''BU UÇAĞI ARTIK UÇURMAYIN!'' HAKAN ÇELİK'TEN ÇAĞRI!
Posta Ankara Temsilcisi Hakan Çelik, adı sürekli kazalarla gündeme gelen 50 yıllık T37C'lerle ilgili Türk Hava Kuvvetleri'ne bir çağrı yaptı.
Türk Hava Kuvvetleri, 1963’ten bu yana Amerikan Cessna yapımı T37C uçaklarını kullanıyor.
Türk Hava Kuvvetleri’nin pilot eğitiminde kullandığı T37C uçakları, 16 Ocak günü Yenifoça’da yaşanan kazayla bir kez daha gündeme geldi. T37C tipindeki uçağın henüz belirlenemeyen bir nedenle düşmesi sonucu, askeri işbirliği anlaşması çerçevesinde Türkiye’de görev yapan Pakistanlı öğretmen pilot Binbaşı Mesut Hüseyin Chhachhar (Çaçhar) hayatını kaybetti.
Aynı uçakta eğitimde olan Hava Teğmen Serkan Sağır da şehit oldu. Uçak kazalarının gerçek nedenini anlamak bazen aylar, yıllar süren çalışmalarla mümkün olabiliyor. Kimi kazaların nedenini ise hiçbir zaman öğrenemiyoruz. Geriye sadece soru işaretleri kalıyor. Önce şu gerçeği hatırlatayım: Dünyanın her ülkesinde benzer tipte kazalar meydana gelebilir. Amerika bile en modern savaş uçaklarında zaman zaman askerlerini kaybedebiliyor. Ama T37C kazaları artık ihmal edilemeyecek bir orana ulaştı.
Türk Hava Kuvvetleri envanterindeki T37C’lerin bugüne kadar karıştığı kazalarda 12 uçak düştü ve çok sayıda genç pilotumuz şehit oldu. Bu, oldukça yüksek bir oran. Amerikalı Cessna tarafından ilk kez 1954’te üretilen, 1957’de hizmete giren T37C uçakları, 1963’ten bu yana Türk Hava Kuvvetleri envanterinde. Cessna, T37C serisinin üretimine 1975’te son verdi. Amerikan Hava Kuvvetleri de elinde olan bu tipteki bütün uçakları 2001-2009 arasında emekli etti, T-6 Texan modelini kullanmaya başladı.
Ekonomik ve teknik ömrünü büyük oranda dolduran T37C’ler dünyanın farklı ülkelerindeki müzelerde sergileniyor. Bildiğim kadarıyla herhangi bir batılı ülkede bu uçaklar serviste değil. Türk Hava Kuvvetleri de yeni eğitim uçakları devreye girinceye kadar T37C’yi uçurmama kararı almalı. Yeni uçakların teslimine az zaman kaldığına göre Türk Hava Kuvvetleri aradaki zaman boşluğunu doldurmanın bir çaresini bulabilir diye düşünüyorum. Türkiye, bu kısa süreli maliyeti karşılayabilecek güçte. Kaybettiğimiz pırıl pırıl gençler kolay yetişmiyor. Kamuoyu, kazaları belki bir süre sonra unutuyor ama geriye büyük acı kalıyor.
Yerli uçak ne durumda?
Türkiye çok eskimiş durumdaki Amerikan malı T37C’ler yerine yerli bir uçak geliştirmek için uzun süredir uğraşıyor. Eğitim uçağı alanında, tıpkı tank konusunda olduğu gibi Güney Korelilerle işbirliği yapılıyor. Türkiye’nin T37C yerine prototip olarak seçtiği uçak Güney Koreli Daewoo tarafından tasarlanıp Korea Aerospace Industries (KAI) tarafından üretilen KT-1T modeli.
Diğer taraftan da Türk Havacılık ve Uzay Sanayi Şirketi (TAI) büyük oranda KT-1T esas alınarak özgün tasarım haline dönüştürülen ‘Hürkuş’ eğitim uçağı üzerinde çalışıyor. Yakında hizmete sunulması planlanan bu uçaklar F-16 ve F-35 savaş uçaklarına hazırlık eğitimi sağlayacak. Kore sisteminin nasıl performans göstereceğini tam olarak bilmiyoruz.
Zira Orta Amerika ve bazı Asya ülkeleri dışında -şimdilik- müşterisi yok. Hürkuş ise Kanada yapımı Pratt Whitney motor kullanacak. Çevresel elektronik sistemi (ECS) de İtalyan Microtechnica şirketinden temin edilecek. Zamanla motor ve elektroniğin de yerlileştirilmesi hedefleniyor ama bunun için çok daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. Her türlü başarı ve ilerlememize rağmen “ileri silah sistemleri” konusunda -maalesef-hâlâ işin çok başındayız.
