AYM'den sosyal medya mesajlarına ceza hakkında kritik karar
Anayasa Mahkemesi, İngilizce öğretmeni Jülide Hansu'nun15 Temmuz darbe girişimi sonrası yaptığı sosyal medya paylaşımlarına verilen cezayı iptal etti. Öğretmene tazminat ödenecek.
Antalya’nın Alanya ilçesinde bir ilkokulda İngilizce öğretmeni olarak görev yapan Jülide Hansu, 15 Temmuz darbe girişiminden sonra sosyal medyasında başka kullanıcıların iletilerini paylaştı.
İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Jülide Hansu ve bazı öğretmenler hakkında ihbar olduğunu söyleyerek müfettişliğe bildirdi.
Bu kapsamda darbe girişimi sonrasında sosyal medya (facebook) üzerinden hükumet aleyhine ve devlet büyüklerine karşı siyasi içerikli paylaşımlarda bulunan öğretmenler hakkında disiplin soruşturması başlatıldı.
“CEMAAT DEVLETE SIZMIŞ, BUNA KARGALAR BİLE GÜLER”
Jülide Hansu’nun bir başka kullanıcı tarafından yazılan ve mahkeme kararına esas alınan iletisi şöyleydi:
“Yazar_Geçer isimli kullanıcının ‘Hazır eliniz değmişken bu Fetöcülere de bir sorun bakalım, hala aynı fikirdeler mi, kandırılmışlar mı?’ yorumu ile ‘AK Parti Genel Başkan Yardımcısı H.Ç, AK Parti ile Gülen cemaati arasında kavga var iddialarına şu yanıtı verdi: Cemaat devlete sızmış buna kargalar bile güler; Kaydı mı var? Bunlar Paranoya.’; dört siyasetçinin fotoğrafı ile birlikte ‘Bakın daha önce nelere diyorlardı?’ içerikli gazete haberi”
Nihayetinde Disiplin Kurulu kararıyla öğretmen hakkında disiplin cezası verildi. Jülide Hansu, mahkeme ve istinafta yaptığı itirazları da reddedilince Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.
“AK PARTİ ÜYESİ DÖRT SİYASİ”
Anayasa Mahkemesi şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
Başvurucunun sosyal medya paylaşımıyla herhangi bir siyasi parti yararına veya zararına fiilen faaliyette bulunması nedeniyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasının ifade özgürlüğüne yönelik bir müdahale olduğu değerlendirilmiştir.
Mahkeme verdiği kararda, başvurucunun Yazar_Geçer isimli kullanıcının “Hazır eliniz değmişken bu FETÖ’cülere de bir sorun bakalım, hala aynı fikirdeler mi, kandırılmışlar mı?” yorumuyla birlikte paylaştığı AK Parti üyesi dört siyasetçinin görseline yer verilen gazete haberinde kullanılan “Fetöcüler” ifadesini değerlendirmiştir.
“SUBJEKTİF YORUMDAN İBARET”
Kamu görevlisinin açıkladığı düşünceyi yahut başvuruya konu olayda olduğu gibi başkalarınca açıklanan bir düşünceyi yorumsuz bir şekilde paylaşmasının başkalarını siyasi partiler lehine veya aleyhine ikna etme çabası olarak kabul edilebilmesi için ise açıklamanın siyasi partilerle yahut siyasal meselelerle ilgili olması tek başına yeterli kabul edilemez.
Mahkeme başvurucunun düşünce açıklamasını siyasi partiler lehine veya aleyhine propaganda olarak nitelendirmeden önce propagandanın zikredilen unsurları ile açıklamalar arasında nesnel ve doğrudan bir ilişki kurmamış, başka bir deyişle ulaşılan sonuç kanun hükmünü aşar biçimde düşünce açıklamasına dolaylı anlamlar yükleyen subjektif yorumdan ibaret kalmıştır
Anayasa Mahkemesi, çok sayıdaki kararında ifade özgürlüğüne gerekçesiz olarak veya Anayasa Mahkemesince ortaya konulan kriterleri karşılamayan bir gerekçe ile yapılan müdahalelerin Anayasa’nın 26. maddesini ihlal edeceğini ifade etmiştir. İfade özgürlüğüne yapılan bir müdahalenin demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun kabul edilebilmesi için kamu makamları tarafından ortaya konulan gerekçelerin ilgili ve yeterli olması gerekir.
Anayasa Mahkemesinin kabul ettiği standartları uygulamayan idare ve Mahkemenin başvurucunun bir disiplin cezası ile cezalandırılmasının zorunlu toplumsal bir ihtiyaca karşılık geldiğini ilgili ve yeterli bir gerekçe ile ortaya koyduğunun kabul edilmesi mümkün olmamıştır.
Açıklanan gerekçelerle başvuruya konu demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun olmayan müdahalenin Anayasa'nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar verilmesi gerekir.
HÜKÜM: İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İHLAL EDİLDİ
Anayasa Mahkemesi neticede şu hükmü kurdu:
İfade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
Anayasa'nın 26. maddesinde güvence altına alınan ifade özgürlüğünün İHLAL EDİLDİĞİNE,
Kararın bir örneğinin ifade özgürlüğünün ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Antalya 3. İdare Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
Başvurucuya net 5.000 TL manevi tazminat ÖDENMESİNE,
Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 3/11/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
