01 Nis 2016 11:35
Son Güncelleme: 23 Kas 2018 18:26
Anadolu Ajansı'ndan 31 Mart'ta 1 Nisan şakası
Anadolu Ajansı'nın (AA) dün yayına verdiği o haberin 1 Nisan şakası olduğu anlaşıldı.
Anadolu Ajansı'nın (AA) dün yayına verdiği ve birçok gazeteyle
internet sitesinde yer alan "Büyüyebilen robot geliştirildi"
başlıklı haber, AA muhabirlerinin kurguladığı "1 Nisan" şakası
olduğu ortaya çıktı.Bazı medya organlarının bu şakayı gerçek
zannederek haberi kullandığı görüldü.
Şakanın evrensel günü olarak kutlanan 1 Nisan için AA, "Büyüyebilen robot geliştirildi" başlıklı haberi yayına sundu. AA muhabirleri tarafından kurgulanan haberde, "Japon bilim adamlarının, tıpkı çocuklar gibi büyüyebilen robotlar geliştirdiği ve sahibi için özel üretilecek robotların, bebeklikten çocukluğa, ergenlikten gençliğe insan hayatının tüm evrelerini geçirecek şekilde tasarlandığı" ifadeleri yer aldı. Haberde prototip robot için kullanılan "Hashari Samaray" adında, "haşarı" sözcüğü ile "yaramaz" kelimesinin tersten yazılışı kullanıldı.
Japoncada "z" harfinin "s" ile okunmasından dolayı "yaramaz"ın z'si s'ye dönüştürüldü. Robotu geliştiren ekibin hayali lideri Prof. Dr. Hikaru Nasinisakashi'nin adı da "Nisan Şakası" sözcüklerinden oluşuyor. AA, daha önce de abonelerine 1 Nisan şakası yapmıştı. 2009'da yayımlanan "İlk kez Dünya'ya çok benzeyen gezegen keşfedildi", 2012'de yayımlanan "Hamilelik süresi 5 aya iniyor" ve 2013'te yayımlanan "Taksim’de doğalgaz bulundu” başlıklı haberler, gazeteler, internet siteleri ve sosyal medyada büyük yankı uyandırmıştı.
Dünyaca ünlü şakalar Dünyaca ünlü basın organları da 1 Nisan'da abonelerine ve okurlarına çeşitli şakalar yapmıştı. Tarihe geçmiş ünlü şakalardan bazıları şöyle:
"İsviçre'de Spagetti Hasadı - 1957": BBC'nin haber programı Panorama, İsviçre'de çiftçilerin sıcak geçen kış ve spagetti ağaçlarına dadanan buğday bitinin yok edilmesi sayesinde bereketli bir hasat yaptıklarını duyurdu. Habere, ağaçlardan sarkan spagettileri toplayan çiftçilerin görüntüsü eşlik ediyordu. Çok sayıda izleyici, BBC'yi arayarak spagetti ağacını nereden alabileceklerini sordu. Şakayı devam ettiren BBC, izleyicilerine bir kavanoz salçanın içinde bir tane spagetti koyup büyümesini beklemelerini söyledi.
"San Serriffe adında bir ülke - 1977": İngiliz Guardian gazetesi, Hint Okyanusu'nda yer alan noktalı virgül şeklinde adalardan oluşan San Serriffe adlı "uydurma" bir ülkeyi tanıtmak için yedi sayfalık bir ek yayımladı. Başkenti Bodoni olan adalar ülkesini General Pica yönetiyordu. Ekin yayınlandığı gün The Guardian'ın telefonları kilitlendi. Okurlar, cennete benzeyen adalarda tatil yapabilmek için daha fazla bilgi istiyordu. Sadece birkaç okuyucu, adayla ilgili her şeyin imla terminolojisinden geldiğini fark etti.
