HANGİ DENEYİMLİ GAZETECİ RÖPORTAJ İÇİN GİTTİĞİ SETTE OYUNCU OLDU?
İki dedesi Çanakkale gazisi Yeşim Sezgin'in yönettiği ‘Çanakkale 1915' filminde usta gazeteci de rol aldı
Duyduk ki Çanakkale Savaşı bir film platosunda tekrar hayat bulmuş. Biz de hemen atladık, yüzlerce oyuncunun rol aldığı sete gittik, meşhur 57. Alay’ın son bayram namazı sahnesini yerinde gördük. Dedelerinin üniformasını kuşanıp rol alan oyuncularla konuştuk.
Sanki gerçekten 1915’te savaşın göbeğindeyiz. Tarihin en kanlı çarpışmalarının yaşandığı, yüz binlerin can verdiği Çanakkale’deyiz. Kostümleri, dekoruyla sanki 1915 tekrar canlanmış. Bir milletin uyanışını ve dirilişini kaleme aldığı kitapları milyonlara ulaşan destan yazıcımız Turgut Özakman’ın senaryosunu yazdığı, iki dedesi Çanakkale gazisi Yeşim Sezgin’in yönettiği ‘Çanakkale 1915’ filminin seti burası. Çanakkale Savaşları’nda tümü şehit düşen 57. Alay’ın kıldığı o meşhur bayram namazı sahnesi çekiliyor. Yönetmen Sezgin tam bir amazon kadını gibi yüzlerce erkeğe talimat yağdırıyor.
Filmde pek çok ünlü oyuncu da rol alıyor. Örneğin Yetkin Dikinciler, Ufuk Bayraktar, Bülent Alkış, Serkan Ercan gibi... Bayram namazı sahnesi çekilirken daha ziyade Çanakkale ve Balıkesir civarından toplanmış figüran erlerle de sohbet ediyoruz. Bunlardan en dikkat çekici olanı kuşkusuz, asansörü hasar görmüş büyük tabya topunun mermisini sırtlayarak topa yerleştiren ve İngilizlerin en büyük savaş gemilerinden Ocean’ı batırarak savaşın kaderinde rol oynayan ‘Seyit Onbaşı’nın torunu Kerem Doğan...
Seyit Onbaşı’nın dördüncü kuşak torunu Doğan gururla anlatıyor: “Filmde oynamak için başvurdum. Dedemin kıyafetlerini giymek benim için büyük onur. Dedem Balkan Savaşı’nda iki yıl, Çanakkale’de üç yıl çarpışmış, İngilizlerin en büyük gemisini batırmış.”
Mardin Midyatlı Abdülvahap Türe, Çanakkale Aynalıçarşı’da esnaf. Filmde o meşhur bayram namazı sahnesinde imam ve bir de yarbay karakterini canlandırmış. Yarbay rolünü de o oynamış. Filmde yüzbaşıyı oynayan Gönenli tarih öğretmeni Mehmet Arıker bir başka ilginç karakter. Arıker bu farklı deneyimini şöyle anlatıyor: “Bugüne kadar öğrencilerime anlattığım savaşı canlandırmak çok farklı bir duygu. Tarihte gözlem ve deney metodu yoktur ama biz bugün gözlem ve deney yapıyoruz.”
BEN DE ÜNİFORMA GİYDİM
Çanakkale’deki film setine giderken aklımda Çanakkale’de savaşmış bir erin kıyafetiyle fotoğraf çektirmek vardı. Bunu önerdiğimde gelen karşılık nefes kesiciydi. Hemen sanki savaşa hazırlanan bir asker gibi sahrada alelacele tıraş olup yüzbaşı kıyafetini giydim. İnanılır gibi değil ama o manzaranın bir parçasıydıım artık. Bayramlaşma sahnesindeyiz; önümden gelip geçen erlerle bayramlaşırken karşımdaki yüzlerin hüznü beni hemen etkisi altına aldı. Ekip olarak birkaç kez tekrarlanan o hepsi birkaç dakikalık sahne beynime ve ruhuma işleyen, kazınamaz bir fotoğraf artık.
