‘Rüzgâr Gibi Geçti’ye ‘sakıncalı’ damgası
1936’da basılan ve filmi çekilince popülerliği zirveye çıkan “Rüzgâr Gibi Geçti” romanının, ırkçı içeriği nedeniyle artık kapağında “uyarıyla” yayımlanacağı açıklandı.
Ünlü İngiliz polisiye yazarı Agatha Christie’nin romanlarındaki saldırgan, ırkçı, ayrımcı tabirlerin ayıklanması kararı tartışma yaratırken yayın dünyasından yeni bir haber geldi. ABD’li yazar Margaret Mitchell’in ilki 1936’da yayımlanan efsanevi “Rüzgâr Gibi Geçti” (Gone with the Wind) romanının yeni baskılarının artık kapağındaki bir “uyarı”yla yayımlanacağı duyuruldu. İngiltere merkezli yayın şirketi Pan Macmillan’dan yapılan açıklamada, “Okuyucuların, romanda yansıtılan dönemin ırkçılığını incitici ve gerçekten zararlı bulabileceklerine karar verdik. Bu nedenle kitabın kapağında artık eserin geçmişte yaşanmış, sakıncalı, olumsuz deneyimleri hatırlatabileceğine dair bir uyarı yer alacak” denildi.
‘SANSÜR’ TARTIŞMASI
Roman, 1860’larda zengin bir çiftlik sahibinin kızı olan Scarlett O’Hara’nın, ABD’de kölelik yanlısı güney ile özgürlükçü kuzeyin çarpıştığı iç savaştaki hikâyesini anlatıyor. “Rüzgâr Gibi Geçti” romanının yenilerinde Agatha Christie gibi kelime ayıklaması yapılmadığı, sadece uyarı olacağı kaydedildi. Zaten birçok edebiyatçı, çağının tanığı olan romanlardan içerik ayıklaması yapılmasına karşı çıkıyor. Bunun bir nevi “sansür” olduğunu savunuyorlar.
10 OSCAR ALDI AMA ELEŞTİRİYE UĞRADI
“Rüzgâr Gibi Geçti” romanı 1939’da aynı isimle sinemaya uyarlanmıştı. ABD yapımı filmin oyuncu kadrosunda Clark Gable, Vivien Leigh, Leslie Howard, Olivia de Havilland ve Hattie McDaniel yer almıştı. 10 dalda Oscar ödülü kazanan film, efsanevi bir yapım olarak Hollywood tarihine geçmişti. Ancak film, her ne kadar Amerikan Film Enstitüsü’nün hazırladığı tüm zamanların “En İyi Filmleri” listesinde 4. sırada yer alsa da siyahi insanlara yönelik anlatımı nedeniyle ırkçılık eleştirilerine de maruz kalmıştı. 1993’te de ABD Kongre Kütüphanesi tarafından “kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli” filmler arasına seçilen “Rüzgâr Gibi Geçti”nin, ABD Ulusal Film Arşivi’nde muhafaza edilmesine karar verilmişti.
YAYINCIDAN AÇIKLAMA: KELİME ATMADIK UYARI KOYDUK
“Rüzgâr Gibi Geçti” romanının yayıncısı Pan Macmillan’dan yapılan açıklamada şöyle denildi: “Bu eser, kabul edilemez ırkçı tasvirler ve karakterler içeriyor. Biz kitabın içeriğinde değişiklik yapmadık, sadece kapağına uyarı koyduk. Değişiklik yapmamamız, kullanılan üslubu onayladığımız anlamına gelmez. Ayrıca kitabın yeni versiyonlarında, içeriğindeki beyazların üstünlüğü iddialarını gösteren bir yazı da olacak. Bu yazıyı da tarihçi Philippa Gregory yazdı.”