Uber’in gizli yazışma ve belgeleri çıktı: Yasaları çiğneyip lobi yapmışlar

Son yılların popüler araç paylaşım uygulaması Uber ile ilgili dikkat çekici ifşalar İngiliz The Guardian gazetesinden geldi… Gazete, şirket içinden 124 binden fazla yazışma ve belgeleri kamuoyu ile paylaştı.

Şirketin kurucu ortaklarından Travis Kalanick’in yönetimindeki 5 yılı kapsayan belgelerde şirketin bütün dünyaya yayılmak için attığı adımlar ve agresif yöntemler gündeme geldi. Belgelerde, Uber’in ABD dışındaki şehirlerde hizmete başlamasının teşvik edildiği ve bunun için yasaların çiğnenmesi ya da taksi regülasyonlarının göz ardı edilmesinin sıkıntı yaratmayacağı belirtildi.

Başta Türkiye, Frasa, İspanya olmak üzere birçok ülkede Uber tepki toplamış ve taksiciler büyük çaplı gösteriler düzenlemişti. Belgelerde, Uber’in gizli kapılar ardından başbakan, devlet başkanı, milyarder, oligark ve medya patronlarından destek almaya çalıştığı da ortaya çıktı.

2013-2017 yılları arasındaki 83 binden fazla e-posta yazışması, iMessage, WhatsApp mesajında Kalanick ve üst düzey kurmaylarının konuşmaları ve yorumları yer alıyor. Bazı mesajlarda, “Biz yasa dışıyız” ve “korsan gibiyiz” yorumları öne çıkıyor.

MACRON GİZLİCE LOBİ YAPMIŞ

Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Kalanick arasındaki yazışmalar da ifşa edildi. Macron henüz ekonomi bakanıyken yaptıkları yazışmalarda Macron’un Uber için lobi yaptığı ve muhalifleri ikna ettiği de ortaya çıktı.

Uber’in yöneticilerinin, diğer devlet liderleri ile de anlaşma yapmayı planladığı belirlendi. Henüz Hamburg Belediye Başkanı olduğu dönemde Başbakan Olaf Scholz’la da iletişime geçildiği ortaya çıktı. Scholz’un Uber’in lobicilerini geri çevirdiği ve şoförlere asgari ücret verilmesini talep ettiği de ortaya çıktı.

Öte yandan Davos’ta gerçekleştirilen Dünya Ekonomi Forumu’nda da dönemin ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’ın da Uber’den lobicilerle görüştüğü belirlendi.

TÜRKİYE DE ARALARINDA

Belgelerde Uber’in şoförleri ve müşterileri platforma çekmek için çok büyük indirim ve avantajlar sunduğu belirtilirken bunun sürdürülebilir bir iş modeli olmadığının da altı çizildi.

Uber’in lobi ve halkla ilişkiler faaliyetleri için 2016’da 90 milyon doları gözden çıkardığı belirtilirken, Biden ve Macron’un yanı sıra İrlanda Başbakanı Enda Kenny, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve dönemin İngiltere Ekonomi Bakanı George Osborne’la da görüşmelerin yapıldığı kayıtlara geçti.

KAOSTAN BESLENİYORLARMIŞ

Kalanick’in gizli yazışmaları, Avrupa’da Uber karşıtı protestoların başladığı bir dönemde dikkat çekti. 2016 yılının Ocak ayında Uber’in Avrupa pazarına girmesiyle birlikte Belçika, İspanya, İtalya ve Fransa’da taksiciler büyük çaplı eylemler düzenlerken Kalanick kurmaylarına bir uyarı mesajı attı.

Kalanick, “Ateşler yanmaya başlasa bile büyümeye önem vermeliyiz. Bu Uber’in normal iş planı. Kaosu benimseyin. Bu sizin anlamlı bir şey yaptığınızı gösterir. Şiddet başarının garantisidir” yorumunu yaptı.

Gizli iç yazışmalarda Uber çalışanları birçok ülkede yasal olmadıklarını itiraf etti. Regülasyonla uyumlu olmadıklarını söyleyen çalışanlar Türkiye, Güney Afrika, İspanya, Çekya, İsveç, Fransa, Almanya ve Rusya’da yasal olmadıklarını dile getirdi. Üst düzey bir yetkili e-posta üzerinden, “Birçok ülkede yasal değiliz ve bu sebeple iddialı açıklamalardan kaçınmalıyız” dedi.

BÜTÜN BELGELERİ SİLİN

Uber’in ofislerine güvenlik güçlerinin baskın yapması durumunda da belli taktikler izlediği ortaya çıktı. Belgelerde Uber’in bir “öldürme” hamlesi olduğuna dikkat çekilirken, teknik birimden ekiplerin olası bir polis baskını durumunda sistemdeki bütün verilerin silinmesi istendi.

Fransa, Hollanda, Belçika, Hindistan, Macaristan ve Romanya’da bu yöntemin en az 12 kez kullanıldığı belirtildi.