Bakan Ersoy Ayasofya tartışmalarına açıklık getirdi! ‘Kapı değil bu bir koruma tüneli…’

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, TV100 ekranlarında Az Önce Konuştum programında Candaş Tolga Işık'ın sorularını yanıtladı.

Ersoy'un açıklamalarından satır başları:

AYASOFYA NEDEN TARTIŞILIYOR?

Geçen seneden itibaren Ayasofya genelinde kapsamlı bir restorasyon çalışması başlattık. Bu bağlamda bilim kurulu oluşturuldu. Bilim kurulunun eşliğinde lazerle üç boyutlu bir haritası çıkarıldı. İlk kez Ayasofya gibi bir kültür varlığının üç boyutlu bir haritasına sahip olduk. Projeler hazırlandı. İki esas konumuz var; Restorasyon ve İstanbul depremine Ayasofya'yı hazır hale getirmek.

Restorasyona ilk başladığımız yer 2. Ahmet Çeşmesi'nin karşısında 2. Beyazid Minaresi dediğimiz kısımdan başladık. Bunun sebebi depreme karşı en zayıf minarelerden biri olduğu tespit edildi. Minare devrilirse kubbeye doğru devrileceğini tespit ettik. Kubbede hasarlar vardı, onları tespit ettik. Minareyi kontrollü bir şekilde söküm işlemi yapılıp restorasyon sonrası kontrollü bir şekilde yerine takılacak.

Restorasyon çalışmalarını yıl sonuna kadar tamamlamayı planlıyoruz. Ondan sonra başka bir minarede ve binanın başka kısmında çalışma başlayacak. Bu şekilde tamamlanacak. Bilim kurulunun onayından geçen projeler anıtlar kurulunun onayından da geçiyor.

AÇIKLIK GETİRDİ

Neyi görmek istemenizle ile alakalı bir şey bu. Kapı diye bakmanız doğru değil, o aslında bir koruma tüneli. Esas kütle çelik kütle minarenin oradaki. Bu taşınabilir mobil bir koruma tüneli. Bu bir kapı değil, konteyner gibi düşünün, 2 dakikada alırsınız. Bunlar mobil yapılar. Minarenin işi bittiği zaman bu iskele sökülecek ve bu kapıda buradan alınacak. Orijinal kapıdan girişler devam edecek.

Ayasofya'ya yukarıdan 3. Ahmet Çeşmesi'nden ziyaretçi alıyoruz. Bu ziyaretçi planı. İki ziyaretçiyi çakıştırmıyorsunuz. Aşağıdaki trafik yükünü yukarı alarak trafik yükünü hafifletiyorsunuz. Turistler ve ibadet amaçlı gelenleri aynı kapıdan sokunca inanılmaz bir kuyruk vardı. Bugün ilk testleri yaptık, ibadet amaçlı ve turistik amaçlı gelenler rahatlıkla girmeye başladı. Üst koridardan galeriye geçiyorsunuz, tarihi bir yokuştan siz galerinin altına iniyorsunuz. Bu taş zeminde nemlenme sorunu var. Çok hızlı bir şekilde ayağınız kayıp düşebilirsiniz. Bu kaplamayı yapmazsanız her gün ziyaretçilerin sakatlanmasına yola açar. Mevcut taş zeminin üzerine bir keçe konuluyor sonra bu sıkıştırılmış ahşap sistemiyle bu yerleştiriliyor. Bu bir gün içinde sökülüp alınabiliyor. Bu laminant değil, meşe.

UNESCO NE DEDİ?

2 ay içinde bir çalışma yapıldı. Ana konu UNESCO’nun da tavsiyesiyle 2 ziyaretçi yönetim planını oluşturmak, bina üzerindeki yoğunluğu azaltmak ve yoğunluk olmayan noktalara kaydırmak. Çok başarılı bir şekilde yönetildi. İbadet etmek isteyen Müslüman ziyaretçiler aşağı koridora yönlendiriliyor, turistlik amaçla gelen yabancı ziyaretçiler de üst koridora yönlendiriliyor. Artık turistlerin kulaklıkları yoksa bir geçici tek seferlik kulaklık veriyoruz. 23 dilde bilgilendirme alıyorlar.

Geçen sene biz 51.4 milyon ziyaretçi sayısını yakalamıştık. Bu sene 31 Ocak'ta açıklanacak. Benim öngörüm 56,5 milyon ziyaretçiyi aşmış olacak. Gelir çok daha fazla olacak. Turizmde bizim için nicelik kadar nitelik de önemli.

"EN ETKİLİ VE YOĞUN TANITIM YAPAN ÜLKE OLDUK"

Bu coğrafyada yaşıyorsanız krizlere alışık olacaksınız. Her zaman bu krizlere sektörünüzü alışık hale getirmeniz gerekiyor. O yüzden biz Turizm Geliştirme Ajansını kurduk. Dünyada en etkili ve yoğun tanıtım yapan ülke olduk.

Turizm bölgelerini sayacak olursanız yaklaşık bu seneki rakamlara göre 16 milyon civarında İstanbul ziyaretçi alıyor. Bir o kadar Antalya bölgesi alıyor. Toplam turistin yüzde m10’u kadar Ege Bölgesi, Karadeniz ve diğer bölgeler diye yayılıyor. Arap turistler ağırlıklı olarak İstanbul ve Karadeniz bölgesini ziyaret etmekte.

