Şam nasıl bu kadar çabuk düştü? Esad Rejimi neden teslim oldu?
Suriye'de 2011 yılından bu yana devam eden iç savaşın seyri, 27 Kasım’da Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki grupların başlattığı operasyonla dramatik bir şekilde değişti. 7 Aralık gecesi HTŞ, Şam’a girdiklerini açıkladı ve bu olay, Beşar Esad rejiminin çöküşünü hızlandırdı. Peki, Şam nasıl bu kadar çabuk düştü ve Esad neden çabuk teslim oldu? İşte bu soruların yanıtları...
Şam nasıl bu kadar çabuk düştü?
1. Esad Rejiminin Zayıflığı
Melbourne Üniversitesi’nden Suriye uzmanı Dara Conduit, Esad rejiminin yıllarca süren savaş nedeniyle önemli kayıplar verdiğini belirtiyor. Suriye ordusu, hem insan gücü hem de askeri kapasite açısından zayıflamış durumda. Dahası, Esad’ın ana müttefikleri olan İran, Rusya ve Hizbullah’ın kendi çatışmalarıyla meşgul olması, rejimi savunmasız bıraktı.
Rusya’nın Ukrayna Savaşı: Ukrayna’daki savaş, Rusya’nın dikkatini Suriye’den uzaklaştırdı ve bölgedeki varlığını önemli ölçüde azalttı.
İran ve Hizbullah’ın Darbeleri: İsrail’in düzenlediği hava saldırıları, İran destekli Hizbullah güçlerini ve Suriye’deki İran askeri liderlerini zayıflattı.
Bu koşullar, Suriye nasıl bu kadar çabuk düştü sorusunun temel nedenlerinden biri olarak görülüyor.
2. HTŞ’nin Stratejik Avantajı
HTŞ, kuzeydeki güçlü konumunu Şam’a kadar taşımayı başardı. İyi organize olmuş operasyonları ve Esad rejiminin zayıf noktalarını hedef alması, ilerlemelerini hızlandırdı. Aynı zamanda, bazı rejim askerlerinin savaşmaktan kaçındığına dair iddialar, Şam’ın savunmasını daha da zayıflattı.
3. Halkın Tepkisi ve Gelecekteki Belirsizlik
Şam’da yaşayanlar, yıllar süren baskıdan sonra özgürlüğe dair umutlarını dile getiriyor. BBC’ye konuşan bir Suriyeli, “İlk kez gerçek özgürlüğü hissediyoruz. Şam’da kutlamalar sürüyor, insanlar barışçıl bir şekilde meydanlarda toplanıyor,” ifadelerini kullandı.
Ancak uzmanlar, HTŞ’nin El Kaide bağlantılı geçmişi ve insan hakları ihlalleri iddiaları nedeniyle Suriye’nin geleceği konusunda temkinli. BBC Güvenlik Muhabiri Frank Gardner, HTŞ lideri Ebu Muhammed Colani’nin demokratik bir geçiş sözü verdiğini, ancak örgütün geçmişteki şiddet olaylarının endişe yarattığını belirtiyor.
Esad Rejimi'nin çöküşü sonrası Suriye’nin geleceği ne olacak?
Şam’ın düşmesi, Suriye için yeni bir dönemi başlatabilir. Ancak bu geçişin nasıl gerçekleşeceği belirsizliğini koruyor:
Colani’nin demokratik bir yönetim sözü, umut verici bir işaret. Ancak bu sözlerin uygulanabilirliği sorgulanıyor.
Uzmanlar, Suriye’nin Libya benzeri bir kaosa sürüklenebileceği konusunda uyarıyor. Silahlı gruplar arasında iktidar mücadelesi, ülkeyi yeni çatışmalara sürükleyebilir.
Özellikle Sünni olmayan azınlıklar için geleceğin belirsizliği, büyük bir endişe kaynağı.