"Nixon, yeniden aday oluyor - 1992": National Public Radio, Richard Nixon'ın yeniden başkanlığa aday olacağını duyurdu. Nixon'ın kampanya sloganı "yanlış bir şey yapmadım, bir daha da yapmam" olacaktı. Haberde Nixon'ın adaylık konuşmasıyla ilgili ses kayıtları yer alıyordu. Şok geçiren izleyiciler, National Public Radio'nun telefonlarını kilitledi. Sunucu John Hockenberry, bunun Nisan 1 şakası olduğunu ve komedyen Rich Little'in Nixon'ı taklit ettiğini açıkladı.
"Alabama, Pi sayısını 3 olarak yuvarladı 1998": New Mexicans for Science and Reason dergisi, Alabama Eyalet Meclisi'nin Pi sayısının 3.14159 olan değerini yuvarlayıp 3.0 olarak değiştirmeyi kabul ettiğini yazdı. Haber, kısa sürede internette yayıldı. Bunun bir şaka olduğu, Alabama Eyalet Meclisi'nin protesto dolu mektuplar alması üzerine ortaya çıktı. "Kızgın kafalı, çıplak, buz kurdu - 1995": Discover Magazine, "saygıdeğer" bilim adamı Aprile Pazzo'nun Antarktika'da yeni bir tür keşfettiğini yazdı. Dergiye göre bu büyüleyici yaratıkların kafalarının üzerinde sayısız damarın beslediği tabağa benzer bir kemik vardı. Aşırı derecede ısınıp kor haline gelen kemik, hayvanların Antarktika soğuğuna dayanmalarını sağlıyordu. Pazzo, kaşif Philihhe Poisson'un 1837'de Antarktika'da araştırma yaparken kaybolmasından da kızgın kafalı kurtların sorumlu olduğunu iddia ediyordu. Dergiye, yaratıkla ilgili binlerce elektronik posta geldi.
"Yerçekimi azalıyor - 1976": İngiliz astronom Patrick Moore, BBC'ye yaptığı açıklamada 1 Nisan'da sabah saat 09.47'de Plüton gezegeninin Jüpiter'in arkasına geçeceğini, bunun da Dünya'daki yerçekimini geçici olarak azaltacağını açıkladı. Moore, tam gezegen hizalanmasının olduğu anda havaya zıplayanların kendilerini havada yüzüyormuş gibi hissedeceğini söyledi. Saat 09.47'den sonra BBC'yi arayan yüzlerce kişi, havaya zıpladıklarını ve kendilerini havada yüzüyormuş gibi hissettiklerini söyledi. Hatta bir kadın, kendisiyle birlikte 11 arkadaşının koltuklarından havalanarak oda çevresinde uçtuklarını iddia etti.
"Uçan Penguenler - 2008": BBC, Antarktika'da uçan Adélie penguenlerinin keşfedildiğini duyurdu. Penguenler, dondurucu Antarktika kışından kaçmak için uçarak Güney Amerika'ya göç ediyordu. BBC, daha da ileri giderek penguenlerin videosunu yayınladı.
"Amerikan Kongre Binası çöktü - 1933": The Madison Capital-Times gazetesi, bir dizi gizemli patlama sonucu Kongre binasının çöktüğünü yazdı. Patlamalara Senato'da haftalar süren gereksiz tartışmaların yarattığı büyük miktarda gaz yol açmıştı. Haberde Kongre binasının yıkılırken gösteren bir de fotoğraf vardı. Gazeteye okurlardan binlerce mektup yağdı.
"Londra Saat Kulesi, dijital olacak - 2007": BBC, teknolojideki ilerlemelere bağlı olarak Londra Saat Kulesi'ne dijital gösterge takılacağını duyurdu. Dijital göstergeye karşı çıkan binlerce kişi, BBC'nin telefonlarını kilitledi. BBC'nin Japonca servisi ise saat kulesindeki akreple yelkovanın ilk arayan 4 kişiye armağan edileceğini duyurdu. Atlas Okyanusu'nun ortasında bulunan bin Japon balıkçı, akreple yelkovan için arayanlar yüzlerce kişiden ilki oldu.