Hakan Çelik/Posta
Türk Hava Kuvvetleri’nin pilot eğitiminde kullandığı T37C uçakları, 16 Ocak günü Yenifoça’da yaşanan kazayla bir kez daha gündeme geldi. T37C tipindeki uçağın henüz belirlenemeyen bir nedenle düşmesi sonucu, askeri işbirliği anlaşması çerçevesinde Türkiye’de görev yapan Pakistanlı öğretmen pilot Binbaşı Mesut Hüseyin Chhachhar (Çaçhar) hayatını kaybetti.
Aynı uçakta eğitimde olan Hava Teğmen Serkan Sağır da şehit oldu. Uçak kazalarının gerçek nedenini anlamak bazen aylar, yıllar süren çalışmalarla mümkün olabiliyor. Kimi kazaların nedenini ise hiçbir zaman öğrenemiyoruz. Geriye sadece soru işaretleri kalıyor. Önce şu gerçeği hatırlatayım: Dünyanın her ülkesinde benzer tipte kazalar meydana gelebilir. Amerika bile en modern savaş uçaklarında zaman zaman askerlerini kaybedebiliyor. Ama T37C kazaları artık ihmal edilemeyecek bir orana ulaştı.
Türk Hava Kuvvetleri envanterindeki T37C’lerin bugüne kadar karıştığı kazalarda 12 uçak düştü ve çok sayıda genç pilotumuz şehit oldu. Bu, oldukça yüksek bir oran. Amerikalı Cessna tarafından ilk kez 1954’te üretilen, 1957’de hizmete giren T37C uçakları, 1963’ten bu yana Türk Hava Kuvvetleri envanterinde. Cessna, T37C serisinin üretimine 1975’te son verdi. Amerikan Hava Kuvvetleri de elinde olan bu tipteki bütün uçakları 2001-2009 arasında emekli etti, T-6 Texan modelini kullanmaya başladı.
Ekonomik ve teknik ömrünü büyük oranda dolduran T37C’ler dünyanın farklı ülkelerindeki müzelerde sergileniyor. Bildiğim kadarıyla herhangi bir batılı ülkede bu uçaklar serviste değil. Türk Hava Kuvvetleri de yeni eğitim uçakları devreye girinceye kadar T37C’yi uçurmama kararı almalı. Yeni uçakların teslimine az zaman kaldığına göre Türk Hava Kuvvetleri aradaki zaman boşluğunu doldurmanın bir çaresini bulabilir diye düşünüyorum. Türkiye, bu kısa süreli maliyeti karşılayabilecek güçte. Kaybettiğimiz pırıl pırıl gençler kolay yetişmiyor. Kamuoyu, kazaları belki bir süre sonra unutuyor ama geriye büyük acı kalıyor.
Yerli uçak ne durumda?
Türkiye çok eskimiş durumdaki Amerikan malı T37C’ler yerine yerli bir uçak geliştirmek için uzun süredir uğraşıyor. Eğitim uçağı alanında, tıpkı tank konusunda olduğu gibi Güney Korelilerle işbirliği yapılıyor. Türkiye’nin T37C yerine prototip olarak seçtiği uçak Güney Koreli Daewoo tarafından tasarlanıp Korea Aerospace Industries (KAI) tarafından üretilen KT-1T modeli.
Diğer taraftan da Türk Havacılık ve Uzay Sanayi Şirketi (TAI) büyük oranda KT-1T esas alınarak özgün tasarım haline dönüştürülen ‘Hürkuş’ eğitim uçağı üzerinde çalışıyor. Yakında hizmete sunulması planlanan bu uçaklar F-16 ve F-35 savaş uçaklarına hazırlık eğitimi sağlayacak. Kore sisteminin nasıl performans göstereceğini tam olarak bilmiyoruz.
Zira Orta Amerika ve bazı Asya ülkeleri dışında -şimdilik- müşterisi yok. Hürkuş ise Kanada yapımı Pratt Whitney motor kullanacak. Çevresel elektronik sistemi (ECS) de İtalyan Microtechnica şirketinden temin edilecek. Zamanla motor ve elektroniğin de yerlileştirilmesi hedefleniyor ama bunun için çok daha fazla çalışmaya ihtiyaç var. Her türlü başarı ve ilerlememize rağmen “ileri silah sistemleri” konusunda -maalesef-hâlâ işin çok başındayız.
Hakan Çelik/Posta