İRANLI REKLAMCILAR İŞBİRLİĞİ İÇİN TÜRKİYE'DE!
Yabancı ortak alamayan İranlı ajanslar, Türkiye üzerinden dünyaya açılmak istiyorlar.
Türkiye’ye ilgisi artan İranlı reklamcılar işbirliği yapmak için Türk reklam ajanslarını ziyaret ediyorlar. Tahran merkezli reklam ajansı Aftab’ın temsilcileri bu amaçla geldikleri İstanbul’da Güzel Sanatlar Saatchi & Saatchi ile görüştüler.
Güzel Sanatlar S&S Genel Müdürü Kayhan Şardan, bu ziyaretin biraz da Vestel’in bu sene İran’da aktif olarak iletişime başlamasından kaynaklandığını belirtti. Yönetim Kurulu Başkanı Yiğit Şardan’ın da İran’a gidip iki gün ülkenin önde gelen şirketlerini yerinde ziyaret ettiğini belirten Kayhan Şardan, görüşmelerin ağır ilerlediğini ve ne tür işbirlikleri yapılabileceği üzerinde hâlâ çalışıldığını ifade etti.
Pazar 800 milyon dolar
İran’da faaliyet gösteren Türk şirketlerine iş geliştirme ve pazarlama danışmanlığı hizmeti veren Murat Akan ise İranlı ajansların Türkiye ile iki amaçla ilgilendiklerini söylüyor. “Son 3-4 yıldır Türkiye ile ticari ilişkiler artmaya başladı. Dış ticaret hacmi 10 milyar dolara ulaştı ve iki taraflı yatırımlara başlandı. Bu hareketlenmenin farkına varan İranlı ajanslar Türkiye pazarına iki farklı açıdan bakıyorlar. Birincisi, İran pazarına girmek isteyen Türk firmalarına hizmet vermek. İkincisi ise uluslararası ağların Türkiye’deki ofisleri ile bir tür işbirliği yaparak Türkiye üzerinden dünyaya açılmak.”
Akan’ın verdiği bilgiye göre, İran’da reklam pazarının hacmi, 2009’a oranla yüzde 45 büyüyerek 800 milyon dolar olmuş. İranlı reklamverenlerin ilk tercihi de TV. Mecralara göre reklam harcamasında TV yüzde 50, basın yüzde 23, açıkhava yüzde 26, internet yüzde 1 paya sahip. Akan, en hızlı büyüyen mecranın internet oluşunu nüfusun gençliğine bağlıyor. Yaklaşık yüzde 70’i şehirlerde yaşayan 74 milyon nüfusun ortalama yaşı 27 ve internetin hane penetrasyonu yüzde 42 seviyesinde.
Tercih, uydu yayınlar
İran’da televizyon mecrasında devlet tekeli var. Yedi TV kanalının ve tüm radyoların sahibi devlet. Özel kanalların yerini uydu yayını almış. Akan’a göre uydu alıcısı hane penetrasyonu ülkede yüzde 45, Tahran’da yüzde 60 seviyesinde.
İranlılar çanak antenle Dubai üzerinden yapılan yayınları izliyor. Uluslararası firmalar, yerel devlet kanallarına Farsça reklam veremedikleri için uyduya yoğunlaşıyor. İran’daki çokuluslu firmaların 2010’da uydu yayınlarında reklam harcaması 30 milyon dolara ulaşmış. Yerel firmaların tek seçeneği ise devlet kanalları, çünkü uydu yayınında reklam yapmaları yasak. Ülkenin en büyük iki reklamvereni ise GSM operatörü IranCell ve otomotiv firması İran Khodro. Akan, İranlıların, Dubai ajanslarıyla gayri resmi ortaklıklar kurduklarını söylüyor. Bu sayede hem çokuluslu markalara hizmet veriyorlar hem de uydu yayınlarında medya planlama ve satın alımı yapabiliyorlar.
İran’daki ajansları Türkiye’nin 25-30 yıl önceki haline benzeten Akan, “tam hizmet” anlayışının yeni yerleşmeye başladığını ve reklamların yurtdışı kaynaklı çalışmaların adaptasyonu olduğunu söylüyor. İletişim kampanya ve uygulamalarında İran’ın katı kuralları var. Örneğin, Amerika kökenli ürünlerin İran’da her tür pazarlama iletişimi yasak. Bir başka yasak da tıraş köpüğü ve jilet reklamı. Fakat zaman zaman çeşitli yöntemler bulunuyor. Hac döneminde “temizlik” konsepti ile jilet ile saç tıraşı yapılarak, tanıtım sağlanıp, ürün dağıtılıyor.
