm karakterleri kapsamlı olarak anlatmış değiliz. Albüm dışında da en önemli kaynağımız Ömer Koç koleksiyonları oldu. Koleksiyondan birçok obje sergide yer alıyor. Beyoğlu fotoğrafları, karakterlerin fotoğrafları gibi." değerlendirmesinde bulundu.
Sergide, Osmanlı bürokratı, hariciyeci, mutasarrıf ve cemiyet adamı Yusuf Franko Kusa'nın karikatür aracılığıyla resmettiği 19. yüzyıl kapitalistleri, yüksek cemiyet mensupları, Osmanlı paşaları, levantenleri, sanatçıları ve diplomatlarının hiciv yüklü portreleri yer alıyor.
Hazırlık çalışmaları yaklaşık bir yıl süren sergi, 1 Haziran'a kadar görülebilecek.