YEŞİM SEZGİN / YÖNETMEN
Sıradaki filmim Kurtuluş Savaşı
‘Çanakkale 1915’ ikinci filmim. Türk ve dünya tarihini çok okur, araştırırım. Her iki dedem de Çanakkale gazisi. Turgut Bey’le de eskiden tanışıyoruz. Yönetmen olarak görev almamı o teklif etti. Seve seve kabul ettim. Bütün sahneleri Turgut Bey yazdı. Duygusal bölümleri güçlendirmek için ‘Diriliş’ kitabından yeni bölümler buldum, 6 ay önce senaryoyu bitirdik. Hoca gelemiyor çekime ama kendisine çektiğimiz görüntüleri gönderiyoruz, izliyor. Başım sıkıştığında arıyorum. O günlerin içinde olmak, tarihten bildiğim sahneleri çekiyor olmak bana inanılmaz geliyor. O insanlar nasıl böyle savaştı bugün algılamak zor. Sıradaki filmim ‘Kurtuluş Savaşı’ olacak tabii ki.
İLKEZ KIZMAZ / OYUNCU
Atatürk’e dair detayları yakaladım
Daha önce ‘Nefes’ filminde ve çeşitli dizilerde oynadım. Filmde Mustafa Kemal’in gençliğini canlandırıyorum. Bir insanın karakterini ‘portreleştirmek’, çoğu zaman o insanın karakterine ait birçok detayı kaçırmamıza yol açar. Oysa bir insanın karakteri bu detaylarda gizlidir. Atatürk özelinde baktığımızda ise hayatının büyük bölümünü adadığı askerlik mesleğine has detaylar görürsünüz. Bu detayları öğrenmeye gayret ettim.
BARIŞ ÇAKMAK / OYUNCU
Son erine dek şehit düşen alayın komutanını oynuyorum
İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde okuyorum. ‘Zerda’ ve ‘Hanımın Çiftliği’ dizilerinde oynadım. Bu filmde düşmanla dişe diş bir mücadele sonunda, komutanından son erine dek şehit olan 57. Alay Komutanı Hüseyin Avni Bey’i oynuyorum. Bayram namazından sonra hepsi şehit oluyor. Hepimizin ailesinde Çanakkale ile bir bağlantı mutlaka var. Hüseyin Avni Bey filmde de, savaşta da en babacan, en sevecen, ailesine çok bağlı bir kişilik. Cepheye gelmeden önce ailesiyle birlikte çektirdiği bir fotoğraf var. O sahneyi aynen çektik. Mustafa Kemal’le konuştukları bir sahne var. Mustafa Kemal, “Alayınız nasıl Hüseyin Avni Bey?” diye soruyor. O da, “Çiçek gibi hepsi, her birini tek tek ayrı yerlerden toplamışlar, çiçek demeti gibi olmuş” diyor. O savaşta en insancıl karakterlerden biri.
ŞEVKET ÇORUH / OYUNCU
16 yıl vatan savunması için çarpışıp anıtı reddeden kahraman
‘Anadolu Kartalları’, ‘Anlat İstanbul’, ‘Çakallarla Dans’ filmlerinde, ‘Arka Sokaklar’ dizisinde rol aldım. Bu filmde ‘Bigalı Mehmet Çavuş’ rolündeyim. Mehmet Çavuş, savaşın en cesur, en özverili, yürekli karakterleri arasında. Böylesine efsanevi bir karakteri, ‘Çanakkale 1915’ gibi bir filmde canlandırmak oyunculuk hayatımda önemli bir yere sahip oldu elbette. 16 yılını savaşa ve vatan hizmetine adamış bir kişi. Gösterdiği kahramanlıklar karşısında kendisine sunulan tüm yardım taleplerini, parayı reddetmiş. Bigalı Mehmet Çavuş ile ilgili beni en çok etkileyen, adına yapılması planlanan anıta dahi izin vermemiş olması. Mezarı oradaki en özensiz mezarlardan biri...
2 BİN ASKER KOSTÜMÜ DİKİLDİ
- Çanakkale-1915 filminde sualtı kamerası ve helikopter çekimlerinin de yer aldığı filmin deniz savaşları bölümü için 20 kişilik animasyon ekibi çalıştı.
- 2 bini aşkın Türk ve Anzak askeri kostümü dikildi. Kostümler Genelkurmay’dan uzman askerlerin danışmanlığında hazırlandı.
- 500 Türk mavzeri, 250 İngiliz, 250 Anzak tüfeği üretildi. Bu silahların orijinalleri Genelkurmay desteğiyle temin edildi.
- 2 bin 750 metrelik Türk siper alanları ve mevziler oluşturuldu. Siper bölgeleri hazırlanırken günde 40 kişi tam 2 ay çalıştı.
