MEDYADA NEFRET SÖYLEMİ RAPORUNA HANGİ GAZETELER VE KÖŞE YAZILARI GİRDİ?
nefretsoylemi.org, “Medyada Nefret Söylemi İzlenme Raporu”nu yayımladı.
Mayıs- Haziran-Temmuz-Ağustos aylarında basında yayımlanan haberlerin incelendiği raporda ulusal, etnik ve dini grupları hedef alan 101 köşe yazısı ve haber içeriği yer aldı. Raporun “Ulusal Basında Nefret Söylemi” listesinde ilk sıraları sırayla Milli Gazete, Yeni Akit, Ortadoğu, Yeniçağ ve Yeni Mesaj gazeteleri aldı.
Raporda, medyada yer bulan etnik grup ve inançlara yönelik nefret söylemlerinin hedef gruplarında ilk sırada Ermeniler yer aldı. Habervaktim.com ve Yeni Akit’te Ali Bayramoğlu’na yönelik yayınlar ile birlikte “Rakel Dink’ten bölücülük” başlıklı habere dair raporda şu yorumlara yer verildi:
“Bu tür içeriklerde genellikle benimsenen yöntem, eleştirilen/ suçlanan/ hedef gösterilen kişi ya da grupların “Kripto Ermeni, Kripto Yahudi ya da Kripto Hıristiyan” olduğunu savunmak ya da bu grupları suç veya terörle ilişkilendirerek ‘güvenilmez’ olduklarına vurgu yapmak biçiminde olduğu görüldü. İçeriklerin bir kısmında ise gazeteci-yazar Ali Bayramoğlu ya da Rakel Dink üzerinden Ermeniler hedeflenmiş, kişinin kimliği ya da siyasi görüşü düşmanlık malzemesine dönüştürülerek tamamen Ermenilere yönelik nefret söylemi halini almıştır.”
“Medyada Nefret Söylemi İzlenme Raporu”nda Ermenilere yönelik nefret söyleminde en fazla öne çıkan öğenin, “Son dönemde yoğunlaşan çatışma ortamı üzerinden Ermenilerin PKK ile ilişkilendirilmesi” olduğu belirtildi. “Müslüman Kürt’ten zarar gelmez, PKK bir Ermeni hareketi” ifadelerinin kullandığı içeriklerin yanı sıra raporda benzer söylemin Hıristiyan ve Yahudilere karşı kullanıldığı da tespiti yer aldı.
’Nefret söylemine en sık rastlanan tür köşe yazıları’
2012 yılının ikinci dört ayının incelendiği rapora göre, “Nefret söylemi kapsamında değerlendirilen içerik sayısı daha önceki dönemlere göre yükselişini korudu” ve “Önceki dönemlere paralel şekilde, bu dönemde de köşe yazıları (yüzde 74 oranla) nefret söyleminin en sık rastlandığı tür oldu.”
’Nefret söylemi en çok ulusal basında’
Raporda, nefret söylemi, yüzde 82’lik gibi büyük bir oranla ulusal basında yer bulurken, yerel basın bu oran yüzde 28 olarak yer aldı
Etnik gruplara ve inanca göre nefret söylemi Nefret söylemi içeren haber ve köşe yazılarında en sık hedeflenen gruplar, sırasıyla Ermeni, Hıristiyan, Yahudi ve Rumlar olarak yer aldı. Bu bölümde Kürtler 5., Aleviler ise 9. sırayı aldı.
’Kürtlere yönelik nefret söylemi arttı’ Raporda Kürtlere yönelik nefret söyleminde de artıştan söz edildi. Bu artışın, çatışma döneminin yoğunlaştığı Temmuz ve Ağustos aylarına denk geldiği, PKK ile çatışmalar üzerinden Kürt halkının muhatap alındığı ileri sürüldü. LGBT bireylerine ’sosyal felaket’ tanımı!
Medyada Nefret Söylemi İzlenme Raporu’nda LGBTT bireylerine yönelik hakaret ve aşağılama içeren ifadelerin yer aldığı haber ve köşe yazılarında eşcinselliğin genellikle doğrudan sapıklık, hastalık, ahlaksızlık veya “sosyal felaket” olarak tanımlandığı görüldü. Raporda ayrıca LGBT bireylerinin haberlerde suç ile öne çıkarılarak hedef haline getirldiği kaydedildi.
’Kürtaj eylemine katılan kadınlara aşağılama’
İstatistiki analizlere dahil edilmeyip ayrıca değerlendirilen kürtaj yasası etrafında başlayan tartışmalar ve yasaya karşı yürütülen kampanyalara yönelik tepkilerdir. Söz konusu içeriklerde, kampanyaya katılan kadınların aşağılandığı ve hakaretlerin yer bulduğu ifadelere rastlandı.
Nefret söylemi içeren haberler ve köşe yazıları
Raporda incelenen gazeteler arasında Yeni Şafak, Yeni Çağ, Milli Gazete, Milat, Ortadoğu’nun yanı sıra Şok, Sözcü ve Vatan gibi gazeteler de yer aldı. Nefret söylemi içeren haber veya köşe yazıları raporda şu kategori başlıkları altında sunuldu:
1) Abartma / Yükleme / Çarpıtma: Bir kişi ya da olaydan yola çıkarak bir topluluğa yönelik olumsuz genellemeleri, çarpıtmaları, abartmaları, olumsuz atıfları içeren söylemler bu kategori altında değerlendirilmektedir. Örnek: Türkiye’yi kiliseye çevirdiler, Yeni Mesaj
2) Küfür / Hakaret / Aşağılama: Bir topluluk hakkında doğrudan küfür, aşağılama, hakaret içeren (örneğin Kalleş, Köpek, Kanıbozuk gibi) söylemlerin yer aldığı kategoridir Örnek: Bir off çeksem (Vibratörlü çikolata), Habertürk, Fatih Altaylı
3) Düşmanlık / Savaş Söylemi: Bir topluluk hakkında düşmanca, savaşı çağrıştıran ifadelerin yer aldığı söylemler bu kategoride tasnif edilmektedir. Örnek: PKK Bir Ermeni Terör Hareketidir, Milli Gazete Mehmet Şevket Eygi
4) Doğal Kimlik öğesini nefret aşağılama unsuru olarak kullanma / Simgeleştirme: Doğal bir kimlik öğesinin nefret, aşağılama unsuru olarak kullanıldığı, simgeleştirildiği söylemler için oluşturulmuştur. Örneğin olumsuz anlamda “senin annen Ermeni zaten” söylemi ya da “senin soyadın Davutoğlu mu Davutyan mı?” gibi. Örnek: Rakel Dink’ten bölücülük, Yeni Akit
İncelenen bazı haberler ve yazılar da şöyle: