Almanya'daki Türk seçmen neden yine Erdoğan'ı seçti?

Türkiye'de 14 Mayıs'ta yapılan cumhurbaşkanı ve milletvekili genel seçiminde Almanya'da oy kullanan seçmenlerin tercihi yine Cumhurbaşkanı ve Cumhur İttifakı'nın adayı Recep Tayyip Erdoğan ve partisi AKP oldu. Resmi olmayan sonuçlara göre Almanya'daki seçmenlerin yüzde 65,49'u Erdoğan'ı seçerken, yüzde 50,52'si de AKP'ye oy verdi.

Yurt dışında sandık kurulmaya başlandığı 2014 yılındaki cumhurbaşkanı seçimlerinden bu yana yapılan her seçimde, Erdoğan ve partisi AKP Almanya'da sandıktan birinci olarak çıktı.

Peki Almanya'da sandık başına giden Türk seçmenin çoğu neden Erdoğan'ı ve AKP'yi tercih ediyor? DW'ye konuşan uzmanlara göre, Almanya'daki Türk seçmenlerin önemli bir bölümü "muhafazakâr-dindar" bir sosyal yapıya sahip oldukları için Erdoğan'a ve AKP'ye oy veriyor. Bunun yanı sıra, AKP'nin Almanya'daki farklı kuruluşlar aracılığı ile Türklere yönelik faaliyetleri de bu tercihte önemli bir etken olarak gösteriliyor.

Duisburg-Essen Üniversitesi'ne bağlı Türkiye ve Uyum Araştırmaları Merkezi Vakfı'ndan Caner Aver, Erdoğan'ın ve AKP'nin tercih edilmesinde Almanya'daki seçmenlerin "sosyal yapısının" etkili olduğunu belirtiyor.

Almanya'daki seçmenlerin önemli bir bölümünü "misafir işçi" olarak ülkeye gelen göçmenlerin ve onların çocuklarının oluşturduğuna dikkat çeken Aver, bu yapıyı şöyle anlatıyor:

"Anadolu'dan, eğitimden uzak çevrelerden, kırsal bölgeden geliyorlar. Oldukça muhafazakârlar. Yönelimleri geleneksel, dindar ve milliyetçi. Geldikleri siyasi ortam böyle. Almanya'da bu değerleri yaşatmayı sürdürürken, kendilerinden sonraki kuşaklara da aktardılar."

Aver, Almanya'da İslami değerlere sahip çıkan seçmenlerle, siyasi açıdan bakıldığında "İslami bir parti" olan AKP arasında kurulan "ideolojik yakınlığın" da seçmenleri etkilediğini ifade ediyor.

Almanya'dan duyulan "hayal kırıklığı"
Aver'e göre, Almanya'daki Türklerin bazılarının Alman toplumunda yaşadığı "dışlanma" ve "hayal kırıklığı" da, seçmenleri AKP'ye yönelmeye itiyor. Aver, ikinci, üçüncü kuşak göçmenlerin "duygusal açıdan bir vatan" bulmakta zorlanabildiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürüyor:

"Almanya'daki göç, uyum veya İslam tartışmaları çoğu zaman Türkiye kökenliler üzerinden yürütülüyor. Doğrudan ayrımcılık deneyimi yaşamamış ama sadece yürütülen tartışmaları takip etmiş olsalar bile, bu muhafazakâr çevrenin ortak hafızasına yazılıyor. Nihayetinde bu durum, onları Erdoğan ve AKP'nin kollarına itiyor."

DİTİB'in rolü
Göç konusunda çalışmalar yapan Aver, AKP'nin Almanya'da yaşayan Türklere yönelik faaliyetlerinin de seçmenin tercihinde rol oynadığına işaret ediyor. Aver, AKP'nin Almanya'da faaliyet gösteren Türk devletine bağlı kurumların yanı sıra kültürel ve dini oluşumlar, partiye yakın örgütler aracılığı ile ülkede yaşayan Türkler ile yakınlık kurduğunu, diyalog içine girdiğini anlatıyor.

AKP'nin yurt dışındaki örgütü olan Uluslararası Demokratlar Birliği'nin (UID) seçimler öncesinde Almanya'daki seçmene yönelik faaliyetlerde bulunduğu biliniyor.

Almanya'daki Türklerin seçmen davranışları üzerine çalışmalar yapan İnci Öykü Yener-Roderburg ise Almanya'daki Türk seçmenlerin AKP'yi tercih etmesindeki en önemli nedenlerden birinin Diyanet İşleri Türk İslam Birliği'nin (DİTİB) ülkedeki Türklere yönelik çalışmaları olduğunu söylüyor.

1984 yılında kurulan DİTİB'in Almanya'da, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından gönderilen imam ve din görevlilerinin çalıştığı 960 camisi bulunuyor.

