Favipiravir ilacını üreten ülke bile kullanmıyor

Sağlık Bakanlığı, kalpte ritim bozukluğuna neden olduğu için uzmanlar tarafından uyarılara konu olan ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) listesinden çıkardığı hidroksiklorokin ilacını bir yılın sonunda listeden çıkardı. Yaşanan bu durum, hastalığın tedavisinde sabah sekiz tablet, akşam sekiz tablet şeklinde alınan Favipiravir ilacının da tartışmaya açılmasına neden oldu.

Cumhuriyet'te yer alan habere göre, Eski GATA Yüksek Bilim Konseyi üyesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Levent Doğancı, ilaç hakkındaki bilgilerini Cumhuriyet’e anlattı. İlacın ilk defa Japonya’da grip ilacı olarak üretildiğini belirten Doğancı, “Bir süre sonra Japonya bu ulacı kullanmak istemedi. Hindistan, Endonezya ve birkaç ülke daha bu ilacı üretti. Fakat Batı ilaç firmalarının ürettiği grip ilaçları çok daha etkili ve güvenilir olduğu için kimse bu ilacı kullanmadı” dedi.

İlacın farklı salgınlarda denendiğini söyleyen Doğancı, “Ebola salgınında denemek için düşünüldü ama onay alamadı. Koronavirüs salgını çıkınca da bu ilaç gibi birçok ilaç denenmeye başlandı” ifadelerini kullandı. İlaçla ilgili çok kısıtlı denemeler yapıldığını vurgulayan Doğancı, “35-40 kişilik çalışmalarla bu ilacı Türkiye’ye soktular. Hiçbir Batı ülkesi, Japonya dahil bu ilacı kullanmıyor. Hiçbir Batı ülkesinin kullanmadığı bu ilacı nasıl insanlara kullandırıyoruz, bunu sormamız lazım. İlacın hâlâ uluslararası bir makalesi yok” diye konuştu. Doğancı, ilacın etkisine ilişkin verilerin paylaşılması gerektiğini de belirterek, “Yoğun bakıma giren hastaların yüzde kaçı başından beri bu ilacı kullanıyordu? Kendi gözlemim, hastaneye yatırmak zorunda kaldığımız hastalar başlangıçtan itibaren bu ilacı kullanıyordu. O halde bu ilacın hastaneye yatma açısından bir etkisini tartışmamız mümkün değil. O zaman niye kullanıyoruz?” sorusunu yöneltti.

‘DOZU ARTTIRILDI’

İlacın etkisinin bilinmemesine karşın dozunun arttırıldığını da söyleyen Doğancı, “Üstelik ağır hastalardaki dozu sabah 9 tablet, akşam 9 tablet olarak arttı. Nasıl bir çalışma yapıldı da böyle bir karar alındı bilmiyoruz. Bilim ortamındaki bilgiler, makaleler paylaşılmadı. Bunlar paylaşılmadan işlem yapılması anlaşılmaz oluyor” dedi. İlacın yan etkilerine ilişkin konuşan Doğancı, “Karaciğer fonksiyon testlerini yükseltiyor, bir hasar oluşturabiliyor. En büyük yan etkilerinden biri bu. İkincisi de ilacı kullandıktan sonra çocuk yapılmaması gerekiyor. Japonya’daki hayvan deneylerinde de fetüse etkisi olduğuna yönelik bir uyarı yapmışlar” dedi. Doğancı, klorokin ilacı gibi bu ilaçtan da vazgeçilmesi gerektiğini söyledi.