Radikal
Güzel Sanatlar S&S Genel Müdürü Kayhan Şardan, bu ziyaretin biraz da Vestel’in bu sene İran’da aktif olarak iletişime başlamasından kaynaklandığını belirtti. Yönetim Kurulu Başkanı Yiğit Şardan’ın da İran’a gidip iki gün ülkenin önde gelen şirketlerini yerinde ziyaret ettiğini belirten Kayhan Şardan, görüşmelerin ağır ilerlediğini ve ne tür işbirlikleri yapılabileceği üzerinde hâlâ çalışıldığını ifade etti.
Pazar 800 milyon dolar
İran’da faaliyet gösteren Türk şirketlerine iş geliştirme ve pazarlama danışmanlığı hizmeti veren Murat Akan ise İranlı ajansların Türkiye ile iki amaçla ilgilendiklerini söylüyor. “Son 3-4 yıldır Türkiye ile ticari ilişkiler artmaya başladı. Dış ticaret hacmi 10 milyar dolara ulaştı ve iki taraflı yatırımlara başlandı. Bu hareketlenmenin farkına varan İranlı ajanslar Türkiye pazarına iki farklı açıdan bakıyorlar. Birincisi, İran pazarına girmek isteyen Türk firmalarına hizmet vermek. İkincisi ise uluslararası ağların Türkiye’deki ofisleri ile bir tür işbirliği yaparak Türkiye üzerinden dünyaya açılmak.”
Akan’ın verdiği bilgiye göre, İran’da reklam pazarının hacmi, 2009’a oranla yüzde 45 büyüyerek 800 milyon dolar olmuş. İranlı reklamverenlerin ilk tercihi de TV. Mecralara göre reklam harcamasında TV yüzde 50, basın yüzde 23, açıkhava yüzde 26, internet yüzde 1 paya sahip. Akan, en hızlı büyüyen mecranın internet oluşunu nüfusun gençliğine bağlıyor. Yaklaşık yüzde 70’i şehirlerde yaşayan 74 milyon nüfusun ortalama yaşı 27 ve internetin hane penetrasyonu yüzde 42 seviyesinde.
Tercih, uydu yayınlar
İran’da televizyon mecrasında devlet tekeli var. Yedi TV kanalının ve tüm radyoların sahibi devlet. Özel kanalların yerini uydu yayını almış. Akan’a göre uydu alıcısı hane penetrasyonu ülkede yüzde 45, Tahran’da yüzde 60 seviyesinde.
İranlılar çanak antenle Dubai üzerinden yapılan yayınları izliyor. Uluslararası firmalar, yerel devlet kanallarına Farsça reklam veremedikleri için uyduya yoğunlaşıyor. İran’daki çokuluslu firmaların 2010’da uydu yayınlarında reklam harcaması 30 milyon dolara ulaşmış. Yerel firmaların tek seçeneği ise devlet kanalları, çünkü uydu yayınında reklam yapmaları yasak. Ülkenin en büyük iki reklamvereni ise GSM operatörü IranCell ve otomotiv firması İran Khodro. Akan, İranlıların, Dubai ajanslarıyla gayri resmi ortaklıklar kurduklarını söylüyor. Bu sayede hem çokuluslu markalara hizmet veriyorlar hem de uydu yayınlarında medya planlama ve satın alımı yapabiliyorlar.
İran’daki ajansları Türkiye’nin 25-30 yıl önceki haline benzeten Akan, “tam hizmet” anlayışının yeni yerleşmeye başladığını ve reklamların yurtdışı kaynaklı çalışmaların adaptasyonu olduğunu söylüyor. İletişim kampanya ve uygulamalarında İran’ın katı kuralları var. Örneğin, Amerika kökenli ürünlerin İran’da her tür pazarlama iletişimi yasak. Bir başka yasak da tıraş köpüğü ve jilet reklamı. Fakat zaman zaman çeşitli yöntemler bulunuyor. Hac döneminde “temizlik” konsepti ile jilet ile saç tıraşı yapılarak, tanıtım sağlanıp, ürün dağıtılıyor.
Radikal