Piyasaları sarsacak adım yarın atılıyor! ‘20 dolar artacak…’
AB’nin Rus petrol ürünlerine yönelik ambargosunun yarın yürürlüğe girmesi beklenirken, yaptırımların çok sarsıcı bir etki yaratması bekleniyor.
Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, 5 Aralık'ta yürürlüğe giren Rusya'dan deniz yoluyla ham petrol ithalatına yönelik ambargonun bir benzerini Rus rafineri petrol ürünlerine de uygulamaya hazırlanıyor. Aynı gün, AB ve G7 ülkelerinin bu ürünlere yönelik tavan fiyat uygulaması da devreye girecek. Cuma günü anlaşmaya varılan ve Moskova'nın gelir akışı üzerindeki baskıyı daha da artırmayı amaçlayan bu uygulama kapsamında, dizel gibi birinci sınıf Rus petrol ürünlerine varil başına 100 dolar, fuel oil (sıvı yakıt) gibi ürünlere de varil başına 45 dolar tavan fiyat uygulanacak.
Bu tavan fiyat uygulaması devreye girdiğinde, Batılı sigorta ve nakliye şirketleri, bu sınırda veya sınırın altında satın alınmadıkça Rus petrol ürünlerini sigorta kapsamına alamayacak ve dolayısıyla bu ürünlerin taşıması engellenecek.
PETROL PİYASASINI BEKLEYEN TEHLİKE
Energy Intelligence Group Petrol Piyasaları Ekonomisti Julien Mathonniere, Rus ham petrolünün varil başına 60 doların altında satıldığını ancak bunun tavan fiyat uygulamasından değil piyasa koşullarından kaynaklandığını söyledi. Mathonniere, yarın yürürlüğe girecek Rus petrol ürünlerine yönelik ambargo ve tavan fiyat uygulamasının, 5 Aralık'ta devreye alınan Rus ham petrolüne yönelik yaptırımlardan daha derin bir etki yaratacağına ancak bunun hemen gerçekleşmeyebileceğine dikkati çekti.
“VARİL BAŞINA 10-20 DOLAR ARTABİLİR”
Yaptırımların küresel petrol fiyatlarına etkisine de değinen Mathonniere, fiyatlarda artış gözlenirse bunun nedeninin Avrupa'daki yetersiz dizel arzı olacağını söyledi.
Mathonniere, petrol fiyatlarında varil başına 10-20 dolarlık bir artışa işaret ederek, “Bu da dikkatleri OPEC+ grubuna çevirecek. Gelecek 3-6 ay içinde varil başına 90-100 dolardan geri dönüş bekliyoruz, ancak 2022'ye kıyasla çok daha düşük bir tavan fiyatla. OPEC+ grubu, özellikle büyük miktarlarda Rus petrolü piyasadan çekilirse, fiyatları düşürmeye ve oynaklığı dizginlemeye çalışabilir." değerlendirmesine bulundu.
YAPTIRIMLARIN BAŞARISINA GÖLGE DÜŞEBİLİR
İngiltere Merkezli Danışmanlık Şirketi Crystol Energy Üst Yöneticisi Carole Nakhle, yaptırımların, ancak Rusya’nın bu ürünlerden elde ettiği geliri "baltaladığı" ve ekonomik büyümesini negatif yönlü etkilediği durumda başarılı sayılabileceğini söyledi.
Nakhle, Uluslararası Para Fonu’nun Rus ekonomisine yönelik büyüme beklentisini yukarı yönlü revize ettiğini anımsatarak, bu istenmeyen sonucun önüne geçebilmek için petrol fiyatlarında ani artışlara sebep olacak adımlardan uzak durulması gerektiğini belirtti.
Yeni yaptırım uygulamasının muhtemel etkilerini şimdiden tahmin etmenin güç olduğuna ancak ham petrol ve petrol ürünleri ticaretinin doğası gereği negatif etkilerinin görüleceğine dikkati çeken Nakhle, "Yine de bu yaptırımlar en çok dizel pazarını etkileyecek. Dizel olmadan bazı ekonomilerin işlevini sürdürmesi olanaksız." değerlendirmesinde bulundu.
Nakhle, Rusya’nın karşı adım olarak yaptırıma taraf olan ülkelere petrol ve petrol ürünleri ihracatını yasaklamasının petrol fiyatlarına olası etkisinin arzın diğer alıcılara yönlendirilip yönlendirilmediğine bağlı olduğunu kaydetti.