"İnternette bahar temizliği - 1997": Tüm dünyada yüz binlerce kişinin elektronik postasına internetin 24 saat sürecek bahar temizliği için 31 Mart'tan 2 Nisan'a kadar kapatılacağına dair mesajlar düştü. İnternet, son derece güçlü Japon yapımı emekleyen 5 robot (Toshiba ML-2274) tarafından temizlenecekti. Bu şaka daha önce de telefon sistemi için yapılmıştı. "Maradona, Sovyet Futbol Takımı'na katılıyor - 1988": Sovyetler Birliği'nin Izvestia gazetesi, dünyaca ünlü futbol yıldızı Diego Maradona'nın Spartak Moskova'ya katılmak için yöneticilerle görüştüğünü yazdı. Spartak Moskova, Maradona'ya 6 milyon dolar ödeyecekti. Izvestia'nın şakasını yutan Associated Press (AP) oldu. Asılsız haberi tüm dünyaya yayan AP, bir süre sonra haberi geri çekmek zorunda kaldı. AP, Sovyet gazetelerinin "1 Nisan şakası yapacağı düşünülmediği" için habere inandığını açıkladı.
"Eyfel Kulesi taşınıyor - 1986": The Parisien gazetesi, Eyfel Kulesi'nin sökülüp taşınması için anlaşmaya varıldığını yazarak, Parislilerin aklını başından aldı. Habere göre Fransız kültürünün simgesi kabul edilen Eyfel, Paris'in doğusunda açılacak yeni Euro Disney parkında tekrar monte edilecekti. Eyfel'in yerine ise 1992 Olimpiyat Oyunları için 35 bin koltuk kapasiteli bir stadyum inşa edilecekti.
"Sokrates'in mezarı bulundu - 1995": Yunan Kültür Bakanlığı, Atina metro sistemi kazıları sırasında Sokrates'in mezarının bulunduğunu açıkladı. Mezarda Sokrates'in içtiği baldıran otunun kalıntılarını taşıyan bir vazo ve M.Ö. 400 ila 390'a ait bir deri parçası vardı. Fransız haber ajansı AFP, haberi tüm abonelerine geçti. Birkaç saat sonra şakanın ortaya çıkması üzerine üzerine AFP, haberi geri çekti.
Şakanın evrensel günü olarak kutlanan 1 Nisan için AA, "Büyüyebilen robot geliştirildi" başlıklı haberi yayına sundu. AA muhabirleri tarafından kurgulanan haberde, "Japon bilim adamlarının, tıpkı çocuklar gibi büyüyebilen robotlar geliştirdiği ve sahibi için özel üretilecek robotların, bebeklikten çocukluğa, ergenlikten gençliğe insan hayatının tüm evrelerini geçirecek şekilde tasarlandığı" ifadeleri yer aldı. Haberde prototip robot için kullanılan "Hashari Samaray" adında, "haşarı" sözcüğü ile "yaramaz" kelimesinin tersten yazılışı kullanıldı.
Japoncada "z" harfinin "s" ile okunmasından dolayı "yaramaz"ın z'si s'ye dönüştürüldü. Robotu geliştiren ekibin hayali lideri Prof. Dr. Hikaru Nasinisakashi'nin adı da "Nisan Şakası" sözcüklerinden oluşuyor. AA, daha önce de abonelerine 1 Nisan şakası yapmıştı. 2009'da yayımlanan "İlk kez Dünya'ya çok benzeyen gezegen keşfedildi", 2012'de yayımlanan "Hamilelik süresi 5 aya iniyor" ve 2013'te yayımlanan "Taksim’de doğalgaz bulundu” başlıklı haberler, gazeteler, internet siteleri ve sosyal medyada büyük yankı uyandırmıştı.
