Basın İlan Kurumu, 'Basın Ahlak Esaslarını' değiştirdi

Yönetim Kurulu, 195 sayılı Kanunun 49'uncu maddesinde yer alan ve detayları genel kurul kararıyla belirlenen esasların yürürlüğe giren kanuni düzenlemelere, bugünün şartlarına ve sektörün beklentilerine uygun olarak yeniden yazılmasını kararlaştırdı. Değişiklik teklifi, 25-27 Mayıs'ta toplanan BİK Genel Kurulu'nda kabul edildi.

Genel Kurul'un 216 sayılı kararıyla kabul edilen "Basın Ahlak Esasları", Resmi Gazete'nin 6 Temmuz 2022 tarihli "31888" sayılı nüshasında yayımlandı.

Yürürlüğe giren Basın Ahlak Esasları, çocuk haklarının korunması, kadın erkek eşitliği, kadına şiddet ve cinsiyet ayrımcılığı başta olmak üzere her türlü ayrımcılığın önlenmesini hedeflediği öne sürülürken cevap ve düzeltme hakkı, içeriğin çıkarılması, erişimin engellenmesi, özel hayatın gizliliği, hakaret, sövme, iftira ve haksız isnat, haber kaynağının gizliliğinin korunması, milli ve toplumsal değerlere saygı gibi sıkça gündeme gelen konuları başlıklar halinde yeniden ele aldı. Çok tartışılan doğruluğu teyit edilemeyen içerik ve dezenformasyona yönelik ihlaller iddiaları da düzenlemede yer verildi.

14. MADDE DİKKAT ÇEKTİ

Düzenlemede 14. madde dikkat çekti. LGBTİ+ların haberlerini yapmanın yasak kapsamına alınacağı tartışmasını beraberinde getiren düzenlemenin 14. maddesi şu şekilde yer aldı:

Yayınlarda hiç kimse ırkı, dili, dini, mezhebi, milliyeti, rengi, cinsiyeti, siyasal veya diğer düşünceleri, felsefi inancı, milli veya sosyal kökeni, doğum yeri, ekonomik ve diğer toplumsal konumları sebebiyle kınanamaz ve aşağılanamaz. Vicdan, düşünce ve anlatım özgürlerini hukuka aykırı şekilde sınırlayıcı, sarsıcı veya incitici yayınlar yapılamaz. Kadınların, ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel alanlardaki bütün hak ve yetkilerden eşit olarak yararlanmasını engellemeye özendiren, kadın-erkek eşitliğine aykırı olan, kadını sadece bir cinsel nesne olarak gösteren yayınlar yapılamaz.

KAPSAM GENİŞLEDİ

Daha önce uygulanmasına başlanan gazetelerin internet haber sitelerinin "Basın Ahlak Esasları" çerçevesinde değerlendirilmesine ilişkin kapsam ise genişletildi. Düzenlemeye göre, ek gösterge alan gazetelerin sosyal ağ hesaplarının da tıpkı internet haber sitelerinde olduğu gibi benzer sorumlulukları üstlenmesine karar verildi.

ŞİKAYET 60 GÜN

Basın Ahlak Esaslarına aykırılık iddiasına dair başvuruların, yayın tarihinden itibaren 60 gün içinde yapılması gerekecek. Yönetim Kurulu'nun resen harekete geçeceği durumlarda da önceden olduğu gibi bu süre geçerli olacak. İnternet haber siteleri ve sosyal ağ hesaplarıyla ilgili yapılacak başvuruların süre yönünden hesaplanmasında ise ilk yayın tarihi esas alınacak. Şikayetler, BİK internet siteleri üzerinden elektronik başvuru yoluyla da yapılabilecek.

Yönetim kurulunun "Basın Ahlak Esasları"na yönelik kararları, önceden olduğu gibi 10 gün içinde yargıya taşınabilecek. Yeni düzenleme 216 sayılı Kararın yürürlüğe girdiği 6 Temmuz 2022 tarihi sonrasında işlenmiş fiiller hakkında uygulanabilecek.