EN UFAK ÇİZİKTE OY İPTAL Mİ?
Bugün yapılacak genel seçim öncesinde oy pusulası ve zarflarıyla ilgili 'çizik' tartışması ortaya çıktı.
Sosyal paylaşım sitelerinde ve bazı gazetelerde üzerinde herhangi bir çizik olması halinde oy pusulasının geçersiz sayılacağı iddia edildi. Hukukçular ise kanuna göre oy pusulası üzerindeki herhangi bir çiziğin pusulayı geçersiz hale getirmeye yetmediğini belirttiler.
Seçimlerin Temel Hükümleri Hakkındaki Kanun’un 101. maddesinde “Geçerli olmayan oy pusulaları” düzenleniyor. Bu maddeye göre “Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş olan pusulalar” geçersiz sayılıyor. Ancak herhangi bir şekilde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması halinde oy pusulası geçerli sayılıyor. Kanun ayrıca oy pusulasının üzerine kalemle “yazılar, harfler veya sayılar yazılmış olması veya şekiller çizilmiş olması halinde” pusulaların geçersiz olacağını hükme bağlıyor. Ancak, kanunda “zarfın üzerinde, herhangi bir sekilde leke veya çizik olsa bile, bunun özel isaret koymak amacıyla yapıldığının kesin olarak anlaşılamaması halinde, bu zarflar geçerli sayılır” deniyor. Kanuna göre, üzerine “Evet” mührü dışında herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış olan pusulalar geçersiz olacak. Kanun, hangi oy pusulalarının geçerli, hangilerinin geçersiz sayılacağını da şöyle düzenliyor:
TEK BİR ALANA BASILMALI: Hiçbir yerine “Evet ” mührü basılmamış pusulalar hesaba katılmayacak. Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ayrılan alanlardan birden fazlasına “Evet ” mührü basılmış olanlar geçersiz sayılacak.
MÜHÜR TAŞARSA: Oy pusulasının katlanarak zarfa konulması sebebiyle “Evet” mührü ile oy pusulasının arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi pusulayı geçersiz hale getirmeyecek. Aynı şekilde bir siyasi parti veya bağımsız aday alanına basılan “Evet” mührünün sadece iki parti alanını ayıran çift çizgili bölgeye taşmış olması da pusulanın geçerliliğini etkilemeyecek.
YIRTIK PUSULALAR: Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış olan pusulalar geçersiz sayılacak. Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında yırtılan pusulalar geçerli sayılacak. Ayrıca pusuladaki yırtık bütünlüğünü bozmuyorsa ve oy verme işlemi sırasında kazaen olmuşsa geçerli sayılacak.
FİLİGRANSIZ PUSULALAR: Sandık kurulunca verilen ve o seçim için düzenlenmiş biçim ve renkte olmayan, arkasında “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” filigranı ve arkasında sandık kurulu mührü bulunmayan pusulalar geçersiz sayılacak.
BİRDEN ÇOK EVET: Başka bir siyasi partinin veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla, bir siyasi partinin alanına birden çok “Evet ” mührü basılması da geçerli olacak. Bir zarftan iki oy pusulası çıkmış olması halinde de geçersiz sayılacak.
Kemal Göktaş / VATAN