GİZLİ ŞAHİTLER 'BEYAZ SHOW'DAKİ SES MİKSERİYLE İFADE VERECEK!..NASIL MI?.
Çete davasında şahitlik yapan bir kişinin kimliğini saklamak isteyen mahkeme,Beyaz Show'u örnek aldı.
Avukat Mehmet Mandıroğlu, çete davasından yargılanan müvekkilinin duruşmasında gizli bir tanığın dinlenmesini talep etti. Mahkeme, tanığın kimliğinin açığa çıkmaması için arayışa girdi.
TRT ve üniversitelere bunu sağlayacak bir teknolojik sistem olup olmadığı soruldu. Her seferinde olumsuz cevap geldi. Avukat Mandıroğlu, mahkemeye ilginç bir teklif sundu. Mandıroğlu, "Beyaz'ın şovunda kullandığı ses mikseri var. Sesi inceltip kalınlaştırıyor. Mikser mahkemede tanığı dinlerken de kullanılabilir." dedi. Teklifi olumlu bulan mahkeme başkanı mikserin getirilmesi için Kanal D ve atv televizyonlarına yazı yazılmasına, duruşma günü de mahkemede bir paravan bulundurulmasına karar verdi.
Gizli tanık ifadeleri, Sedat Peker'e yönelik operasyondan yılbaşında Taksim'de bir üniversite öğrencisinin maganda kurşunuyla öldürülmesi olayına kadar birçok soruşturmanın aydınlatılmasında önemli rol oynadı. 2006 yılında Türkiye Fırıncılar Federasyonu Genel Başkanı Halil İbrahim Balcı ve Adapazarı Emlakçılar Odası Başkanı Keramettin Uçak'ın da dahil olduğu çeteye yönelik gerçekleştirilen 'Makas 1' isimli operasyon kapsamında da gizli tanık ifadelerine başvuruldu. Operasyona ilişkin 17 sanıklı çete davası İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülürken, gizli tanığın, dinlenmesi amacıyla mahkemeye çağrılmasına karar verildi.
Gizli tanığın kimliği ortaya çıkmadan sanıklar ve sanık avukatları önünde nasıl ifade vereceği tartışma konusu oldu. Mahkeme başkanı Şeref Akçay, TRT'ye ve üniversitelere yazılar yazarak 'Kişinin ses ve görüntüsünü değiştirerek ifade vermesini sağlayacak bir sistem var mı?' diye sordu. Mahkeme, olumsuz cevap gelmesi üzerine savunma avukatının teklifini kabul etti. Karara göre, gizli tanık paravan arkasından kişinin sesini değiştiren ve şov programlarında kullanılan ses mikseri ile ifade verecek. Bu olay, Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu'nun tartışıldığı Kasım 2005'te dönemin Adalet Bakanı Cemil Çiçek'in 'gizli tanık uygulaması' kapsamının genişletilmesi isteklerine 'Gizli tanık, mahkemeyi tiyatro salonuna çevirir.' diyerek karşı çıkmasını hatırlattı.
Adalet sisteminin tartışmalı konularından 'gizli tanık dinleme', mahkemelerin önünde büyük bir engel. Birçok önemli operasyonda 'kilit' rolü oynayan gizli tanıklar, ifadeleriyle Emniyet yetkililerinin ve savcılığın olayları çözmesini kolaylaştırıyor. Hazırlık soruşturması gizli olduğu için tanığın kimliğini saklamak kolay. Ancak dava açıldığında gizli tanığın kimliği ortaya çıkmadan mahkemede ifade vermesi çok zor. Bunun için şimdiye kadar gizli tanığın mahkemede sanıklar ve sanık avukatları karşısında dinlenmesi yoluna gidilmedi.
CMK: Kimliğin saklı tutulması gerekir
Gizli tanıklarla ilgili düzenleme Ceza Muhakemeleri Kanunu'nda (CMK) yer alıyor. CMK'nın konuyla ilgili 58. maddesi şöyle: "Tanık olarak dinlenecek kişilerin kimliklerinin ortaya çıkması, kendileri veya yakınları açısından ağır bir tehlike oluşturacaksa, kimliklerinin saklı tutulması için gerekli önlemler alınır. Kimliğinin saklı tutulması için, tanığa ait kişisel bilgiler, cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından muhafaza edilir. Tanıklık görevinin yapılmasından sonra, kişinin kimliğinin saklı tutulması veya güvenliğinin sağlanması hususunda alınacak önlemler, ilgili kanunda düzenlenir."
