'Karargâh rahatsız' manşetinin perde arkası... Hürriyet’te neler yaşandı?

Hürriyet gazetesinin eski okur temsilcisi Faruk Bildirici, “Medyanın ombudsmanı Saray’ın medyası” kitabında 25 Şubat 2017’de Hürriyet, gazetenin Ankara Temsilcisi Hande Fırat'ın imzasını taşıyan ve "Karargâh rahatsız" başlığıyla yayımlanan haberin perde arkasını anlattı.

GENELKURMAY PREJESİYDİ

Yurt gazetesi'nin haberine göre Bildirici, "Hürriyet’in haberi, muhalefet çevrelerinin Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar ve TSK’ya yönelik eleştirilerine Genelkurmay kaynaklarının yanıtını içeriyordu. Üstelik böyle bir haber hazırlanması talebi de Genelkurmay’dan gelmişti. Haber, doğrudan Genelkurmay projesiydi!" değerlendirmesini yaptı.

Bildirici, “Karargâh rahatsız’ haberiyle ilgili olarak Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ‘haber içeriğinde bahsedilen ‘karargâh’ın hükümetin icraatlarını önlemeye yönelik bir cunta yapılanması olabileceği izlenimi edinildiğinden dolayı soruşturma başlattığını ama “izlenime dayalı bu soruşturmanın zamanla kapanıp gittiğini” aktardı.

İLK BAŞLIĞI AÇIKLADI

“Ankara Temsilcisi Hande Fırat’ın hazırladığı haberin başlığı ‘Komutan rahatsız’dı. ‘TSK’yı yıprattığı düşünülen 7 konu ve buna Karargâh’ın bakışı özetle şöyle’ denilerek bu konular yedi başlık altında sıralanıyordu.

Birinci sayfa haberlerinin belirlenmesi için öğle saatlerinde yapılan toplantıda bu habere Yazı İşleri Müdürleri’nden Doğaner Gönen itiraz etti. ‘Haberde kaynak yok, başımıza bela olmasın’ diye tekrarladı toplantı öncesinde dile getirdiği endişesini. Sedat Ergin tepki gösterdi onun bu tavrına. ‘Bilmiyor musun Genelkurmay haberlerini. Kayıt mı olur? Birinci sayfadan sinirlerini alarak kullanalım’ dedi. O öyle ısrar edince masanın etrafındakilerden itiraz gelmedi. Haberin manşet yapılmasına karar verildi. Başlığı da Sedat Ergin verdi: ‘7 Eleştiriye 7 yanıt’.

BAŞLIĞA İTİRAZ ETMEDİ

Doğaner Gönen, ‘Gündem’ sayfasında aynı başlığı atmadı. Farklı olması için ‘Karargâh rahatsız’ başlığını koydu sayfaya. Haberin giriş bölümünü aynen alıp spot yaptı. Sayfanın mizanpajı tamamlanmak üzereyken Sedat Ergin geldi. Sayfaya baktı, başlığa itiraz etmedi ama ‘Biraz ufak kalmış. Biraz daha açsaydın’ dedi.

O ayrıldıktan sonra Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar ve komutanların sınırdaki denetlemeler sırasında kurban kestirdiği haberi geldi. Doğaner Gönen, ‘Kurban kestiler’ ve ‘El Bab’da iki şehit’ haberlerini sayfanın üzerine alıp, ‘Genelkurmay rahatsız’ haberini alta indirdi ama Sedat Ergin’in dediği gibi büyütüp dokuz sütuna yaydı. Taşra baskısı böyle gitti.

GECE DAHA DA BÜYÜDÜ

Sedat Ergin, daha sonra gece Yazı İşleri Müdürü İzzet Doğan’ı aradı. ‘Karargâh sanki kurban kesilmesinden rahatsız gibi oluyor böyle. Onları alta alalım’ talimatı verdi. Bunun üzerine İzzet Doğan da sayfayı yeniden düzenledi, kurban kesme ve şehit haberlerini alta aldı. 25 Şubat 2017 günkü Hürriyet’in şehir baskılarında 25. sayfadaki ‘Karargâh rahatsız’ haberi en üstteydi, taşra baskısına göre daha büyümüştü kapladığı alan.

7 ELEŞTİRİYE 7 YANIT

Bildirici, kitabında bu haberin Hürriyet’in ilk sayfasında “7 eleştiriye 7 yanıt” diye yayımlandığını ama devam sayfasındaki “Karargâh rahatsız” başlığının iktidar çevrelerine Cumhuriyet gazetesinin 23 Mayıs 2003’teki “Genç subaylar tedirgin” haberini çağrıştırdığını hatırlattı. Bildirici, gelen tepkilerin ardından yaşananlara da kitabında yer verdi:

“Hürriyet’in haberi, muhalefet çevrelerinin Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar ve TSK’ya yönelik eleştirilerine Genelkurmay kaynaklarının yanıtını içeriyordu. Üstelik böyle bir haber hazırlanması talebi de Genelkurmay’dan gelmişti. Haber, doğrudan Genelkurmay projesiydi!