- 10 adet kağnı, 15 adet at arabası hazırlandı, orijinal filikalar yapıldı.
- Oyuncular Genelkurmay Başkanlığı’ndan üst düzey subaylar tarafından eğitildi.
Ali DAĞLAR / HÜRRİYET
Sanki gerçekten 1915’te savaşın göbeğindeyiz. Tarihin en kanlı çarpışmalarının yaşandığı, yüz binlerin can verdiği Çanakkale’deyiz. Kostümleri, dekoruyla sanki 1915 tekrar canlanmış. Bir milletin uyanışını ve dirilişini kaleme aldığı kitapları milyonlara ulaşan destan yazıcımız Turgut Özakman’ın senaryosunu yazdığı, iki dedesi Çanakkale gazisi Yeşim Sezgin’in yönettiği ‘Çanakkale 1915’ filminin seti burası. Çanakkale Savaşları’nda tümü şehit düşen 57. Alay’ın kıldığı o meşhur bayram namazı sahnesi çekiliyor. Yönetmen Sezgin tam bir amazon kadını gibi yüzlerce erkeğe talimat yağdırıyor.
Filmde pek çok ünlü oyuncu da rol alıyor. Örneğin Yetkin Dikinciler, Ufuk Bayraktar, Bülent Alkış, Serkan Ercan gibi... Bayram namazı sahnesi çekilirken daha ziyade Çanakkale ve Balıkesir civarından toplanmış figüran erlerle de sohbet ediyoruz. Bunlardan en dikkat çekici olanı kuşkusuz, asansörü hasar görmüş büyük tabya topunun mermisini sırtlayarak topa yerleştiren ve İngilizlerin en büyük savaş gemilerinden Ocean’ı batırarak savaşın kaderinde rol oynayan ‘Seyit Onbaşı’nın torunu Kerem Doğan...
Seyit Onbaşı’nın dördüncü kuşak torunu Doğan gururla anlatıyor: “Filmde oynamak için başvurdum. Dedemin kıyafetlerini giymek benim için büyük onur. Dedem Balkan Savaşı’nda iki yıl, Çanakkale’de üç yıl çarpışmış, İngilizlerin en büyük gemisini batırmış.”
Mardin Midyatlı Abdülvahap Türe, Çanakkale Aynalıçarşı’da esnaf. Filmde o meşhur bayram namazı sahnesinde imam ve bir de yarbay karakterini canlandırmış. Yarbay rolünü de o oynamış. Filmde yüzbaşıyı oynayan Gönenli tarih öğretmeni Mehmet Arıker bir başka ilginç karakter. Arıker bu farklı deneyimini şöyle anlatıyor: “Bugüne kadar öğrencilerime anlattığım savaşı canlandırmak çok farklı bir duygu. Tarihte gözlem ve deney metodu yoktur ama biz bugün gözlem ve deney yapıyoruz.”
BEN DE ÜNİFORMA GİYDİM
Çanakkale’deki film setine giderken aklımda Çanakkale’de savaşmış bir erin kıyafetiyle fotoğraf çektirmek vardı. Bunu önerdiğimde gelen karşılık nefes kesiciydi. Hemen sanki savaşa hazırlanan bir asker gibi sahrada alelacele tıraş olup yüzbaşı kıyafetini giydim. İnanılır gibi değil ama o manzaranın bir parçasıydıım artık. Bayramlaşma sahnesindeyiz; önümden gelip geçen erlerle bayramlaşırken karşımdaki yüzlerin hüznü beni hemen etkisi altına aldı. Ekip olarak birkaç kez tekrarlanan o hepsi birkaç dakikalık sahne beynime ve ruhuma işleyen, kazınamaz bir fotoğraf artık.
YEŞİM SEZGİN / YÖNETMEN
Sıradaki filmim Kurtuluş Savaşı
‘Çanakkale 1915’ ikinci filmim. Türk ve dünya tarihini çok okur, araştırırım. Her iki dedem de Çanakkale gazisi. Turgut Bey’le de eskiden tanışıyoruz. Yönetmen olarak görev almamı o teklif etti. Seve seve kabul ettim. Bütün sahneleri Turgut Bey yazdı. Duygusal bölümleri güçlendirmek için ‘Diriliş’ kitabından yeni bölümler buldum, 6 ay önce senaryoyu bitirdik. Hoca gelemiyor çekime ama kendisine çektiğimiz görüntüleri gönderiyoruz, izliyor. Başım sıkıştığında arıyorum. O günlerin içinde olmak, tarihten bildiğim sahneleri çekiyor olmak bana inanılmaz geliyor. O insanlar nasıl böyle savaştı bugün algılamak zor. Sıradaki filmim ‘Kurtuluş Savaşı’ olacak tabii ki.
