Hafızalara bu fotoğrafla kazınmıştı! 'Hemşireyi öpen denizci' hayatını kaybetti!
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ülkesine dönen Amerikalı askerin New York'ta Times Meydanı'nda bir hemşireyi öptüğü tarihi fotoğraftaki George Mendonsa, 95 yaşında öldü.
20. yüzyılın simge fotoğraflarından “Hemşireyi öpen denizci”deki denizci olduğunu iddia eden George Mendonsa, 96 yaşında hayatını kaybetti.
ABD’nin Hiroşima ve Nagazaki’ye art arda attığı atom bombaları ve on binlerce kişinin hayatını kaybetmesi sonrası Japonya, 14 Ağustos 1945’te teslim olduğunu ilan etmişti. Bu kararın duyulmasıyla organize edilen “Zafer Günü” kutlamalarının adreslerinden biri New York’taki Times Meydanı’ydı.
En meşhuru Alfred Eisenstaedt tarafından çekilen ve bir hafta sonra Life dergisinde yayımlanan fotoğrafta ismi belirtilmeyen bir denizci, “Hemşire” olduğu düşünülen isimsiz bir kadını belinden tutarak öpüyordu.
“GERÇEK DENİZCİ VE HEMŞİRE BENİM” DİYEN ÇOK SAYIDA KİŞİ OLDU
Fotoğrafın büyük ilgi görmesi sonrası, fotoğraftaki denizci ve hemşire olduğunu iddia eden birçok isim oldu. George Mendonsa, Carl Muscarello, Glenn McDuffie öne çıkan denizci adaylarındandı. Greta Zimmer Friedman dışında hemşire olduğunu öne süren diğer kadınlardan biriyse Edith Shain’di. Shain’in iddiası biraz zayıftı çünkü boyu yalnızca 1.47’ydi ve fotoğraftan öpülen kadının 1.47’den uzun olduğu anlaşılıyor.
Gerçek hemşire ve denizcinin kim olduğunun belirlenmesi için kitaplar yazıldı, belgeseller yapıldı. Yüz tanımlama uzmanları devreye girdi. NBC News’ün haberine göre Mendonsa ve Friedman’ın kimlikleri sonunda doğrulandı ve 20. yüzyılın en meşhur fotoğrafının hikayesi aydınlandı. Yine de bazı uzmanların McDuffie’nin iddiasını desteklediğini hatta McDuffie’nin 2014’teki ölümü sonrası haberlerin tıpkı bugün olduğu gibi “Hemşireyi öpen denizci öldü” diye verildiğini belirtelim.
2012’de George Galdorisi ile birlikte “Hemşireyi Öpen Denizci: 2. Dünya Savaşı’nı bitiren fotoğrafın ardındaki gizem” kitabını yazan Lawrence Verria’nın, fotoğraftaki kişinin Mendonsa olduğu konusunda fazla şüphesi yok: “Çok baskın kanıtlar var. Olaya nasıl bakarsanız bakın, anlattığı hikaye, ona has fiziksel özellikler, farklı alanlardan uzmanların incelemeleri, denizcinin George Mendonsa olduğunu ortaya koyuyor.”
TACİZ TARTIŞMALARI
“Hemşireyi öpen denizci” fotoğrafıyla ilgili tartışmalar bununla sınırlı değil. Çünkü olayın bir taciz olduğunu belirterek fotoğrafın görkeminin meselenin bu yanını gizlediğini vurgulayanlar da oldu.
Nitekim aslında bir hemşire de değil dişçi asistanı olan Greta Zimmer Friedman da 2005’te Veteranlar Tarih Projesi’ne verdiği röportajda “Öpülmek benim tercihim değildi. Adam öylece geldi ve öptü” dediği olay anını şöyle anlatıyor:
“Bir anda bir denizci beni tuttu. Öyle pek de bir öpücük falan değildi. Çok güçlü olduğunu hissetmiştim. Beni çok sıkı bir şekilde tutuyordu. Öpücük kısmından çok emin değilim... Sadece kutlama yapan biriydi, romantik bir olay değildi.”
Yine de Friedman 2012’de Navy Times’a Mendonsa’nın heyecanını anladığını ve olayı bir saldırı olarak görmediğini söyledi. Friedman, Mendonsa’nın savaşta hemşirelerin yaptıklarına duyduğu minneti göstermek üzere hemşire elbiseli birini öptüğünü düşündüğünü söylemişti.
Mendonsa ve Friedman, 1980’de tanıştıktan sonra Friedman’ın 2016’daki ölümüne kadar dostane ilişkilerini sürdürdü.
George Mendonsa ve Greta Friedman, 2009'daki 4 Temmuz kutlamalarında
“O FOTOĞRAFTAKİ BEN OLMALIYDIM” DEMEYEN DENİZCİ YOKTUR!
Fotoğrafın esas aktörü George Mendonsa ise “Öpücük günü”nde aslında sonradan evleneceği ve 70 yıldan fazla birlikte yaşayacağı Rita Petrie ile birlikteydi. Fotoğrafta arka planda görülebilen Petrie, CBS’e verdiği röportajda Mendonsa’nın başka bir kadını öpmesini umursamadığını söylemişti: “Kafam iyiydi galiba ama beni rahatsız etmedi.”
Petrie belli ki biraz da kızgın bir şekilde eşinin “Hemşireyi öpen denizci” olarak ünlenmesi sonrası bu performansı birkaç kez daha başka kadınlar üzerinde denediğini belirtti: “Hemşireyi öpen denizci herkesi öpmesi gerektiğini düşünüyordu, bunu da yapıyordu!”
Mendonsa, “Hemşireyi öpen denizci” olmakla her zaman gurur duydu. 1995’te Daily Mail’a “Hayatta kaç kişi bu kadar meşhur olan bir şey yapıyor? 2. Dünya Savaşı’na katılıp ‘O fotoğraftaki kişi ben olmalıydım’ demeyen hiçbir denizci yoktur” demişti.
PORTEKİZ GÖÇMENİ, RHODE ISLAND’LI BALIKÇININ OĞLU
Bugün 96. doğum günü olan Mendonsa, Portekiz göçmeni Arsenio ve Maria Mendonsa’nın çocuğu olarak 19 Şubat 1923’te doğdu. Babası balıkçıydı, kendisi de liseyi yarıda bırakarak balıkçılığa başladı ancak 1942’de Donanma’ya katıldı. 2. Dünya Savaşı’nda bir destroyer gemisinde görev yaptıktan sonra 1946’da Rita Petrie ile evlendi ve hep Rhode Island’da yaşadı. Kızı Sharon Mouller, babasının Middletown, Rhode Island’daki pazar günü düşüp kalp krizi geçirmesi sonrası hayatını kaybettiğini belirtti.