Sosyal medya yasağı ile Anayasa Mahkemesi hiçe sayıldı
Profesör Dr. Yaman Akdeniz, Twitter ve Youtube getirilen engelleme ile Anayasa Mahkemesi'nin hiçe sayıldığını söyledi.
Türkiye bir kez daha sosyal medyaya getirilen engelleme kararı ile gündeme oturdu. Savcı Mehmet Selim Kiraz’ın rehin alınma görüntüsü gerekçe gösterilerek, İstanbul 1. Sulh Ceza Mahkemesi Hakimi Bekir Altun tarafından Twitter, Youtube ve Facebook’a yasak getirildi.
Aslında geçen cuma günü Hakim Bekir Altun tarafından URL bazında verilen kararlar tam olarak uygulanmadığı gerekçesiyle bugün Twitter, Youtube, Facebook’a erişim engellendi.
Radikal sosyal medyaya yönelik engelleme kararlarının işleyiş sürecini ve ne anlama geldiğini Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Bilişim Uzmanı Profesör Yaman Akdeniz’e sordu
‘TÜRKİYE 3 DEĞİL 5 ADIM GERİYE GİTTİ’
- Anayasa Mahkemesi’nin yakın zamanda Twitter ve Youtube erişim yasaklarını ‘hak ihlali’ gerekçesiyle iptal etmesine rağmen yeniden sosyal medyaya getirilen yasağı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Anayasa Mahkemesi sanki daha önce aksi yönde karar almamış gibi Twitter ve Youtube getirilen erişim engellemesiyle Türkiye 3 değil 5 adım geriye götürülüyor. Anayasa Mahkemesi’nin konuya ilişkin çok sağlam iki kararı varken, erişimi engelleme kararlarının bu kadar hafife alınmaması gerekiyordu. Yeniden ciddi bir sosyal medya yasağı ile karşı karşıyayız.
‘166 ADRESE YASAK KARARI ALINMIŞ, AYRICA...’
- Sadece linkler yerine genel bir yasaklama ve erişimi engelleme uygulaması hukuka ne kadar uygun?
1. Sulh Ceza Hakimi’nin kararında 166 tane adrese yasak var. Ayrıca, benzer mahiyetteki içeriklerin bulunduğu platform ve sitelere erişimin engellenmesi teknik olarak mümkün değilse, tamamının engellenmesi kararı alınmış. Bu yasak kararları, servis sağlayıcıları yönelik bir baskı aynı zamanda. Ayrıca, Twitter ve Youtube gibi platformlara, “Bizim istediğimizi yapmazsan Türkiye’de seni engelleriz” mesajı veriliyor. Bu tür engellemelerin seçime doğru daha da artması beklenebilir. Elektriklerin kesilmesi, internette erişimin engellemesi gibi uygulamalar bir prova ve gözdağı mı sorusunu akıllara getiriyor.
‘YASAK 4 SAAT İÇİNDE UYGULANMAK ZORUNDA’
- Servis sağlayıcılar üzerinden engelleme süreci nasıl işliyor?
5651 Sayılı Kanun uyarınca Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne (ESB) karar tebliğ ediliyor. Böylece karar tüm internet servis sağlayıcılara tebliği edilmiş sayılıyor. Servis sağlayıcıların da 4 saat içinde bu kararı uygulaması gerekiyor.
VPN TÜRÜ UYGULAMALAR
- Erişim engelini aşmak için VPN türü uygulamalar üzerinden sosyal medyaya girmek suç teşkil eder mi?
Twitter, Youtube vb. sitelere girmek yasak değil. Dolayısıyla bu tür uygulamalar üzerinden sosyal medayaya girmek de hukuka aykırı değildir.
9. MADDE ÜZERİNDEN KAPATMA DOĞRU DEĞİL
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyat Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak ise 9. maddeden verilen cezanın kişilik haklarının ihlaliyle ilgili olduğun, başvurunun da kişisel olması gerektiğini vurgulayarak, burada böyle bir imkânın bulunmadığını anlattı.
'OLMAYAN BİR KANUN HÜKMÜNE DAYANARAK KARAR VERİLİYOR'
Bu tarz kapatmalarda 8. maddedeki ‘suçlar’ kapsamında kararların alınması gerektiğini söyleyen Altıparmak, durumun ilgili maddedeki katalog suçların içine girmediği için her cezanın 9. madde üzerinden verildiğini ifade etti ve ekledi: "9. madde kişilik haklarına saldırı üzerinden karar veriliyorsa Sulh Ceza Hakimi boşanma davasında da boşanma kararı verebilir. Biz ondan sonra boşanma olmadığını mı ispatlamaya çalışacağız. Olmayan bir kanun hükmüne dayanarak karar veriliyor."