Dünyaca ünlü şakalar Dünyaca ünlü basın organları da 1 Nisan'da abonelerine ve okurlarına çeşitli şakalar yapmıştı. Tarihe geçmiş ünlü şakalardan bazıları şöyle:
"İsviçre'de Spagetti Hasadı - 1957": BBC'nin haber programı Panorama, İsviçre'de çiftçilerin sıcak geçen kış ve spagetti ağaçlarına dadanan buğday bitinin yok edilmesi sayesinde bereketli bir hasat yaptıklarını duyurdu. Habere, ağaçlardan sarkan spagettileri toplayan çiftçilerin görüntüsü eşlik ediyordu. Çok sayıda izleyici, BBC'yi arayarak spagetti ağacını nereden alabileceklerini sordu. Şakayı devam ettiren BBC, izleyicilerine bir kavanoz salçanın içinde bir tane spagetti koyup büyümesini beklemelerini söyledi.
"San Serriffe adında bir ülke - 1977": İngiliz Guardian gazetesi, Hint Okyanusu'nda yer alan noktalı virgül şeklinde adalardan oluşan San Serriffe adlı "uydurma" bir ülkeyi tanıtmak için yedi sayfalık bir ek yayımladı. Başkenti Bodoni olan adalar ülkesini General Pica yönetiyordu. Ekin yayınlandığı gün The Guardian'ın telefonları kilitlendi. Okurlar, cennete benzeyen adalarda tatil yapabilmek için daha fazla bilgi istiyordu. Sadece birkaç okuyucu, adayla ilgili her şeyin imla terminolojisinden geldiğini fark etti.
"Nixon, yeniden aday oluyor - 1992": National Public Radio, Richard Nixon'ın yeniden başkanlığa aday olacağını duyurdu. Nixon'ın kampanya sloganı "yanlış bir şey yapmadım, bir daha da yapmam" olacaktı. Haberde Nixon'ın adaylık konuşmasıyla ilgili ses kayıtları yer alıyordu. Şok geçiren izleyiciler, National Public Radio'nun telefonlarını kilitledi. Sunucu John Hockenberry, bunun Nisan 1 şakası olduğunu ve komedyen Rich Little'in Nixon'ı taklit ettiğini açıkladı.
"Alabama, Pi sayısını 3 olarak yuvarladı 1998": New Mexicans for Science and Reason dergisi, Alabama Eyalet Meclisi'nin Pi sayısının 3.14159 olan değerini yuvarlayıp 3.0 olarak değiştirmeyi kabul ettiğini yazdı. Haber, kısa sürede internette yayıldı. Bunun bir şaka olduğu, Alabama Eyalet Meclisi'nin protesto dolu mektuplar alması üzerine ortaya çıktı. "Kızgın kafalı, çıplak, buz kurdu - 1995": Discover Magazine, "saygıdeğer" bilim adamı Aprile Pazzo'nun Antarktika'da yeni bir tür keşfettiğini yazdı. Dergiye göre bu büyüleyici yaratıkların kafalarının üzerinde sayısız damarın beslediği tabağa benzer bir kemik vardı. Aşırı derecede ısınıp kor haline gelen kemik, hayvanların Antarktika soğuğuna dayanmalarını sağlıyordu. Pazzo, kaşif Philihhe Poisson'un 1837'de Antarktika'da araştırma yaparken kaybolmasından da kızgın kafalı kurtların sorumlu olduğunu iddia ediyordu. Dergiye, yaratıkla ilgili binlerce elektronik posta geldi.
"Yerçekimi azalıyor - 1976": İngiliz astronom Patrick Moore, BBC'ye yaptığı açıklamada 1 Nisan'da sabah saat 09.47'de Plüton gezegeninin Jüpiter'in arkasına geçeceğini, bunun da Dünya'daki yerçekimini geçici olarak azaltacağını açıkladı. Moore, tam gezegen hizalanmasının olduğu anda havaya zıplayanların kendilerini havada yüzüyormuş gibi hissedeceğini söyledi. Saat 09.47'den sonra BBC'yi arayan yüzlerce kişi, havaya zıpladıklarını ve kendilerini havada yüzüyormuş gibi hissettiklerini söyledi. Hatta bir kadın, kendisiyle birlikte 11 arkadaşının koltuklarından havalanarak oda çevresinde uçtuklarını iddia etti.