Işık'ın "Sizinle ilgili Antalya Belediye Başkanı olacak diye haberler okuyorum. Bu konu hiç konuşuldu mu, size bir teklif geldi mi?" sorusuna Ersoy "Biz Antalya’da geçen dönem 2 bakandık. Bu dönem ben Antalya’yı temsil eden tek bakanım. Antalya dediğiniz zaman kültür, sanat ve turizmin başkenti. En fazla turizm geliri elde ettiğimiz şehir. Böyle baktığınızda benim Kültür ve Turizm Bakanı olarak benim Antalya’yla ilgili olmam çok normal, bir de Antalyalı Bakan olduğum için Cumhurbaşkanımız ‘Mehmet hem Kültür ve Turizm Bakanı olman sebebi ile hem de Antalyalı olman sebebi ile Antalya’nın sorunlarıyla ilgili Bakan sen ol’ dedi. Ben de ilçe ilçe dolaşarak sadece kültür, turizm sorunlarıyla değil bütün sorunlarıyla ilgileniyorum." yanıtını verdi.

2 önce adayımız açıklandı. Kepez Belediye Başkanımız Hakan Tütüncü oldu. Çok da iyi oldu. Hakan çok etkili bir arkadaşımız, atom karıncadır. Çok çalışkandır. Kepez'i ayağa kaldıran yatırımlar yaptı." yanıtını verdi.

Şehir içinde ulaşım sıkıntıları var. Kaleiçinde sorunlar var. Çevre köylerle sulama sıkınıtısı var. Antalya-Alanya yolu ile ilgili biz geçen ay otoban ihalesini yaptık. İhaleyi yapmamız yetmiyor. Belediye bazında altyapılarının yapılması gerekiyor. Şehiriçi yolların takviye edilmesi gerekiyor. Her ne kadar büyükşehirin yetki alanında olsa da biz bakanlık olarak yetki aldık.

BİR MOTTO OLUŞTURDUK

Bu yıl itibarıyla yıl sonuna kadar tamamına Türk Koordinatör Kazı Başkanı atadık. Koordinatör kazı başkanı atarken yoğun bütçe, yoğun ekip, ekipman desteği ile atadık. Bir motto oluşturduk ve dedik ki Türk kazı tarihinde son 60 yılda yapılan iş kadar işi gelecek 4 yılda yapacağız. Buna da arkeolojinin altın çağı dedik. 15 yılda yapılan işi 1 yılda yapacağız.

BAĞIŞ AÇIKLAMASI

Ben Bakan maaşını sizden öğrendim kaç TL olduğunu bilmiyorum zaten hiç ellemedim. İlk atandığım andan itibaren Mehmetçik ve Disleksi vakfına eşit şekilde bağışlıyorum. Maaşı hiç görmediğim için hesaba otomatik olarak yatıyor. Aynı gün vakıflara otomatik olarak yatıyor.

Benim halim vaktim yerinde ihtiyacım da yok. Zaten buraya maaş için gelmedim. Benim babam o vakıfların en büyük bağışçılarından biriydi. Biz de o geleneği kardeşler olarak sürdürüyoruz.

TÜRKİYE'YE KAÇ ESER GERİ GETİRİLDİ?

2023 çok başarılı geçti. 3 bin 59 eseri yurt dışından getirmeyi başardık. 2018’den beri 12 binden fazla eser geldi. En son ‘Kore Torsosu’ geldi. Burdur’dan Bronz İmparator heykeli gelecek. Bunun müjdesini de buradan vereyim. Bir tane de İtalya’dan pişmiş topraktan eserlerimiz var. İtalyan Hükümeti ile protokol sağlandı. Aynı hızla devam ederek bu süreci devam ettiriyoruz.

Işık'ın "İstanbul’un başında çok büyük bir dert var o da deprem riski. Siz Kültür ve Turizm Bakanı olarak nasıl bir hazırlık çalışması yürütüyorsunuz?" sorusuna Ersoy "Maalesef sadece İstanbul’un değil birçok bölgenin sorunu. Biz Elâzığ depreminden sonra böyle bir çalışma yaptık. İlk etapta acil müdahale ekiplerini oluşturduk. Her şehrin badi şehirlerini oluşturduk. Tek nokta da değil, iyi ki öyle yapmışız hem yakın hem uzak noktada badi şehirlerini oluşturduk. Bizim bakanlığımızda da hangi müze depremde zarar görürse, hangi illerdeki hangi ekip müdahale edecek hepsi belli." yanıtını verdi.

HATAY AÇIKLAMASI

6 Şubat depreminde 11 şehir deniyor ama 17 şehir sınırındaki yapılar etkilendi. 8 bin üzerinde kültür varlığı etkilendi. Bunların bin kadarı zaten kamu kültür varlığı, diğerleri özel şahıslara ait yapılar. onunla ilgili Antakya ile ilgili çok özel bir çalışma yapıyoruz.

GALATA KULESİ'NE DE DEĞİNDİ

Galata Kulesi çok başarılı bir restorasyondan geçti. Orada biliyorsunuz başka sıkıntılar vardı. Çökme vs. gibi. Bakın dünyanın en önemli yapılarından birisine sahipsiniz kafeterya, restoran, personel soyunma odaları, muhasebe kayıp ofisleri ve boğaz manzaralı tuvaletler olarak kullanıyorsunuz. Gereksiz bu ünitelerin tamamını çıkardık. Orayı A’dan Z’ye restore ettik. Şimdi Kule müze sınıfına getirdik.

Ticari yapılar bizim işimiz değil. Orada restoran, kafeler çevresinde var onlar bundan sebeplensin, faydalansın. Bu onların işi bizim işimiz değil. Biz orayı cazibe noktasına getirelim. Güzel bir müze yapalım. Daha fazla ziyaretçi almasını sağlayalım. Restorasyona bir ara vermiştik ebabil kuşlarının göç dönemine geldiği için. Göç dönemi bittiği için bu dönem de tekrar iskele kuruldu. Nisan-Mayıs ayına kadar İnşallah külahı onarıp eski yerine koyacağız.