Duisburg-Essen Üniversitesi Türk Çalışmaları Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Yener-Roderburg, bu camilerde Türklerin "sosyalleştiğini ve kendi kimliklerini bulduklarını" belirtiyor. Yener-Roderburg DİTİB'in "inançla" ilgili hizmetlerin yanı sıra farklı ihtiyaçları karşıladığını, örneğin aile danışmanlığı, psikolojik danışmanlık gibi hizmetler verdiğini, Almanca dil kursları düzenlediğini, kadınlara, çocuklara alan sunduğunu anlatıyor. Yener-Roderburg, Ankara tarafından gönderilen ve maaşları ödenen imamların görev yaptığı camilerde, "AKP'nin bu alanları kullandığına" dikkat çekiyor. Seçim zamanı da bu insanlar için "AKP'nin dışında bir partiye oy verme seçeneğinin" bulunmadığını vurgulayan Yener-Roderburg, "kendilerini rahat hissettikleri cemaati" ve "kendi hayat tarzlarını korumak" için de AKP'yi seçtiklerini ifade ediyor ve ekliyor: "Herhangi bir muhalefet partisinin DİTİB'in fonlarını keseceğine inanıyorlar."

Güçlü lider imajı
Türkiye ve Uyum Araştırmaları Merkezi Vakfı'ndan Aver'e göre, Almanya'daki Türk seçmenin Erdoğan ve AKP'yi tercih etmesinin bir nedeni de Erdoğan'ın bu seçmen grubunda yarattığı güçlü lider imajı.

Erdoğan'ın "Güçlü ve karizmatik bir devlet adamını sembolize" ettiğini belirten Aver, "Yurt dışında yaşayan Türkler ülkeyi bölgesel bir güce dönüştüren bir lider olarak Erdoğan ve geldikleri ülke ile gurur duyuyor. Bu Almanya'daki ilk kuşak göçmenlerin yaşadığı bir durum değildi. Bu bakış sonraki kuşaklara da miras kaldı" diyor.

Türkiye'de AKP hükümetinin yürüttüğü altyapı ve modernleşme çalışmalarının da Almanya'daki Türkleri etkilediğini belirten Aver, son 20 yılda ulaştırma, teknoloji, sağlık gibi alanlarda altyapının iyileştirilmesinin, elektrikli otomobilin ön plana çıkmasının, savunma sanayine yapılan yatırımların Almanya'da da ikinci ve üçüncü kuşak Türklerin Erdoğan ve AKP'yi seçmesine yol açtığını söylüyor.

Almanya'daki seçim sonuçları
2018 yılındaki cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleri ile karşılaştırıldığı zaman 14 Mayıs seçimlerinde Erdoğan'ın oylarında hafif bir artış, AKP'nin oylarında ise 5 puan kadar düşüş olduğu görülüyor.

Anadolu Ajansı'nın verdiği resmi olmayan sonuçlara göre, Almanya'da Erdoğan oyların yüzde 65,49'unu aldı.

2018'de Erdoğan Almanya'daki seçmenlerin yüzde 64,8'inin oyunu almıştı.

CHP lideri ve Millet İttifakı'nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nun oyları ise yüzde 32,52 olarak kaydedildi.

Türkiye'de oylarını beklenmedik bir şekilde artıran ATA İttifakı'nın adayı Sinan Oğan'nın oyları yüzde 1,29; yurt dışındaki oy verme işleminin sona ermesinin ardından adaylıktan çekilen Memleket Partisi'nin lideri Muharrem İnce'nin oyları ise yüzde 0,70 düzeyinde kaldı.

Milletvekili seçiminde de Almanya'daki sandıklardan AKP birinci parti olarak çıktı. AKP, Almanya'daki seçmenlerin yüzde 50,52'sinin oyunu aldı.

CHP'nin oyları yüzde 19,18 oldu. MHP'nin oy oranı yüzde 12,63; Yeşil Sol Parti'nin yüzde 8,71; İYİ Parti'nin yüzde 2,78; TİP'in yüzde 1,89; Yeniden Refah'ın yüzde 1,11 olarak kaydedildi. Diğer partilerin oy oranları ise yüzde 1'in altında kaldı.

2018'de de AKP Almanya'daki sandıklardan birinci parti olarak çıkmış, oyların yüzde 55,7'sini almıştı. 2018'de Almanya'daki seçmenin yüzde 15,6'sı CHP'ye, yüzde 14,8'i HDP'ye, yüzde 8,4'ü MHP ve yüzde 3,3'ü İYİ Parti'ye oy vermişti.

Yurt dışında yaşayan seçmenlerin sayısının en yüksek olduğu ülke olan Almanya'daki 1 milyon 501 bin 152 seçmenden yaklaşık 733 bini sandık başına gitti. Seçimlere katılım oranı yüzde 48 civarında kaldı.

Yurt dışındaki oy oranları
Yurt dışında kayıtlı 3 milyon 416 bin seçmenin yaklaşık yüzde 54'ü sandık başına gitti.

Resmi olmayan sonuçlara göre oy kullanan yurt dışı seçmenin yüzde 57,47'si Erdoğan'a, yüzde 39,57'si Kılıçdaroğlu'na, yüzde 1,90'ı Sinan Oğan'a ve yüzde 1,06'sı da Muharrem İnce'ye oy verdi.

Yurt dışı oylarına göre de AKP birinci parti oldu. AKP oyların yüzde 44,41'ini alırken, bunu yüzde 23,55 ile CHP, yüzde 11,10 ile MHP, yüzde 9,91 ile Yeşil Sol Parti, yüzde 3,54 ile İYİ Parti ve yüzde 2,88 ile TİP izledi. Diğer partilerin oy oranları ise yüzde 2'inin altında kaldı.