"Uçan Penguenler - 2008": BBC, Antarktika'da uçan Adélie penguenlerinin keşfedildiğini duyurdu. Penguenler, dondurucu Antarktika kışından kaçmak için uçarak Güney Amerika'ya göç ediyordu. BBC, daha da ileri giderek penguenlerin videosunu yayınladı.
"Amerikan Kongre Binası çöktü - 1933": The Madison Capital-Times gazetesi, bir dizi gizemli patlama sonucu Kongre binasının çöktüğünü yazdı. Patlamalara Senato'da haftalar süren gereksiz tartışmaların yarattığı büyük miktarda gaz yol açmıştı. Haberde Kongre binasının yıkılırken gösteren bir de fotoğraf vardı. Gazeteye okurlardan binlerce mektup yağdı.
"Londra Saat Kulesi, dijital olacak - 2007": BBC, teknolojideki ilerlemelere bağlı olarak Londra Saat Kulesi'ne dijital gösterge takılacağını duyurdu. Dijital göstergeye karşı çıkan binlerce kişi, BBC'nin telefonlarını kilitledi. BBC'nin Japonca servisi ise saat kulesindeki akreple yelkovanın ilk arayan 4 kişiye armağan edileceğini duyurdu. Atlas Okyanusu'nun ortasında bulunan bin Japon balıkçı, akreple yelkovan için arayanlar yüzlerce kişiden ilki oldu.
"İnternette bahar temizliği - 1997": Tüm dünyada yüz binlerce kişinin elektronik postasına internetin 24 saat sürecek bahar temizliği için 31 Mart'tan 2 Nisan'a kadar kapatılacağına dair mesajlar düştü. İnternet, son derece güçlü Japon yapımı emekleyen 5 robot (Toshiba ML-2274) tarafından temizlenecekti. Bu şaka daha önce de telefon sistemi için yapılmıştı. "Maradona, Sovyet Futbol Takımı'na katılıyor - 1988": Sovyetler Birliği'nin Izvestia gazetesi, dünyaca ünlü futbol yıldızı Diego Maradona'nın Spartak Moskova'ya katılmak için yöneticilerle görüştüğünü yazdı. Spartak Moskova, Maradona'ya 6 milyon dolar ödeyecekti. Izvestia'nın şakasını yutan Associated Press (AP) oldu. Asılsız haberi tüm dünyaya yayan AP, bir süre sonra haberi geri çekmek zorunda kaldı. AP, Sovyet gazetelerinin "1 Nisan şakası yapacağı düşünülmediği" için habere inandığını açıkladı.
"Eyfel Kulesi taşınıyor - 1986": The Parisien gazetesi, Eyfel Kulesi'nin sökülüp taşınması için anlaşmaya varıldığını yazarak, Parislilerin aklını başından aldı. Habere göre Fransız kültürünün simgesi kabul edilen Eyfel, Paris'in doğusunda açılacak yeni Euro Disney parkında tekrar monte edilecekti. Eyfel'in yerine ise 1992 Olimpiyat Oyunları için 35 bin koltuk kapasiteli bir stadyum inşa edilecekti.
"Sokrates'in mezarı bulundu - 1995": Yunan Kültür Bakanlığı, Atina metro sistemi kazıları sırasında Sokrates'in mezarının bulunduğunu açıkladı. Mezarda Sokrates'in içtiği baldıran otunun kalıntılarını taşıyan bir vazo ve M.Ö. 400 ila 390'a ait bir deri parçası vardı. Fransız haber ajansı AFP, haberi tüm abonelerine geçti. Birkaç saat sonra şakanın ortaya çıkması üzerine üzerine AFP, haberi geri çekti.