Büşra Erdem/Zaman
TRT ve üniversitelere bunu sağlayacak bir teknolojik sistem olup olmadığı soruldu. Her seferinde olumsuz cevap geldi. Avukat Mandıroğlu, mahkemeye ilginç bir teklif sundu. Mandıroğlu, "Beyaz'ın şovunda kullandığı ses mikseri var. Sesi inceltip kalınlaştırıyor. Mikser mahkemede tanığı dinlerken de kullanılabilir." dedi. Teklifi olumlu bulan mahkeme başkanı mikserin getirilmesi için Kanal D ve atv televizyonlarına yazı yazılmasına, duruşma günü de mahkemede bir paravan bulundurulmasına karar verdi.
Gizli tanık ifadeleri, Sedat Peker'e yönelik operasyondan yılbaşında Taksim'de bir üniversite öğrencisinin maganda kurşunuyla öldürülmesi olayına kadar birçok soruşturmanın aydınlatılmasında önemli rol oynadı. 2006 yılında Türkiye Fırıncılar Federasyonu Genel Başkanı Halil İbrahim Balcı ve Adapazarı Emlakçılar Odası Başkanı Keramettin Uçak'ın da dahil olduğu çeteye yönelik gerçekleştirilen 'Makas 1' isimli operasyon kapsamında da gizli tanık ifadelerine başvuruldu. Operasyona ilişkin 17 sanıklı çete davası İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülürken, gizli tanığın, dinlenmesi amacıyla mahkemeye çağrılmasına karar verildi.
Gizli tanığın kimliği ortaya çıkmadan sanıklar ve sanık avukatları önünde nasıl ifade vereceği tartışma konusu oldu. Mahkeme başkanı Şeref Akçay, TRT'ye ve üniversitelere yazılar yazarak 'Kişinin ses ve görüntüsünü değiştirerek ifade vermesini sağlayacak bir sistem var mı?' diye sordu. Mahkeme, olumsuz cevap gelmesi üzerine savunma avukatının teklifini kabul etti. Karara göre, gizli tanık paravan arkasından kişinin sesini değiştiren ve şov programlarında kullanılan ses mikseri ile ifade verecek. Bu olay, Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu'nun tartışıldığı Kasım 2005'te dönemin Adalet Bakanı Cemil Çiçek'in 'gizli tanık uygulaması' kapsamının genişletilmesi isteklerine 'Gizli tanık, mahkemeyi tiyatro salonuna çevirir.' diyerek karşı çıkmasını hatırlattı.
Adalet sisteminin tartışmalı konularından 'gizli tanık dinleme', mahkemelerin önünde büyük bir engel. Birçok önemli operasyonda 'kilit' rolü oynayan gizli tanıklar, ifadeleriyle Emniyet yetkililerinin ve savcılığın olayları çözmesini kolaylaştırıyor. Hazırlık soruşturması gizli olduğu için tanığın kimliğini saklamak kolay. Ancak dava açıldığında gizli tanığın kimliği ortaya çıkmadan mahkemede ifade vermesi çok zor. Bunun için şimdiye kadar gizli tanığın mahkemede sanıklar ve sanık avukatları karşısında dinlenmesi yoluna gidilmedi.
CMK: Kimliğin saklı tutulması gerekir
Gizli tanıklarla ilgili düzenleme Ceza Muhakemeleri Kanunu'nda (CMK) yer alıyor. CMK'nın konuyla ilgili 58. maddesi şöyle: "Tanık olarak dinlenecek kişilerin kimliklerinin ortaya çıkması, kendileri veya yakınları açısından ağır bir tehlike oluşturacaksa, kimliklerinin saklı tutulması için gerekli önlemler alınır. Kimliğinin saklı tutulması için, tanığa ait kişisel bilgiler, cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme tarafından muhafaza edilir. Tanıklık görevinin yapılmasından sonra, kişinin kimliğinin saklı tutulması veya güvenliğinin sağlanması hususunda alınacak önlemler, ilgili kanunda düzenlenir."
Büşra Erdem/Zaman