İLKEZ KIZMAZ / OYUNCU
Atatürk’e dair detayları yakaladım
Daha önce ‘Nefes’ filminde ve çeşitli dizilerde oynadım. Filmde Mustafa Kemal’in gençliğini canlandırıyorum. Bir insanın karakterini ‘portreleştirmek’, çoğu zaman o insanın karakterine ait birçok detayı kaçırmamıza yol açar. Oysa bir insanın karakteri bu detaylarda gizlidir. Atatürk özelinde baktığımızda ise hayatının büyük bölümünü adadığı askerlik mesleğine has detaylar görürsünüz. Bu detayları öğrenmeye gayret ettim.
BARIŞ ÇAKMAK / OYUNCU
Son erine dek şehit düşen alayın komutanını oynuyorum
İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde okuyorum. ‘Zerda’ ve ‘Hanımın Çiftliği’ dizilerinde oynadım. Bu filmde düşmanla dişe diş bir mücadele sonunda, komutanından son erine dek şehit olan 57. Alay Komutanı Hüseyin Avni Bey’i oynuyorum. Bayram namazından sonra hepsi şehit oluyor. Hepimizin ailesinde Çanakkale ile bir bağlantı mutlaka var. Hüseyin Avni Bey filmde de, savaşta da en babacan, en sevecen, ailesine çok bağlı bir kişilik. Cepheye gelmeden önce ailesiyle birlikte çektirdiği bir fotoğraf var. O sahneyi aynen çektik. Mustafa Kemal’le konuştukları bir sahne var. Mustafa Kemal, “Alayınız nasıl Hüseyin Avni Bey?” diye soruyor. O da, “Çiçek gibi hepsi, her birini tek tek ayrı yerlerden toplamışlar, çiçek demeti gibi olmuş” diyor. O savaşta en insancıl karakterlerden biri.
ŞEVKET ÇORUH / OYUNCU
16 yıl vatan savunması için çarpışıp anıtı reddeden kahraman
‘Anadolu Kartalları’, ‘Anlat İstanbul’, ‘Çakallarla Dans’ filmlerinde, ‘Arka Sokaklar’ dizisinde rol aldım. Bu filmde ‘Bigalı Mehmet Çavuş’ rolündeyim. Mehmet Çavuş, savaşın en cesur, en özverili, yürekli karakterleri arasında. Böylesine efsanevi bir karakteri, ‘Çanakkale 1915’ gibi bir filmde canlandırmak oyunculuk hayatımda önemli bir yere sahip oldu elbette. 16 yılını savaşa ve vatan hizmetine adamış bir kişi. Gösterdiği kahramanlıklar karşısında kendisine sunulan tüm yardım taleplerini, parayı reddetmiş. Bigalı Mehmet Çavuş ile ilgili beni en çok etkileyen, adına yapılması planlanan anıta dahi izin vermemiş olması. Mezarı oradaki en özensiz mezarlardan biri...
2 BİN ASKER KOSTÜMÜ DİKİLDİ
- Çanakkale-1915 filminde sualtı kamerası ve helikopter çekimlerinin de yer aldığı filmin deniz savaşları bölümü için 20 kişilik animasyon ekibi çalıştı.
- 2 bini aşkın Türk ve Anzak askeri kostümü dikildi. Kostümler Genelkurmay’dan uzman askerlerin danışmanlığında hazırlandı.
- 500 Türk mavzeri, 250 İngiliz, 250 Anzak tüfeği üretildi. Bu silahların orijinalleri Genelkurmay desteğiyle temin edildi.
- 2 bin 750 metrelik Türk siper alanları ve mevziler oluşturuldu. Siper bölgeleri hazırlanırken günde 40 kişi tam 2 ay çalıştı.
- 10 adet kağnı, 15 adet at arabası hazırlandı, orijinal filikalar yapıldı.
- Oyuncular Genelkurmay Başkanlığı’ndan üst düzey subaylar tarafından eğitildi.
Ali DAĞLAR / HÜRRİYET