ERDOĞAN HEDEF ALDI

Bu haberi ‘darbe çağrısı’olarak nitelendiren iktidar medyası, Hürriyet ve Hande Fırat’a saldırıya geçti. Habere ilişkin tartışmalara Genelkurmay da sessiz kalmadı. Genelkurmay’ın açıklamasında Hande Fırat’a bilgi verildiği kabul ediliyordu. Ancak kendilerinin hazırladığı metinde ‘Karargâh Rahatsız’ ve ‘Türk Silahlı Kuvvetleri’nde rahatsızlık’ gibi ifadelerin geçmediği vurgulanıyordu. Genelkurmay’dan sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan da doğrudan Hürriyet’i hedef aldı. Erdoğan, ‘Yapılan terbiyesizlik, seviyesizlik’ diye konuştu.”

HATA FIRAT VE ERGİN'DE

Hürriyet’in asıl hatasının Genelkurmay’ın görüşünü “askeri kaynaklar” diye isim vermeden ve haber kaynağını gizleyerek yayımlamak olduğunu vurgulayan Bildirici, bu olayı gazetecilik açısından değerlendirdi:

“Hürriyet gibi bir gazetede böyle bir yanlış yapılması, ilk açıklamada haberin savunulması ama saldırılar artınca editöryal hata diye geri adım atılması vahim bir durumdu. Olay kapandı sanılırken Doğaner Gönen, bir süre sonra gündem sayfalarından alınıp, adli olaylar ve yaşam ile ilgili üç ve dördüncü sayfaların editörlüğüne verildi. Fatura ona kesildi. Kuşkusuz ‘Karargâh rahatsız’ başlığını tercih etmesinden dolayı sorumluluğun bir kısmının ona ait olduğu söylenebilirdi.

Ama asıl olarak Genelkurmay’ın muhalefete yönelik yanıtlarını ‘askeri kaynaklar’ diye yazan Ankara Temsilcisi Hande Fırat ve kaynağı gizli tutulan bu haberin gazetede büyütülerek kullanılmasını isteyen, iç sayfadaki ‘Karargâh rahatsız’ başlığına itiraz etmeyen Genel Yayın Yönetmeni Sedat Ergin hatalıydı"

NE OLMUŞTU?

Hürriyet’in 25 Şubat’ta manşetinden ‘7 eleştiriye 7 yanıt’, iç sayfadaysa ‘Karargâh rahatsız’ başlığıyla yayımlanan haber üzerine başlayan krizde peş peşe açıklamalar geldi.

‘Karargâh rahatsız’ başlığıyla Hürriyet’in darbeci eğilimleri kışkırtmak istediği iddiaları öne sürülürken Bakırköy Başsavcılığı haber için cunta soruşturması başlattı. Başbakan Binali Yıldırım habere ilişkin olarak “Karargâh Rahatsız' bu manşeti hatırlıyorsunuz değil mi? 28 Şubat öncesi büyük denen gazeteler bu manşetleri atarak halkın seçtiği iktidarı alaşağı etmek için her türlü tezgahı kurdular. Manşet atarak hükümete ayar vermeye çalışıyorlar” dedi.

HANDE FIRAT SAVUNDU

Hürriyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Hande Fırat ise haberi savunarak Haberlerin içini doğru düzgün okumuyoruz. Biz Genelkurmay Başkanlığı’na görüşlerini sorduk. Haberin ayrıntısı okunmadığı için gözden kaçtı. Biz Hürriyet gazetesi ve Doğan Grubu olarak demokrasiye sahip çıkmaya devam edeceğiz" diye konuştu.

ERDOĞAN: ÇOK ÇİRKİN

ilk günlerde tartışmaya katılmayan Erdoğan, konuyla ilgili ilk değerlendirmesinde, Akar’ın da yer aldığı heyetin Pakistan ziyareti öncesinde “Çok çok çirkin, terbiyesizlik, seviyesizlik" ifadesini kullanmıştı.

"Bunlar tabii bizleri rahatsız ettiği gibi, TSK'yı haydi haydi rahatsız etmiştir" diyen Erdoğan, “Devleti kendi içinde birbirine düşürmeye kimsenin hakkı yoktur. Bunlar, bunların eski alışkanlıklarıdır. Herkes yerini, konumunu bilecek. Bizi kendi içimizde kim birbirine düşürmeye çalışıyorsa bunun bedelini ağır ödeyecektir” açıklamasını yapmıştı.

ERGİN GİTTİ BİLA GELDİ

Bu sırada Hürriyet’te daha önce planlamdığı iddia edilen yönetim değişikliği yürürlüğü konarak genel yayın yönetmenliğine Sedat Ergin’in yerine Fikret Bila getirildi.

Genelkurmay Başkanlığı, haberin yayımlanmasından 4 gün sonra Hulusi Akar’ın Binali Yıldırım ve Tayyip Erdoğan’la görüşmesinin ardından yaptığı yazılı açıklamada haberin içeriğine ilişkin bilgilendirmeyi kendilerinin yaptığını ancak rahatsızlık ifadesinin kullanılmadığını duyurdu.

EDİTORYAL HATA

Bu açıklamayı Hürriyet’in internet sitesinden yapılan yazılı açıklama izledi. Açıklamada “Bu başlığa böyle bir anlam yüklenmesi aklımızın ucundan dahi geçmemiştir. Böyle bir kasıt kesinlikle söz konusu değildir. Kasıt bu olmamakla birlikte ‘karargahta rahatsızlık’ başlığı maksadı aşan bir editoryal hata olarak görülebilir. Bunun için üzgünüz” dendi.