Umut hakkından, ağırlaştırılmış müebbet ya da müebbet hapis cezasına çarptırılmış mahkumlar belirli şartlar altında faydalanabilir.
Umut hakkı, tüm mahkumlara otomatik olarak uygulanmaz. Özellikle ağır suçlardan hüküm giymiş kişilerin ceza infaz süreleri sonunda serbest kalma ihtimali, iyi hal ve rehabilitasyon süreçlerinin göz önünde bulundurulmasıyla değerlendirilir.
Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler'in Nelson Mandela Kuralları gibi uluslararası belgeler de, mahkumların onurlu bir yaşam sürmelerini sağlamak için serbest kalma umudunun korunması gerektiğine vurgu yapar.
DEVLET BAHÇELİ'DEN UMUT HAKKI KULLANIMI AÇIKLAMASI
"TBMM'de her meselenin ele alınıp milli akılla çözümü mümkün ve mecburidir. Eğer terörsüz bir siyaset, ülke, gelecekte herkes ittifak halindeyse o halde gövdemizi koymaya varız. Türkiye'ye getirilirken her türlü hizmete hazırım diyen terörist başı buyursun, terörün bittiğini, örgütün tasfiye edildiğini tek taraflı ilan etsin.
Bu çağrımı henüz anlamayanlar çok sayıda. Türkiye Yüzyılı'nda terörü sıfırlamak amacına matuf ikinci hüküm cümlem şöyledir: Şayet terörist başının tecridi kaldırılırsa gelsin, TBMM'de DEM Grup Toplantısı'nda konuşsun. Terörün tamamen bittiğini ve örgütün lavedildiğini haykırsın. Bu dirayeti gösterirse umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin yapılmasının önü de ardına kadar açılsın. Adres İmralı'dan DEM'e uzansın."