AYDIN DOĞAN'I RAHATLATACAK KARAR!..RTÜK YABANCILARA YÜZDE 25 SINIRINI KALDIRDI!..

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) yabancıların radyo ve TV'lerdeki payının yüzde 25'i aşamayacağına ilişkin sınırı fiilen kaldırdı, yabancıların birden fazla radyo ve TV'ye ortak olamayacağı kuralını da esnetti .Formül Doğan Grubu'nun yabancı ortaklıktan kaynaklanan durumunun devamını sağlayacak.

Kurul, Doğan'a durumu düzeltmesi için yeni süre vermediği gibi "Lisans iptaline kadar gidilir" uyarısında da bulunmadı. Yabancıların, radyo ve televizyon sahibi olabilmesini kısıtlayan yasal sınır fiilen delindi.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) yabancıların radyo ve televizyon (TV) kuruluşlarındaki payının yüzde 25'i geçemeyeceğine ilişkin yasal sınırı, yorum yoluyla kaldırdı.

Kurul, bir yabancının birden fazla radyo ve TV'ye ortak olamayacağına ilişkin kuralı da yeni mevzuat yaratırcasına esnetti. RTÜK, halka açık hisseleri yabancıların da elinde bulunan Doğan Yayın Holding'in, Alman Axel Springer'e sattığı yüzde 25 hisse sonrasında yabancı payı ile ilgili olarak 2.5 ay içinde iki farklı karara imza attı.

Doğan Grubu televizyonlarında yabancı payının yüzde 25'i aştığına ilişkin Maliye Bakanlığı'nın raporunu dikkate alınmadı ve Grup için "Mevcut durum devam edebilir" mesajı verilerek yeni bir tartışma tetiklendi.

MALİYE NE DEMİŞTİ?
Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri, Doğan Yayın Holding'de (DYH) yaptığı vergi incelemesi sırasında, RTÜK mevzuatına da aykırılık tespit etti. Kontrolörler, yabancıların sahip olabileceği radyo ve TV sayısına ilişkin yasal sınırların aşıldığını 2009'da bir raporla RTÜK'e bildirdi. Raporda, şu konular ön plana çıktı:

Yabancı ortakların Doğan Grubu TV'lerindeki payı, araya giren 4 şirkete rağmen (Alp Görsel, D Prodüksiyon, D Yapım ve DTV Holding) değişikliğe uğramamıştır ve yüzde 25'in üzerindedir.

DYH'nin toplam sermayesinin en az yüzde 10'u yabancı kişilerin mülkiyetindedir. Grubun 28 adet TV şirketinin en az yüzde 7.48'i muhtelif yabancıların mülkiyetine geçmiştir.

DTV Holding'in yüzde 25'inin Axel'e satıldığı dikkate alındığında, 28 TV-radyo şirketinin yüzde 32.48'i yabancıların elindedir.

RTÜK'ÜN İLK KARARI
RTÜK, Maliye'nin raporu üzerine Kasım 2009'da yaptığı ilk değerlendirmede, Doğan Grubu'na, kanuna aykırı durumun düzeltilmesi için 90 gün süre tanıdı.

Doğan'ın, 2 Şubat 2010'a kadar daha önce sattığı hisselerin bir bölümünü geri alması beklenirken RTÜK, 13 Ocak 2010 tarihli toplantısında şaşırtan bir karara imza attı.

Kurul, Doğan Grubu televizyonlarındaki yabancı payını tartışma bile açmadı ve yasanın delinmesine kapı araladı. Kurul'un bir üyesinin (Abdulvahap Darandeli) çekimser kaldığı diğer üyelerinin olumlu oy verdiği formül, Doğan Grubu'nun yabancı ortaklıklardan kaynaklanan yasa dışı fiili durumunun devamı yönünde oldu.

Kurul, Doğan'a, 'durumunu düzelt' diyerek ilave süre vermeyi tercih etmediği gibi 'lisans iptaline kadar gidilir' uyarısında da bulunmadı.

RTÜK Yasası 'Yüzde 25 ve sadece bir TV' diyor

RADYO VE TELEVİZYONLARIN KURULUŞ VE YAYINLARI HAKKINDA KANUN

(Md. 29)

h) Bir özel radyo ve televizyon yayın kuruluşunda yabancı sermayenin payı, ödenmiş sermayenin % 25'ini geçemez

ı) Bir özel radyo ve televizyon yayın kuruluşunda ortak olan gerçek veya tüzel yabancı kişi bir başka radyo ve televizyon kuruluşuna ortak olamaz.

j) Bu şirketlerin bir başka şirkete devri, bir başka şirketin devralınmasından önce, Üst Kurul'dan izin alınması zorunludur.
Kanunda öngörülen hususlara aykırılık oluştuğu takdirde Üst Kurul'un vereceği süre zarfında bu aykırılık giderilmek zorundadır. Aksi halde yayın izni iptal edilir.

2.5 ayda iki ayrı karara imza atan RTÜK'ten garip gerekçeler dizisi

RTÜK'ün, 2.5 ay içinde görüş değiştirmesinde, sürpriz yorum farkının etkili olduğu bildirildi. RTÜK Başkanı Prof. Davut Dursun'un, Doğan Grubu'nun piyasanın en büyüğü olduğunu, zaten yasada değişiklik planladığını söylediği ve siyasi risklere işaret ettiği öğrenildi. Daha sonra Doğan Grubu'nu rahatlatan şu gerekçeler hazırlandı:

YABANCI PAYI YÜZDE 50'YE ÇIKABİLİR: Doğan Grubu ile ilgili yeni karara "kanun değişikliğinin beklenmesi" yönünde bir ifade konulması düşünüldü.

Ancak bu yaklaşımın TBMM'nin iradesine ipotek gibi anlaşılacağı, çıkmayan yasanın beklenmesi gibi bir ibarenin hukuken mümkün olmadığı vurgulandı.

Zaten RTÜK, yasa çıkmasını beklemek değil mevcut yasaları uygulamak durumunda. Ama Kurul, Doğan Grubu için yürürlükteki yasanın gereğini yerine getirmekte isteksiz davrandı ve kendince yeni mevzuat yarattı.

YÜZDE 25 SINIRI DOĞRUDAN ORTAKLIK İÇİN GEÇERLİ: RTÜK, bu yorumla, Maliye Gelirler Kontrolörleri'nin "Doğan Yayın Grubu'nda yabancı payı, doğrudan ve dolaylı pay sahipliği ile yüzde 32.48'dir" tespitini kaale almadı.

Önce Doğan Grubu'na yeni bir süre verilmesi tartışıldı ancak yeni yasanın ne zaman çıkacağı öngörülemediği için daha önce alınan karardaki 90 günlük sürenin süresize çevrilmesi üzerinde karar kılındı.

YASANIN 29/A MADDESİNE BAKILIRSA YAYINCI KURULUŞLARIN ÇOĞUNDA İHLAL VAR: RTÜK, bu yaklaşımıyla "Sadece bir gruba yaptırım haksızlık olur. DYH, piyasanın en büyüğü, kaos çıkar" gibi tuhaf bir mazeret icat etti.

Kanunu uygulamak yerine diğer yayın gruplarına dolaylı yollarla yabancı ortak bulabileceği sinyali gönderdiği gibi kanundaki açık sınırlara uyan yayıncı kuruluşları da bir anlamda cezalandırmış oldu.

Sabah