Aslında geçen cuma günü Hakim Bekir Altun tarafından URL bazında verilen kararlar tam olarak uygulanmadığı gerekçesiyle bugün Twitter, Youtube, Facebook’a erişim engellendi.
Radikal sosyal medyaya yönelik engelleme kararlarının işleyiş sürecini ve ne anlama geldiğini Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Bilişim Uzmanı Profesör Yaman Akdeniz’e sordu
‘TÜRKİYE 3 DEĞİL 5 ADIM GERİYE GİTTİ’
- Anayasa Mahkemesi’nin yakın zamanda Twitter ve Youtube erişim yasaklarını ‘hak ihlali’ gerekçesiyle iptal etmesine rağmen yeniden sosyal medyaya getirilen yasağı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Anayasa Mahkemesi sanki daha önce aksi yönde karar almamış gibi Twitter ve Youtube getirilen erişim engellemesiyle Türkiye 3 değil 5 adım geriye götürülüyor. Anayasa Mahkemesi’nin konuya ilişkin çok sağlam iki kararı varken, erişimi engelleme kararlarının bu kadar hafife alınmaması gerekiyordu. Yeniden ciddi bir sosyal medya yasağı ile karşı karşıyayız.
‘166 ADRESE YASAK KARARI ALINMIŞ, AYRICA...’
- Sadece linkler yerine genel bir yasaklama ve erişimi engelleme uygulaması hukuka ne kadar uygun?
1. Sulh Ceza Hakimi’nin kararında 166 tane adrese yasak var. Ayrıca, benzer mahiyetteki içeriklerin bulunduğu platform ve sitelere erişimin engellenmesi teknik olarak mümkün değilse, tamamının engellenmesi kararı alınmış. Bu yasak kararları, servis sağlayıcıları yönelik bir baskı aynı zamanda. Ayrıca, Twitter ve Youtube gibi platformlara, “Bizim istediğimizi yapmazsan Türkiye’de seni engelleriz” mesajı veriliyor. Bu tür engellemelerin seçime doğru daha da artması beklenebilir. Elektriklerin kesilmesi, internette erişimin engellemesi gibi uygulamalar bir prova ve gözdağı mı sorusunu akıllara getiriyor.
‘YASAK 4 SAAT İÇİNDE UYGULANMAK ZORUNDA’
- Servis sağlayıcılar üzerinden engelleme süreci nasıl işliyor?
5651 Sayılı Kanun uyarınca Erişim Sağlayıcılar Birliği’ne (ESB) karar tebliğ ediliyor. Böylece karar tüm internet servis sağlayıcılara tebliği edilmiş sayılıyor. Servis sağlayıcıların da 4 saat içinde bu kararı uygulaması gerekiyor.
VPN TÜRÜ UYGULAMALAR
- Erişim engelini aşmak için VPN türü uygulamalar üzerinden sosyal medyaya girmek suç teşkil eder mi?
Twitter, Youtube vb. sitelere girmek yasak değil. Dolayısıyla bu tür uygulamalar üzerinden sosyal medayaya girmek de hukuka aykırı değildir.
9. MADDE ÜZERİNDEN KAPATMA DOĞRU DEĞİL
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Siyat Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Kerem Altıparmak ise 9. maddeden verilen cezanın kişilik haklarının ihlaliyle ilgili olduğun, başvurunun da kişisel olması gerektiğini vurgulayarak, burada böyle bir imkânın bulunmadığını anlattı.
'OLMAYAN BİR KANUN HÜKMÜNE DAYANARAK KARAR VERİLİYOR'
Bu tarz kapatmalarda 8. maddedeki ‘suçlar’ kapsamında kararların alınması gerektiğini söyleyen Altıparmak, durumun ilgili maddedeki katalog suçların içine girmediği için her cezanın 9. madde üzerinden verildiğini ifade etti ve ekledi: "9. madde kişilik haklarına saldırı üzerinden karar veriliyorsa Sulh Ceza Hakimi boşanma davasında da boşanma kararı verebilir. Biz ondan sonra boşanma olmadığını mı ispatlamaya çalışacağız. Olmayan bir kanun hükmüne dayanarak karar veriliyor."