Sosyal güvenlik ödemelerinde ne değişti?

Asgari ücrette yapılan yüzde 30 artışın ardından işsizlik maaşı ödemelerinden Genel Sağlık Sigortası ödemelerine kadar sosyal güvenlikteki bütün kalemler değişti. Hürriyet gazetesi yazarı Noyan Doğan bu kalemlerdeki değişiklikleri tek tek açıkladı.

Noyan Doğan'ın konuyla ilgili kaleme aldığı köşe yazısından ilgili bölüm:

İŞTE MADDE MADDE SOSYAL GÜVENLİKTEKİ DEĞİŞİKLİKLER

İşsizlik Maaşı: Çalışanın adına son 4 ay içinde SGK’ya bildirilen prime esas kazanç dikkate alınarak işsizlik maaşı hesaplanıyor. Sigortalının ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı kadar maaş ödeniyor. En fazla işsizlik ödeneği ise aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. 2022 yılının Temmuz ayından itibaren uygulanacak en düşük işsizlik maaşı 2.588 lira, en yüksek işsizlik maaşı ise 5.176 lira olacak.

Sağlık Primi: Temmuz ayından itibaren Genel Sağlık Sigortası (GSS) için ödenecek prim de değişti. Aynı hanede yaşayan aile içinde kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinin altında olanlar gelir testine girecek ve gelirlerinin düşük olduğu tescil edilirse GSS primlerini devlet karşılayacak. Geliri asgari ücretin üçte birinin üzerinde olanlar asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden GSS primi ödüyor. Temmuz ayından itibaren genel sağlık sigortası için aylık 194 lira, yıllık da 2.329 lira prim ödenecek.

İsteğe Bağlı Sigorta: Zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan, sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar, malullük ve yaşlılık aylığı almayanlar isteğe bağlı sigortalı olabiliyor. İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim kişiye bağlı. Ancak belirli bir sınırlama var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da yine brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32’si kadar. 2022 yılı Temmuz ayından itibaren isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar aylık en az 2.070 lira prim ödeyecekler. Primlerini yüksekten ödemek isteyenler ise 2022’de en çok 15.530 lira yatıracaklar.

Bağ-Kur Primleri Arttı: Bağ-Kur sigortaları temmuz ayından itibaren aylık en az 2.232.50 TL ödeyecek, 5 puanlık prim indiriminden yararlananlar için aylık prim tutarı 1.908.95 TL oldu. Tarım Bağ-Kurluların ise ödeyecekleri en düşük prim tutarı 2.158 TL, 5 puanlık indirimden yararlanılması halinde de en düşük prim tutarı 1.845.31 TL oldu.

Askerlik, Doğum Borçlanması: Asgari ücretin temmuz ayında artması ile birlikte kadın çalışanlar için doğum, erkek çalışanlar için de askerlik borçlanması için ödenecek tutarlar da arttı. Borçlanma karşılığında ödenecek en düşük tutar asgari ücretin yüzde 32’si, en yüksek tutar da asgari ücretin yüzde 32’sinin 7.5 katı. 2022’de en düşük borçlanma için ödenecek günlük en az tutar 69 lira, en yüksek tutar da 517.68 lira. Buna göre en düşük borçlanmaya konu aylık tutar 2.070 lira olurken, aylık en yüksek tutar ise 15.530 lira.

Yaşlılık ve Engelli Aylığı: 65 yaşını doldurmuş, hiçbir sosyal güvencesi ve herhangi bir geliri olmayan kişilere ödenen 65 aylığının temmuz ayında hem tutarı artacak hem de yararlanma koşulu değişecek. Aylıktan yararlanabilmek için gelirin asgari ücretin aylık net tutarının üçte birinden az olması gerekiyor. Buna göre aylık geliri 1.833 liranın altında olanlar yaşlılık aylığı alabilecek. 65 yaş aylığı memur maaş katsayısındaki artışa göre belirleniyor. Buna göre temmuz ayından itibaren yaşlılık aylığı 1.536 lira oldu. Temmuz ayı ile birlikte engellilere ödenen maaşlar da artarak yüzde 40-69 arası engelli aylığı 1.226 lira, yüzde 70 ve üzeri engelli aylığı 1.840 liraya çıktı. 18 yaşından küçük engellilerin yakınlarına ise 1.226 lira aylık ödenecek.

Çırak ve Öğrencilerin Sigorta Primleri: Yeni asgari ücretle birlikte çırak ve öğrencilerin primleri de değişti. Çırak, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında okumakta iken staja, tamamlayıcı eğitime veya alan eğitimine tabi tutulan öğrencilerin sigorta primleri, asgari ücretin yüzde ellisi üzerinden hesaplanıyor. Buna göre temmuz ayında itibaren günlük prim 107.85 lira, aylık prim ise 3.235 liraya çıktı.